مطلب اول :
اينكه علتهای مادی و صوری را علت داخلی و علتهای غائی و فاعلی را علت های خارجی مینامند به حسب نسبتی است كه با خود معلول در نظر گرفته شده است . زيرا علت مادی و علت صوری خارج از حقيت معلول نيستند ، به جهت اين كه چنانكه گفتيم ماده يا علت مادی حامل استعداد شیء است و صورت يا علت صوری مناط فعليت معلول است ، يعنی معلول در مرحله قوه و استعداد ، ماده ناميده میشود و همان معلول در مرحله فعليت صورت ناميده میشود . پس هر يك از ماده و صورت دو مرحله از يك واحد میباشند و از آنچه در جواب سؤال دوم به تفصلی خواهيم گفت جواب اين سؤال روشنتر خواهد شد .مطلب دوم :
مطلب دوم خود شامل دو مطلب زير است : 1 - رابطه علت مادی و علت صوری چيست ؟ 2 - رابطه علت غايی و علت فاعلی چيست ؟ اكنون به توضيح هر يك از اين دو مطلب میپردازيم :1 - رابطه عليت مادی و علت صوری :
مطابق آنچه گفته شد ماده عبارت است از حامل قوه و استعداد ، و صورت عبارت است از مناط و ملاك فعليت . در اينجا برای اينكه توضيح بيشتری داده