مبهم است به ارث برده می‏شود و انتخاب طبيعی نقشی در اين كار ندارد .
بنابراين ملاحظه می‏كنيم كه دومين پايه فرضيه داروين از لحاظ علمی رد می‏شود
.
هنگامی كه دانشمندان طرفدار داروين و لامارك يا نيولاماركيستها و
نيوداروينيستها مشغول بحث و جدل بودند ، دانشمند گياه شناسی مشهور
بلژيكی به نام هوگودوفريس مطلب تازه‏ای به جهان دانش و بيولوژی عرضه‏
كرد و آن ، مسأله جهش يا " موتاسيون " بود . اين دانشمند ضمن تجربيات‏
خودش ديد كه بعضی از دانه‏های گياهان در عين شباهت تام و تمام به انواع‏
خودشان ، بعد از پرورش تغيير نوع و تغيير صفات می‏دهند . اين تغيير
ناگهانی كه در خواص ارثی موجودات ايجاد می‏شود و آن را بعدا " موتاسيون‏
" يا " جهش " ناميدند ، دارای چهار خاصيت است : اول اينكه ناگهان‏
ظاهر می‏شود و در موقع ظهور حداكثر خاصيت خودش را بروز می‏دهد ، يعنی‏
موتاسيون يا جهش منفصل است ، متصل و تدريجی نيست . دوم اينكه جهش يا
موتاسيون ارتباطی به محيط خودش ندارد و علت معلوم و آشكاری هم ندارد ،
يعنی در دو فرد از يك جانور يا گياه در شرايط و محيط مساوی ، برای يكی‏
دست می‏دهد و برای يكی دست نمی‏دهد . سوم اينكه اين جهش برای گياهان و
جانوران با شدت و ضعفهای مختلف دست می‏دهد ، گاهی ممكن است با تحليل‏
رفتن چشم يا يك چشم شدن يا كور شدن يك جانور و يا تغيير رنگ يك جانور
و يا ريختن موی يك جانور بروز كند . اما چهارمين خاصيت كه مهمتر از همه‏
است اين است كه جهش روی ژن اثر می‏كند و عينا به اعقاب منتقل می‏شود و
ارثی است . بنابراين نتيجه گرفتند كه نه تنها در گياهان ، بلكه در تمام‏
انواع جانوران و در تمام زمانها و دورانهای زمين‏شناسی هميشه جهش و
موتاسيون وجود داشته ، فقط تفاوت آن اين است كه صفاتی كه براثر جهش در
گياهان يا جانوران ايجاد می‏شود ، اغلب از نوع مغلوب است و اگر نوع آن‏
جداگانه پرورش داده نشود ، تدريجا مستهلك می‏شود و اگر جداگانه پرورش‏
داده شود ، ايجاد نوع جديد می‏كند ، به طوری كه مثلا گوسفند مرينوس خودش‏
يك جهشی بود كه برای دو بره در استراليا در سال 1828 اتفاق افتاد و شبان‏
آنها اين دو گوسفند را جداگانه پرورش داد و در نتيجه الان گوسفند مرينوس‏
را در تمام سطح كره زمين می‏بينيد و از آن پشم بسيار گران قيمت و لطيفی‏
به دست می‏آيد .
فقط يك سؤال باقی می‏ماند و آن اينكه اين ژنها كه اين نقش عمده را
دارند و اين قدر ثبات دارند و با اين سرسختی و فقط با فرمول معينی نقل‏
مكان می‏كنند ، آيا اينها به دست بشر قابل تصرف و مداخله هستند يا نه ؟
جواب مثبت است ، می‏گويند می‏توانيم ولی رابطه بين عامل اثر دهنده و
حادثه يا معلول يا پديده‏ای كه به وجود