غرر 4 مباحث مربوط به امكان
عروض الامكان بتحليل وقع
|
و هو مع الغيری من ذين اجتمع
|
عروض امكانی هر ممكن عروض تحليلی است ، و او با وجوب غيری و امتناع
غيری اجتماع پيدا میكند .
شرح : در هر يك از دو مصراع اين بيت يك مطلب گفته شده است : در
مصراع اولی میگويد : امكان در ظرف عقل بر ممكن عارض میگردد نه در ظرف
خارج ، و در مصراع دوم میگويد : امكان ذاتی با وجوب غيری و امتناع غيری
منافات ندارد بلكه هميشه توام با يكی از آنها است .
اما توضيح مصراع اول : قبلا در مباحث معقولات ثانيه فرق عروض و اتصاف
گفته شده است . بعضی از معانی و مفاهيم در عين اين كه صفت اشياء
خارجيهاند و اشياء در خارج به آنها متصف میگردند ولی آنها در خارج بر
موصوفات خود عارض نمیشوند . اگر در خارج عارض بشوند اولا لازم میآيد كه
وجودی علاوه بر موصوف و معروض خود داشته باشند و ثانيا لازم میآيد كه
موصوفات آنها در