پاورقی : > از هر خبر مهمی در آنجا آگاه میشدند . و هر تصميم جديدی گرفته میشد در آنجا به مردم اعلام میشد . مسلمانان تا در مكه بودند از هرگونه آزادی و فعاليت اجتماعی محروم بودند ، نه میتوانستند اعمال و فرائض مذهبی خود را آزادانه انجام دهند و نه میتوانستند تعليمات دينی خود را آزادانه فرا گيرند . اين وضع ادامه داشت تا وقتی كه اسلام در نقطه حساس ديگری از عربستان نفوذ كرد كه نامش " يثرب " بود ، و بعدها به نام " مدينة النبی " يعنی شهر پيغمبر معروف شد . پيغمبر اكرم بنا به پيشنهاد مردم آن شهر و طبق عهد و پيمانی كه آنها با آن حضرت بستند ، به اين شهر هجرت فرمود . ساير مسلمانان نيز تدريجا به اين شهر هجرت كردند . آزادی فعاليت مسلمانان نيز از اين وقت آغاز شد . اولين كاری كه رسول اكرم بعد از مهاجرت به اين شهر كرد ، اين بود كه زمينی را در نظر گرفت ، و با كمك ياران و اصحاب اين مسجد را در آنجا ساخت . . 2 منية المريد ، چاپ بمبئی ، صفحه . 10