مردم و موقع شايسته و ممتاز آنها در برابر حكمران و اينكه مقام واقعی‏
حكمران امانتداری و نگهبانی حقوق مردم است غفلت نشده بلكه سخت بدان‏
توجه شده است .
در منطق اين كتاب شريف ، امام و حكمران ، امين و پاسبان حقوق مردم و
مسؤول در برابر آنها است ، از اين دو حكمران و مردم اگر بنا است يكی‏
برای ديگری باشد ، اين حكمران است كه برای توده محكوم است ، نه توده‏
محكوم برای حكمران ، سعدی همين معنی را بيان كرده آنجا كه گفته است :
گوسفند از برای چوپان نيست
بلكه چوپان برای خدمت او است
واژه " رعيت " علی رغم مفهوم منفوری كه تدريجا در زبان فارسی به خود
گرفته است ، مفهومی زيبا و انسانی داشته است . استعمال كلمه " راعی "
را در مورد " حكمران " و كلمه " رعيت " را در مورد " توده محكوم "
اولين مرتبه در كلمات رسول اكرم و سپس به وفور در كلمات علی ( ع )
می‏بينيم .
اين لغت از ماده " رعی " است كه به معنی حفظ و نگهبانی است ، به‏
مردم از آن جهت كلمه " رعيت " اطلاق شده است كه حكمران عهده دار حفظ
و نگهبانی جان و مال و حقوق و آزاديهای آنها است .
حديث جامعی از نظر مفهوم اين كلمه وارد شده است ، رسول اكرم ( ص )
فرمود :