كه روش معتدل و هميشگی او بود از پاسخ دادن و روشن كردن حقايق گذشته‏
خودداری نكرد .
در خطبه " شقشقيه " صريحا می‏فرمايد : اری تراثی نهبا يعنی حق موروثی‏
خود را می‏ديدم كه به غارت برده می‏شود . بديهی است كه مقصود از وراثت ،
وراثت فاميلی و خويشاوندی نيست ، مقصود وراثت معنوی و الهی است .

لياقت و فضيلت

از مساله نص صريح و حق مسلم و قطعی كه بگذريم مساله لياقت و فضيلت‏
مطرح می‏شود ، در اين زمينه نيز مكرر در نهج البلاغه سخن به ميان آمده است‏
، در خطبه " شقشقيه " می‏فرمايد :
" « اما و الله لقد تقصمها ابن ابی‏قحافه و انه ليعلم ان محلی منها محل‏
القطب من الرحی ينحدر عنی السيل و لا يرقی الی الطير » " .
به خدا سوگند كه پسر ابوقحافه خلافت را مانند پيراهنی به تن كرد در
حالی كه می‏دانست آن محوری كه اين دستگاه بايد برگرد آن بچرخد من هستم .
سرچشمه‏های علم و فضيلت از كوهسار شخصيت من سرازير می‏شود و شاهباز و هم‏
انديشه بشر از رسيدن به قله عظمت من باز می‏ماند .
در خطبه 195 اول مقام تسليم و ايمان خود را نسبت به رسول اكرم ( ص )
و سپس فداكاريها و مواساتهای خود را در مواقع مختلف ياد آوری می‏كند و