بر خير و سعادتمند " . آنگاه جمله‏ای اضافه كرد : " لكن من برای تعليم و
داناكردن فرستاده شده‏ام " ، پس خودش به طرف همان دسته كه به كار
تعليم و تعلم اشتغال داشتند رفت ، و در حلقه آنها نشست ( 2 ) .

پاورقی :
> از هر خبر مهمی در آنجا آگاه می‏شدند . و هر تصميم جديدی گرفته می‏شد
در آنجا به مردم اعلام می‏شد .
مسلمانان تا در مكه بودند از هرگونه آزادی و فعاليت اجتماعی محروم‏
بودند ، نه می‏توانستند اعمال و فرائض مذهبی خود را آزادانه انجام دهند و
نه می‏توانستند تعليمات دينی خود را آزادانه فرا گيرند . اين وضع ادامه‏
داشت تا وقتی كه اسلام در نقطه حساس ديگری از عربستان نفوذ كرد كه نامش‏
" يثرب " بود ، و بعدها به نام " مدينة النبی " يعنی شهر پيغمبر
معروف شد . پيغمبر اكرم بنا به پيشنهاد مردم آن شهر و طبق عهد و پيمانی‏
كه آنها با آن حضرت بستند ، به اين شهر هجرت فرمود . ساير مسلمانان نيز
تدريجا به اين شهر هجرت كردند . آزادی فعاليت مسلمانان نيز از اين وقت‏
آغاز شد . اولين كاری كه رسول اكرم بعد از مهاجرت به اين شهر كرد ، اين‏
بود كه زمينی را در نظر گرفت ، و با كمك ياران و اصحاب اين مسجد را در
آنجا ساخت .
. 2 منية المريد ، چاپ بمبئی ، صفحه . 10