دلايل و براهين فلاسفه در امتناع اعاده معدوم
1 - دليل اول :
از جمله براهينی كه حاجی سبزواری در شرح منظومه اقامه كرده است اين است :فانه علی جوازها حتم |
فی الشخص تجويز تخلل العدم |
پاورقی : > وجود زنده میشود كه " كيف و بالكون عن استواء قد خرجت قاطبه الاشياء " . حقيقت اين است كه هر چند قائلين به اصالت ماهيت قائل به ثبوت معدومات و جواز اعاده معدوم نيستند ولی لازمه قول به اصالت ماهيت همين لوازم است . چيزی كه هست زير كان قوم منكر اين دو مسأله بديهی البطلان شدهاند ولی متوجه نشدهاند كه لازمه اصالت ماهيت اين دو لازم است و مغفلين يكی از اين دو مسأله را پذيرفتهاند - مثل بعضی مدعيان زمان ما - و يا هر دو مسأله را پذيرفتهاند - مثل برخی از متكلمين - و صدرا كه دقيق شده ، متوجه شده است كه اساسا نظريه اصالت ماهيت سخيف است ولی او نيز متوجه نشده است كه لازمه اصالت ماهيت اين دو مسأله است . البته علت اساسی اين است كه اصالت ماهيت و وجود در بين قدما مطرح نبوده و الا رابطهاش با اين دو مسأله كاملا روشن میشد .