همانا زبان ، پاره‏ای از انسان است و در اختيار ذهن او ، اگر ذهن نجوشد
و واپس رود از زبان كاری ساخته نيست ، اما آنگاه كه ذهن باز شود مهلت‏
به زبان نمی‏دهد . سپس فرمود :
" « و انا لامراء الكلام و فينا تنشبت عروقه و علينا تهدلت غصونه »".
همانا ما فرماندهان سپاه سخنيم ، ريشه درخت سخن در ميان ما دويده و جا
گرفته و شاخه‏هايش بر سر ما آويخته است ( 1 )
جاحظ در " البيان و التبيين " از عبدالله بن الحسن بن علی ( عبدالله‏
محض ) نقل می‏كند كه علی ( ع ) فرموده است :
ما به پنج خصلت از ديگران ممتازيم :
" فصاحت ، زيبايی رخسار ، گذشت و اغماض ، شجاعت و دليری ،
محبوبيت در ميان زنان " ( 2 ) .
اكنون درباره خصيصه دوم سخنان علی ، يعنی چند بعدی معانی آن ، كه موضوع‏
اصلی اين سلسله مقالات است وارد بحث می‏شويم :

پاورقی :
1 - نهج البلاغه ، بخش خطبه‏ها .
2 - جلد 2 صفحه . 99