دفاعهائيست مشروع . كسی ترديد نميكند كه در اين موارد دفاع جايز است و
لهذا گفتيم كه آن نظريكه بعضی مسيحيان ميگويند دين بايد طرفدار صلح باشد
نه طرفدار جنگ ، و جنگ مطلقا بد است و صلح مطلقا خوب است ، حرف بی‏
موردی است . جنگی كه بعنوان دفاع باشد نه تنها بد نيست بسيار هم خوب‏
است و جزء ضرورتهای حيات بشر است كه قرآن كريم هم باين مطلب تصريح‏
ميكند كه : « لو لا دفع الله الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض »( بقره -
251 ) يا جای ديگر ميفرمايد : « لولا دفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت‏
صوامع و بيع و صلوات و مساجد يذكر فيها اسم الله »( حج - 39 ) . تا
اينجا را همه تقريبا قبول دارند .

حقوق انسانيت

يك مطلب در اينجا وجود دارد و آن اين است : آيا آنچيزيكه دفاع از آن‏
مشروع است منحصر است باينكه حقوق خودی يك فرد يا حقوق خودی يك ملت‏
از ميان برود ، منحصر بهمين است يا در ميان اموريكه دفاع از آنها واجب‏
و لازم است بعضی از امور است كه اينها جزء حقوق فرد يا حقوق ملت خاص‏
نيست ، بلكه جزء حقوق انسانيت است ، پس اگر حق انسانيت در يك موردی‏
مورد تهاجم قرار بگيرد جنگيدن به عنوان دفاع از حقوق انسانيت چه حكمی‏
دارد ؟ آيا مشروع است يا غير مشروع ؟
ممكن است كسی بگويد دفاع از حقوق انسانيت يعنی چه ؟ ! من فقط از حقوق‏
فردی خودم بايد دفاع كنم يا حداكثر از حقوق مليم بايد دفاع كنم ، من را
بحقوق انسانيت چه كار ! ولی اين حرف درستی نيست .