پيغمبر اكرم فرمود : « اذا اجتمعت حرمتان تركت الصغری للكبری » . اگر
دو ارزش ، دوامر محترم در اسلام با يكديگر اجتماع پيدا كنند ، يعنی تزاحم
پيدا كنند ، بايد كوچكتر را رها كنيد ، بزرگتر را بگيريد .
اين مطلب مثالهای خيلی واضحی دارد . مثال معروفی كه ذكر میكنند اين
است : وارد زمين غصبی شدن حرام است . اگر شما ديديد در يك زمين غصبی
يك انسان و حتی يك حيوان و نفس محترمی در آب افتاده و دارد غرق میشود
، چه بايد بكنيد ؟ يا بايد پا روی زمين غصبی بگذاريد ( كه اين فی حد ذاته
حرام است ) و برويد او را نجات بدهيد ، يا به خاطر اينكه به زمين غصبی
وارد نشويد سرجايتان بايستيد تا آن نفس محترم هلاك شود . اينجا چه بايد
كرد ؟ دو حرمت است : يكی حرمت مال كه قوانين مالی بايد محفوظ بماند ،
احترام مال مشروع مردم بايد محفوظ بماند ، بدون رضايت صاحبش نبايد به
آنجا وارد شد . و ديگر احترام نفس و جان . احترام مال هرگز به پای
احترام جان نمیرسد . شما اگر بناست از اين دو احترام ، يكی را فدای
ديگری كنيد ، بايد مال را فدای جان كنيد . و در آنوقت اگر وارد زمين
غصبی شويد نه تنها گناهی مرتكب نشدهايد ، بلكه ثوابی مرتكب شدهايد ،
اطاعتی كردهايد .
در باب امر به معروف و نهی از منكر ، اين مسئله مطرح است كه مرز اين
كار كجاست ؟ بنده و شما كه بايد امر به معروف و نهی از منكر كنيم تا
كجا بايد جلو برويم ؟ يكوقت است كه امر به معروف و نهی از منكر میكنيم
و هيچگونه آسيبی ، خطری متوجه ما
|