همواره فاعل صورت است نه فاعل ماده ، مثلا نجار به وجود آورنده‏ء صورت‏
صندلی يعنی هيات مخصوص آن می‏باشد ، اما ماده‏ء صندلی كه چوب است اثر و
فعل نجار نيست .
و اما اينكه در مصنوعات طبيعی چطور است و آن قوائی كه بر طبيعت‏
حكومت می‏كنند و تغييرات ايجاد می‏كنند و دائما نو و كهنه می‏كنند چگونه‏
است ، و آيا جهان همواره ماده‏ء ثابتی دارد كه قوای سازنده‏ء جهان فقط
تغيير شكل و تغيير فرم و صورت به آن می‏دهند و يا اينكه حتی ماده‏ء اولی‏
جهان نيز مولود همان قوائی است كه صورت‏ها را ايجاد می‏كنند ، و به علاوه‏
خود آن ماده اولی چيست ، جملگی مطالبی است كه داستان مفصلی دارد كه‏
نمی‏توانيم در اينجا وارد آن بشويم .