و سستی خارج میكند ، و آنها را چابك و چالاك مینمايد . چه بسيار خونها
در محيطهايی ريخته میشود كه چون فقط جنبه خونريزی دارد ، اثرش مرعوبيت
مردم است ، اثرش اين است كه از نيروی مردم و ملت میكاهد و نفسها
بيشتر در سينهها حبس میشود .
اما شهادتهائی در دنيا هست كه به دنبال خودش روشنائی و صفا برای
اجتماع میآورد . شما در حالت فرد امتحان كرده و ديدهايد كه بعضی از
اعمال است كه قلب انسان را مكدر میكند ، ولی بعضی ديگر از اعمال است
كه قلب انسان را روشن میكند ، صفا و جلا میدهد . اين حالت عينا در
اجتماع هم هست . بعضی از پديدههای اجتماعی ، روح اجتماع را تاريك و كدر
میكند ، ترس و رعب در اجتماع به وجود میآورد ، به اجتماع حالت بردگی و
اسارت میدهد ، ولی يك سلسله پديدههای اجتماعی است كه به اجتماع صفا
میدهد ، نورانيت میدهد ، ترس اجتماع را میريزد ، احساس بردگی و اسارت
را از او میگيرد ، جرأت و شهامت به او میدهد .
بعد از شهادت امامحسين ( ع ) يك چنين حالتی به وجود آمد ، يك رونقی
در اسلام پيدا شد . اين اثر در اجتماع از آن جهت بود كه امامحسين
عليهالسلام با حركات قهرمانانه خود روح مردم مسلمان را زنده كرد ،
احساسات بردگی و اسارتی را كه از اواخر زمان عثمان و تمام دوره معاويه
بر روح جامعهاسلامی حكمفرما بود ، تضعيف كرد و ترس را ريخت ، احساس
عبوديت را زايل كرد . و به عبارت ديگر به اجتماع اسلامی شخصيت داد . او
بر روی نقطهای در اجتماع انگشت گذاشت
|