پاورقی : . 1 قيامت / 1 و . 2
میكند ، وجدان شما حكم میكند كه از او نبايد پيروی كنيد . اگر از او
پيروی كنيد ، در نزد خدا مقصر و مسؤل هستيد ، آنجا امام به قضاوتهای اولی
وجدانی و به الهاماتی كه هر كسی دارد استناد كرد .
قرآن كريم تعبيری ديگری دارد ، میفرمايد : " « لا اقسم بيوم القيمة و لا
اقسم بالنفس اللوامة »" ( 1 ) بگو من قسم به روز قيامت نمیخورم ، نه
قسم به روز قيامت . اين " نه قسم به روز قيامت " يعنی ديگر نزديك
است كه من قسم بخورم ، مثل اينكه بگوييم : نه به جان شما ، به جان خودم
. اين " نه به جان شما " يعنی الان میخواهم قسم بخورم . حالا بعضيها هم
گفتهاند نه . مطلب اينجور نيست [ بلكه خداوند میفرمايد ] قسم میخورم به
روز قيامت . حالا بحث ما در اين زمينه نيست . نه قسم به روز قيامتو نه
قسم به نفس ملامتگر . قيامت و نفس ملامتگر پشت سر همديگر ذكر شده است
. قيامت يومالحساب است ، روز محاكمه است ، روزی است كه به خوبيها و
بديها رسيدگی میشود ، ولی خدا و عالم بزرگ است كه اعمال انسان را در
مقياس خوب و بد میگذارد و خوب و بد را به انسان مینماياند . نفس
ملامتگر نفسی است كه خود انسان را ملامت میكند . خداوند يك قيامتی ، يك
ميزانی ، يك ترازوی حسابی در وجدان و در دل و نفس خود انسان قرار داده
، به طوری كه همان كسی كه كار بد میكند ، بعد كه خلوت میشود ، خودش
درباره آن كار بد میانديشد ، خودش خودش را ملامت میكند ، يعنی خودش
يك ميزان حسابی ، ميزان محاكمهای تشكيل میدهد . اين كسی كه خودش را
ملامت میكند ، تا خودش نتواند درباره خودش قضاوت كند ، میتواند ملامت
كند ؟ نه ، خودش درباره خودش قضاوت میكند و درباره خودش حكم صادر
میكند ، خودش را محكوم میكند ، بعد از محكوميت است كه ملامت میكند .
اين قضاوت همان قضاوت وجدانی است .
خداوند در نفس انسان اين حكم و قضاوت و الهام را آفريده است كه همان
جنايتكار هم هر كارش بكنند ، آخر خودش میفهمد جنايت میكند و خودش را
ملامت میكند ، و تجارب نشان داده است كه جنايتكارها آخر دچار بيماريهای
روانی ، روحی ، عصبی میشوند . علتش چيست ؟ علتش اين است كه جنايتكار
هر كار بكند ، آخرش نمیتواند وجدان خودش را از ميان ببرد ، هميشه از
داخل وجدان هی ضربه میبيند ،
پاورقی : . 1 قيامت / 1 و . 2 |