همواره فاعل صورت است نه فاعل ماده ، مثلا نجار به وجود آورندهء صورت
صندلی يعنی هيات مخصوص آن میباشد ، اما مادهء صندلی كه چوب است اثر و
فعل نجار نيست .
و اما اينكه در مصنوعات طبيعی چطور است و آن قوائی كه بر طبيعت
حكومت میكنند و تغييرات ايجاد میكنند و دائما نو و كهنه میكنند چگونه
است ، و آيا جهان همواره مادهء ثابتی دارد كه قوای سازندهء جهان فقط
تغيير شكل و تغيير فرم و صورت به آن میدهند و يا اينكه حتی مادهء اولی
جهان نيز مولود همان قوائی است كه صورتها را ايجاد میكنند ، و به علاوه
خود آن ماده اولی چيست ، جملگی مطالبی است كه داستان مفصلی دارد كه
نمیتوانيم در اينجا وارد آن بشويم .
|