درجه اول خودخواهی
يك درجه از خودخواهی اين است كه انسان " خودمحور " باشد ، به اين معنا كه [ فقط ] برای خودش كار میكند و تمام كارها و حركاتش برای خودش است ، از صبح كه حركت میكند تا شب كه میخوابد تمام تلاشهايش برای زندگی خودش است ، برای شكمش است كه سير شود ، برای تنش است كه پوشيده شود و برای مسكنش است كه در جائی سكنی گزيند . فعاليت در اين حد چطور است ؟ آيا اين ، سيئه اخلاقی و ضد اخلاق است كه انسان برای خودش در اين حد فعاليت كند ؟ [ بايد گفت اينگونه فعاليت ] اخلاق نيست ، يعنی يك ارزش انسانی نيست ، ولی در عين حال ضد اخلاق و يا يك بيماری هم نيست . در اينجا توضيحی درباره اخلاق و ضد اخلاق عرض میكنم : قرآن برای انسان يك مقام فوق حيوانی قائل است و يك مقام همدرجه با حيوان و يك مقام پائينتر از حيوان ، يعنی انسان گاهی در حيوانيت با حيوان همدرجه میشود ، گاهی ارزشی بالاتر از حيوان و حتی بالاتر از ملك و فرشته پيدا میكند و گاهی ارزش منفی پيدا میكند و زير صفر قرار میگيرد ، يعنی از حيوان هم پستتر میشود . كارهای انسان هم سه قسم است : . 1 اخلاق يعنی بالاتر از حد حيوان . . 2 ضد اخلاق يعنی پائينتر از حيوان . . 3 " نه اخلاق " ، يعنی اخلاق نيست ولی ضد اخلاق هم