میگويند چنين ماشينهايی هست و هيچ مانعی هم ندارد كه باشد ، چون اين يك
حسابگری خاصی است . روی تمام حروف و كلمات و جملههای انگليسی حساب
شده است كه اگر شما مثلا " من آب میخواهم " را در انگليسی بنويسيد يا
ماشين كنيد ، همه را حساب كرده كه اگر حرف اول آن مثلا " م " باشد ،
بعد " ن " باشد . . . تا آخر ، وقتی كه اين چند حرف پشت سر هم آمد ،
حساب اين جور تنظيم شده كه ماشين فلان حروف ديگری را كه به زبان فرانسه
مطابق آن است دربياورد . تمام آن پيش بينی شده در گذشته است ، يعنی
اين گذشته است كه آن را به وجود میآورد . ماشين را اينجور به وجود
آوردهاند كه اين حروف وقتی به طور متوالی به اين ترتيب معين زده شود ،
فلان سه حرف يا چهار حرف يا پنج حرف ديگر به يك تركيب ديگری به وجود
بيايد . رابطه آن كه بعد از اين به وجود میآيد با اين ، يك رابطه صد
درصد قطعی و تخلف ناپذير است . يك ماشين میتواند در اين حدود باشد .
حتی شايد بشر بتواند آن قدر اين اختراع را توسعه بدهد كه ماشينی بسازد كه
شما در مقابل آن به يك زبان كه حرف میزنيد در آن واحد به تمام زبانهای
دنيا ترجمه كند و به شما پس بدهد ، ولی همه روی حساب ، دستگاه ، تدريجا
وسيعتر و وسيعتر میشود .
ماده ابتكار ندارد
ولی من اينجا يك سؤالی میكنم و آن سؤال اين است : آيا میشود ماشينی
اختراع بشود كه علاوه بر اينكه اين كار را میكند ، ابتكار هم داشته باشد ،
به طوری كه اشتباهات گوينده را هم اصلاح كند ؟ مثلا شما میخواستيد بگوييد
" من نان میخواهم " ولی در مقابل ماشين گفتيد " من آب میخواهم " ،
او بفهمد كه شما اشتباه كردهايد و " نان میخواهم " ، برای شما ترجمه
كند ، يعنی ماشين از خودش ابتكار به خرج بدهد ، خلاقيت به خرج بدهد ،
برسد به يك جايی كه مردد بشود كه آيا بايد " آب میخواهم " اما اين
نان میخواهد ، خودش هم اشتباه كرده است ، آيا آن جوری كه گفته ترجمه
كنم يا آن جوری كه درست درمیآيد ترجمه كنم ؟ نه ، ديگر اين كار ماشين
نيست ، ابتكار كار ماشين نيست ، انتخاب كار ماشين نيست . انتخاب از
ميان چند چيز يعنی از ميان چند چيز متساوی يكی را انتخاب كند ، آن كه او
را به هدف میرساند