پاورقی : 1 - ما دربارهء عبث، جداگانه آنجا كه اشعار مربوط به آن را ذكر میكنيم بحث خواهيم نمود .
الهيون علاوه بر استدلالات فلسفی ، از نظر حسی و علوم تجربی نيز نظام
متقن و حكيمانه جهان را يادآور میشوند و میگويند خلقت و آفرينش
موجودات حكايت میكند كه طبيعت يك جريان هدف دار را طی میكند ،
ساختمان اشياء حكايت میكند كه تدبير و تقدير و توجه به هدف در آن وجود
دارد . از نظر الهيون بدون دخالت دادن عليت غائيه شگفتيها و شاهكارهای
خلقت قابل توجيه نيست .
از سوی ديگر ، ماديين شرور و نقصانات و پارهای بی نظمیها در جريان
عالم را يادآور میشوند و به عنوان " مادهء نقض " هدف داری طبيعت را
مورد ايراد قرار میدهند . الهيون به اشكالات ماديون جوابهائی داده اندو
ماديون نيز به نوبهء خود در مقام توجيه بدايع و شاهكارهای خلقت بر آمده
و مدعی شدهاند بدون آنكه لازم باشد شعور و توجه به هدف را در جريان خلقت
دخالت دهيم میتوانيم شاهكارها و نظامات بديع خلقت را توجيه كنيم .
ماديون مخصوصا در يك قرون اخير با پيروی از فلسفهء نشوء و ارتقاء اصول و
نواميسی را ياد آور میشوند كه تنها از اصل عليت فاعلی استنباط میشود و
مدعی هستند همين اصول و نواميس كه از جريان لاشعوری طبيعت استنباط میشود
كافی است كه خلقت اسرار آميز
پاورقی : 1 - ما دربارهء عبث، جداگانه آنجا كه اشعار مربوط به آن را ذكر میكنيم بحث خواهيم نمود . |