اندازه معدل النهار ( دائره‏ای كه فلك الافلاك را به دو قسمت متساوی شرقی‏
و غربی تنصيف می‏كند ) به وجود می‏آيد سطح آن دائره مساوی است با مقدار
كوچكترين دائره ای كه در داخلش فرض شده است .
مما نفی الجزء بقول مطلق
محاذياته الجهات فثق
از جمله دليل‏هائی كه نظريه جزء را مطلقا باطل می‏كند محاذاتهای اين‏
اجزاء با جهات ششگانه است ، پس اعتماد كن
شرح : يكی از ادله ای كه بر رد نظريه جزء لا يتجزی اقامه شده اين است‏
كه : هر جزء خواه ناخواه با جهات ششگانه محاذات دارد ، و محاذات‏
مستلزم تجزی است ، پس جزء لا يتجزی نمی‏تواند وجود داشته باشد .
توضيح اين كه قبلا گفتيم اجزاء لا يتجزی به حكم اين كه فراهم كننده پيكره‏
جسم می‏باشند و هر جزئی در نقطه‏ای از جسم قرار دارد قابل اشاره حسيه‏
می‏باشند ، به عبارت ديگر ذی وضع و متحيزاند ، يعنی هر جزء حيزی و قسمتی‏