جز عقل هيچ چيز ديگری حق مداخله ندارد ، يعنی اگر از شما بپرسند كه يكی‏
از اصول دين شما چيست ، می‏گوئيد " توحيد " ، وجود خدای يگانه اگر
دوباره بپرسند به چه دليل به خدا ايمان آورده‏ايد [ شما بايد دليل عقلی‏
بياوريد ] ، اسلام جز از راه عقل از شما قبول نمی‏كند . اگر بگوئيد من خودم‏
قبول دارم كه خدا يگانه است ، دليلی هم ندارم ، تو چه كار داری ؟ " خذ
الغايات و اترك المبادی " تو نتيجه را بگير ، به مقدمه چه كار داری ؟
من از قول مادر بزرگم يقين پيدا كرده‏ام ، بالاخره به يك حقيقتی يقين پيدا
كرده‏ام ، ولو از قول مادر بزرگم باشد ، ولو خواب ديده باشم ! اسلام‏
می‏گويد نه ، ولو به وجود خدای يگانه اعتقاد داشته باشی ولی آن اعتقادی كه‏
ريشه‏اش خواب ديدن است ، ريشه‏اش تقليد از پدر و مادر يا تأثير محيط
است ، مورد قبول نيست . جز تحقيقی كه عقل تو با دليل و برهان مطلب را
دريافت كرده باشد ، هيچ چيز ديگر را ما قبول نداريم .
اصول ايمان مسيحيت . منطقه‏ای ممنوع برای ورود عقل است و وظيفه يك‏
مؤمن [ مسيحی ] حفظ اين منطقه از هجوم قوای عقلی و فكری است ، ولی [
اصول ] ايمان در اسلام ، منطقه‏ای است كه در قرق عقل است و غير از عقل‏
هيچ قدرت ديگری حق مداخله در اين منطقه را ندارد .
در اسلام و در متون اسلامی سخنانی فوق‏العاده بلند و عجيب درباره عقل‏
گفته شده است . اولا خود قرآن دائما دم از تعقل می‏زند ( 1 ) .

پاورقی :
. 1 حال شايد موفق شوم در همين جلسه حديث موسی بن جعفر را كه با
استناد به آيات قرآن ، اصالت عقل را بيان كرده‏اند ، برايتان بخوانم .
ان شاءالله .