پاورقی : 1 - سوره توبه ، آيه . 111
« انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه »(1) در حادثه كربلا ، خودش را در عمل
نشان میدهد و همچنين آيات ديگر قرآن كه بعد انشاء الله توفيق پيدا بكنم
به عرض میرسانم .
ما میبينيم در طول تاريخ ، برداشتها از حادثه كربلا خيلی متفاوت بوده
است . قبلا اشاره كردم كه مثلا برداشت " دعبل خزاعی " از شعرای معاصر
حضرت رضا عليه السلام ، برداشت " كميت اسدی " از شعرای معاصر امام
سجاد و امام باقر عليه السلام با برداشت مثلا محتشم كاشانی يا سامانی و يا
صفی عليشاه متفاوت است . آنها يك جور برداشت كردهاند ، محتشم جور
ديگری برداشت كرده است ، سامانی جور ديگری برداشت دارد ، صفی عليشاه
طور ديگری و اقبال لاهوری به گونهای ديگر . اين ، چگونه است ؟ و به نظر
من همه اينها ، برداشتهای صحيح است ( البته برداشتهای غلط هم وجود دارد
، با برداشتهای غلط كاری ندارم ) ، ولی ناقص است . صحيح است ولی كامل
نيست . صحيح است يعنی غلط و دروغ نيست ولی يك جنبه آن است .
مثل همان داستان فيل است كه ملای رومی نقل كرده است كه عدهای در
تاريكی میخواستند با لمس كردن ، آن را تشخيص بدهند . آنكه به پشت فيل
دست زده بود يك طور قضاوت میكرد ، آنكه به گوش فيل دست زده بود طور
ديگری قضاوت میكرد . اين قضاوتها هم درست بود و هم غلط بود . غلط بودن
از آن جهت كه فيل به عنوان يك مجموعه ، آن نبود كه آنها میگفتند و
درست بود يعنی به آن نسبت كه دستشان به فيل
پاورقی : 1 - سوره توبه ، آيه . 111 |