همدردی
همدردی و شركت عملی در غم مستمندان و محرومان يكی ديگر از ريشهها و فلسفههای زهد است .
يعنی متقی كسی است كه خودش از ناحيه سختگيريهای خودش در رنج است
اما مردم از ناحيه او در آسايشند .
قرآن كريم انصار مدينه را كه حتی در حال فقر برادران مهاجر خود را
پذيرائی كردند و آنان را بر خودشان مقدم داشتند چنين توصيف میكند :
« و يؤثرون علی انفسهم و لو كان بهم خصاصه »
يعنی ديگران را بر خود مقدم میدارند هر چند فقير و نيازمند باشند .
بديهی است كه زهد بر مبنای ايثار در شرائط مختلف اجتماعی فرق میكند ،
در يك اجتماع مرفه كمتر نياز به ايثار پيدا میشود ، و در يك اجتماع
محروم مانند اجتماع آنروز مدينه بيشتر ، و يكی از رازهای تفاوت سيره
رسول اكرم ( ص ) و علی ( ع ) در اين جهت با سائر ائمه اطهار همين است
.
و به هر حال ، زهد بر اساس فلسفه ايثار هيچگونه ربطی با رهبانيت و
گريز از اجتماع ندارد بلكه زائيده علائق و عواطف اجتماعی است و جلوه
عاليترين احساسات انسان دوستانه و موجب استحكام بيشتر پيوندهای اجتماعی
است .
همدردی همدردی و شركت عملی در غم مستمندان و محرومان يكی ديگر از ريشهها و فلسفههای زهد است . |