آیا حدیث بشارت

?پرسش:

آیا حدیث بشارت خروج صفر که از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده صحت دارد؟

?پاسخ:
روایتی از پیامبر گرامی اسلام نقل شده که فرمود: من بشّرنی بخروج آذار فله الجنة (1): هر کس مرا به خروج [ماه] آذار، بشارت دهد، به بهشت می رود.
این روایت در مجموعه های روایی اهل سنت مورد خدشه قرار گرفته است و به نقل از احمد بن حنبل، آن را بی اعتبار دانسته اند. (2)
اما با مراجعه به منابع روایی امامیه و یافتن وجه صدور روایت (یعنی اینکه این قسمت روایت به چه منظوری گفته شده)، به راحتی این حدیث را معنا می کنیم و آن را می پذیریم.شیخ صدوق سبب صدور حدیث را از ابن عباس چنین نقل کرده است:
روزی پیامبر (ص) در مسجد قبا با اصحاب خود نشسته بود. به آنان فرمود: نخستین فردی که اکنون بر شما وارد می شود، از بهشتیان است. برخی افراد چون این سخن را شنیدند، بیرون رفتند تا شتابان بازگردند و به سبب این خبر از بهشتیان شوند!
پیامبر متوجه این مطلب شد و به آنان که مانده بودند، فرمود: اکنون چند نفر بر شما در می آیند که هر یک از دیگری سبقت می جوید. از میان آنان هر کس به من بشارت دهد که ماه آذار تمام می شود، اهل بهشت است.
پس آن گروه بازگشتند و وارد مسجد شدند و ابوذر نیز با آنان بود. پیامبر به آنان فرمود: ما در کدام ماه رومی هستیم؟ ابوذر پاسخ داد: ای پیامبر خدا! آذار تمام شد.
پیامبر فرمود: ای ابوذر! این را می دانستم اما دوست داشتم که امت من بدانند که تو بهشتی هستی، و چگونه بهشتی نباشی در حالی که تو را پس از من از حرمم [یعنی مدینه] می رانند، به این خاطر که به اهل بیت من محبت داری؟ پس تنها زندگی می کنی و تنها می میری، و گروهی سعادت تجهیز و کفن و دفن تو را می یابند و آنان، همراهان من در بهشت جاودان اند؛ بهشتی که به پرهیزکاران وعده داده شده است.(3)
نتیجه اینکه:
عبارت «من بشّرنی بخروج آذار فله الجنة؛ هر کس مرا به خروج [ماه] آذار، بشارت دهد، به بهشت می رود» ، بخشی از یک حدیث نسبتا طولانی است که متن و ترجمه اش عرض شد؛ این روایت معنای درستی دارد و ارتباطی با اتمام ماه صفر و شروع ماه ربیع و تبریک و شادباش گفتن این ماه هم ندارد.

1- مقدمة ابن الصلاح، ص 161
2- همان
3- معان الاخبار/ص205