فتوحات اسلامی رخ داد به " رها " رفت و در همانجا فوت كرد . عبدالله
بن سعد بن ابی سرح مدتی سمت نويسندگی داشت ولی بعد مرتد شد و به مشركان
پيوست . شرحبيل بن حسنه طابخی نيز برايش نوشته است . ابان بن سعيد و
علاء بن الحضرمی نيز گاهی برايش مینوشتند . معاويه فقط چند ماهی قبل از
وفات رسول خدا برايش نويسندگی كرد . اينها كسانی هستند كه رسما مدتی
عهدهدار سمت " دبيری " بودند . و اما افرادی كه احيانا يك يا دو نامه
برايش نوشتهاند و جزء دبيران پيغمبر به شمار نمیروند ما از آنها ياد
نمیكنيم " ( 1 ) .
مسعودی در اينجا از كتاب وحی و همچنين نويسندگان پيمان نامههای رسمی
مانند علی ( عليه السلام ) و عبدالله بن مسعود و ابی بن كعب و غير اينها
نام نبرده است ، مثل اينكه خواسته است كسانی را نام ببرد كه سمت ديگری
غير از سمت كتابت وحی عهدهدار بودهاند .
در تواريخ و احاديث اسلامی به قضايای زيادی برمیخوريم مبنی بر اينكه
متقاضيانی از دور يا نزديك به حضور رسول اكرم میآمدهاند و از ايشان
تقاضای نصيحت و موعظهای میكردهاند و آن حضرت با سخنان حكيمانه و پر مغز
خود به پرسش آنها با پاسخ
پاورقی :
> من برايش میخواندم " . در فتوح البلدان بلاذری صفحه 460 میگويد : "
زيد بن ثابت گفت رسول خدا مرا فرمان داد كه كتاب يهود را ( به زبان
سريانی ) ياد بگيرم ، و به من فرمود كه من از يهود بر كتاب خود نگرانم ،
نيمی ( از ماه يا سال ) نگذشت كه فرا گرفتم . از آن پس من نامههای او
را به يهود مینوشتم و نامههايی كه يهود به پيغمبر مینوشتند من برايش
قرائت میكردم " .
. 1 التنبيه والاشراف ، ص 245 و . 246