پاورقی : 1 - سوره توبه ، آيه . 112
« عن المنكر » ( 1 ) . بعد از چند كلمه ديگر آمده التائبون : بازگشت
كنندگان به حق . عرفا میگويند اولين منزل سلوك توبه است . چون توبه
يعنی بازگشت . آنكس ك ه راه عوضی میرود يكدفعه بر میگردد و به راه حق ،
بر میگردد به سوی خدا . « التائبون العابدون »پس از توبه است كه اينها
پرستندگان خدا میشوند ، خدا را میپرستند ، غير خدا را نمیپرستند ، خدا
حاكم بر وجودشان است ، غير از خدا حاكمی نيست ، فقط امر خدا را
میپذيرند ، امر غير خدا را نمیپذيرند ، « الحامدون »اينها ستايشگرند ،
اما جز خدا موجود ديگری را ستايش نمیكنند . اصلا موجود ديگری را قابل مدح
و ستايش و نيايش نمیدانند ، تنها ستايشگر و نيايشگر خدا هستند .
« السائحون »سياحتگران . راجع به سياحتگری در تفاسير بيانات مختلفی شده
است . بعضی گفتهاند مقصود روزه است ، يعنی سياحت معنوی كه در روزه
پيدا میشود . ولی بسياری از محققين مانند علامه طباطبائی در " الميزان "
اين را قبول نمیكنند . يك احتمالش اين است : كسانی كه در زمين سير
میكنند . چون قرآن بشر را به سير در زمين دعوت كرده است يعنی چه سير در
زمين ؟ يعنی مطالعه در جهان ، نه سياحتی كه هدفش فقط تفنن و ولگردی باشد
. اسلام عمر انسان را عزيزتر از اين میداند كه او فقط برای اينكه تماشائی
كرده باشد ، سياحت كند . ولی اسلام سياحتی را كه بشر در آن تفكر كند ،
تدبر كند ، درس بياموزد ، توصيه میكند : « قل سيروا فی »
پاورقی : 1 - سوره توبه ، آيه . 112 |