نهضت كرد ، امر به معروف و نهی از منكر بود يا نه ؟ و ثانيا درجه‏
دخالت اين عنصر در اين نهضت چه اندازه است ؟
همه می‏دانيم كه فلسفه عزاداری و تذكر امام حسين عليه السلام كه به توصيه‏
ائمه اطهار سال به سال بايد تجديد شود ، به خاطر آموزندگی آن است ، به‏
خاطر آن است كه يك درس تاريخی بسيار بزرگ است . برای اينكه يك درس‏
را انسان مورد استفاده خودش قرار بدهد ، اول بايد آن درس را بفهمد و حل‏
كند .
امشب من درباره مجموع عناصری كه در نهضت حسينی موثر بوده‏اند به طور
اجمال بحث می‏كنم ، سپس درباره امر به معروف و نهی از منكر كه عنصر
اصلی اين نهضت است ، بحث بيشتر و مبسوط تر و مشروح تری می‏كنم .
در نهضت حسينی عوامل متعددی دخالت داشته است ، و همين امر سبب شده‏
است كه اين حادثه با اينكه از نظر تاريخی و وقايع سطحی ، طول و تفصيل‏
زيادی ندارد ، از نظر تفسيری و از نظر پی بردن و به ماهيت اين واقعه‏
بزرگ تاريخی ، بسيار بسيار پيچيده باشد . يكی از علل اينكه تفسيرهای‏
مختلفی درباره اين حادثه شده و احيانا سوء استفاده‏هايی از اين حادثه عظيم‏
و بزرگ شده است ، پيچيدگی اين داستان است از نظر عناصری كه در به وجود
آمدن اين حادثه موثر بوده‏اند . ما در اين حادثه به مسائل زيادی بر
می‏خوريم : در يك جا سخن از بيعت خواستن از امام حسين و امتناع امام از
بيعت كردن است . در جای ديگر دعوت مردم كوفه از امام و پذيرفتن امام‏
اين دعوت راست . در جای ديگر ، امام به طور كلی بدون توجه به مسئله‏
بيعت خواستن و امتناع از بيعت و