راجع بمفاد اين آيه سؤالاتی است كه جوابش را بايد با كمك آيات ديگر
قرآن در مورد جهاد پيدا بكنيم و بگوئيم .

1 - جنگ با اهل كتاب مطلق است يا مقيد ؟

نخستين سؤال مربوط باين آيه اين مطلب است كه اينجا كه ميگويند :
« قاتلوا الذين لا يؤمنون بالله ». مقصود چيست ؟ آيا مقصود اين است كه‏
ابتداء با آنها بجنگيد يا در وقتيكه از ناحيه آنها تجاوزی بروز كرد
آنوقت بجنگيد و باصطلاح اصولين اين آيه مطلق است ، آيا آيات ديگری‏
داريم كه آن آيات مقيد باشند و لازم باشد كه مطلق را بر مقيد حمل بكنيم‏
يا نه ؟

قاعده مطلق و مقيد

اين اصطلاح را بايد برای شما توضيح بدهم كه اگر توضيح ندهيم بمفهوم‏
آيات كاملا آشنا نمی‏شويم . يك فرمان و يك قانون ( و لو قوانين بشری از
طرف يك آمر بشری ) ممكن است در يكجا مطلق بيان شود ولی در جای ديگر
همين فرمان و همين قانون مقيد بيان بشود و ما ميدانيم كه صادر كننده اين‏
فرمان يا جاعل اين قانون از هر دو تا يك مقصود دارد . حالا آيا بايد آن‏
مطلق را بگيريم و بعد بگوئيم اين مقيد كه ذكر شده بيك علت خاصی بوده‏
است يا اينكه آن مطلق را حمل بر اين مقيد بكنيم يعنی مقيد را بگيريم .
مثال خيلی ساده‏ای عرض ميكنم ، يك صاحب فرمانی كه شما فرمان او را
محترم می‏شماريد اگر يك فرمان را در دو وقت با دو تعبير ذكر كرد ، در
يك تعبير به شما گفت فلانی را احترام كن ، اين مطلق است يعنی هيچ قيدی‏
ذكر نشده . گفته فلانی را احترام كن ، بار ديگر همان صاحب فرمان همان‏
فرمان را باين شكل بشما