بايد توجه نشده است و لذا آنجا كه مسئله جهاد با نفس در كلمات آنها
مطرح است ، ضمنا جهاد با آن نفس شريفه هم شده است ، نه اينكه فقط جهاد
با نفس اماره شده باشد ، يعنی به اين كه چنين خودی در كار هست ، كمتر
توجه شده است ( 1 ) .

" من " واقعی انسان

نكته‏ای در اينجا هست كه در فلسفه جديد هم به صورت ديگری مطرح است و
آن اينكه " من واقعی " انسان كيست و چيست ؟ فلاسفه نظر خاصی دارند .
نظرشان اين است كه من هر كس همان روان و روح اوست ، همان است كه‏
انسان آن را تشخيص می‏دهد . " من " را كه انسان احساس می‏كند ، يعنی‏
همان روح او ، وقتی به انسان می‏گويند ، " من " كيست ؟ می‏گويد " من "
يعنی روحم .
روانشناسی امروز لااقل به اين مقدار رسيده است كه مقداری از خودت را
كه تو احساس می‏كنی ، يك قسمت از " من " توست ، قسمت بيشتر از "
من " تو ، من ناآگاه توست كه تو خودت از وجود او آگاه نيستی ، يعنی در
شعور ظاهر تو وجود ندارد . عرفا در اينجا اعجاز كرده‏اند و چند درجه از
روانكاوهای امروز هم دقيقتر رفته‏اند و صريحا با فلاسفه مخالفت كرده ،
گفته‏اند : فلاسفه اشتباه

پاورقی :
. 1 باز كلمه " كمتر " را می‏گويم ، برای اينكه خيال نكنيد كه می‏خواهم‏
بگويم هيچ توجه نشده است .