پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، خطبه . 107
است ، طرفدار تعزير است ، يعنی دينی است كه معتقد است مراحل و مراتبی
میرسد كه مجرم را جز تنبيه عملی چيز ديگری تنبيه نمیكند و از كار زشت
باز نمیدارد . اما انسان نبايد اشتباه كند و خيال كند كه همه موارد ،
موارد سختگيری و خشونت است .
علی عليه السلام درباره پيغمبر اكرم اينطور تعبير میكند : « طبيب دوار
بطبه قد احكم مراهمه و احمی مواسمه » ( 1 ) . میفرمايد : او طبيب بود .
پزشكی بود كه بيمارها و بيماريها را معالجه میكرد . بعد به اعمال اطبا
تشبيه میكند كه اطبا ، هم مرهم مینهند و هم جراحی میكنند و احيانا داغ
میكنند . میگويد پيغمبر دو كاره بود ، پزشكی بود هم مرهم نه و هم جراح و
داغ كن . مقصود اينست كه پيغمبر دو گونه عمل میكرد . يك نوع عمل پيغمبر
، مهربانی و لطف بود . اول هم « احكم مراهمه » را ذكر میكند . يعنی عمل
اول پيغمبر هميشه لطف و مهربانی بود ، ابتدا از راه لطف و مهربانی
معالجه میكرد ، با منكرات و مفاسد و مبارزه میكرد . اما اگر به مرحلهای
میرسيد كه ديگر لطف و مهربانی و احساس و نيكی سود نمیبخشيد ، آنها را
به حال خود نمیگذاشت . اينجا بود كه وارد عمل جراحی و داغ كردن میشد .
هم مرهمهای خود را بسيار محكم و موثر انتخاب میكرد و هم آنجا كه پای داغ
كردن و جراحی در ميان بود ، عميق داغ میكرد و قاطع جراحی مینمود . سعدی
ما هم اين را میگويد ولی بدون آنكه حق تقدمی برای مهربانی قائل شده باشد
. میگويد :
پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، خطبه . 107 |