راه هدايت موجودات ( 2 )
بحث ما درباره اصل هدايت بود كه اين اصل در قرآن مجيد - و شايد هم برای اولينبار در قرآن مجيد به عنوان يك دليل مستقل از اصل " اتقان صنع " دليل بر خداشناسی گرفته شده است ، و حتی بعد از قرآن مجيد هم آن اندازهای كه شايسته بوده است ، مورد توجه قرار نگرفته است ولی تدريجا در اثر پيشرفتهای فكری و علمی معلوم میشود كه اين خود يك اصل مستقلی است . اين مطلب را خيلی شايسته تحقيق و بحث میدانيم . دليل نظم و " اتقان صنع " خيلی واضح است ، يعنی مطالعه در تشكيلات ساختمانی اشياء نشان میدهد كه در ساختمان آنها عقل و حكمت دخيل بوده است . اين ، راه نظام ساختمان خلقت و " اتقان صنع " است . از اين نظر اگر ما عالم - يا اجزای عالم - را يك ماشين منظم هم بدانيم ، هر چيزی را مثل يك ماشين ، يك خانه و ساختمان هم بدانيم كافی است . معمولا اينجور مثالها هم ذكر میكنند كه وقتی انسان مثلا يك ساعت را میبيند كه اجزائش اينطور دقيق منظم شده است ، میگويد سازنده اين ساعت بدون فكر و شعور و اراده نبوده است ، يا وقتی يك ساختمان را به يك وضع مخصوصی میبيند ، درك میكند كه در ساختن آن اراده به كار رفته است ، يا وقتی يك ماشين را میبيند ( شعور و اراده را در ساختن آن دخيل میداند ) . روی اين