سنگ آسيا به دور محور خود ( حركت رحوی ) - مستلزم يكی از سه امراست :
يا گسستن و پيوستن اجزاء از يكديگر ، به طوری كه در هنگام حركت جسم بعضی‏
متحرك و بعضی ساكن شوند و فواصل معينی ايجاد شود و دو مرتبه هنگام سكون‏
به حالت اول برگردند ، و يا عدم تساوی مسافت دو حركت متحد السرعه‏
متساوی المده ، و يا نقيض مدعا يعنی تجزی اجزاء ، و اين هر سه محال است‏
پس مدعای متكلمين محال است .
اين برهان معمولا به صورت اختصاری به اين شكل بيان می‏شود : تركب جسم‏
از اجزای لا يتجزی مستلزم تفكك يعنی انفكاك اجزاء سنگ آسيا از يكديگر
است ، بديهی است كه مقصود صرف جدابودن اجزاء از يكديگر نيست . زيرا
اين عين مدعای متكلمين است و عين يك مدعا را نمی‏توان دليل بر بطلان آن‏
مدعا قرار داد ، بلكه مقصود نوعی خاص از گسستن اجزاء از يكديگر و سپس‏
پيوستن به يكديگر است كه هيچ عقل سليم آنرا نمی‏پذيرد .
توضيح اينكه هنگامی كه يك جسم مانند سنگ آسيا به دور خود می‏چرخد
حركت قسمت های مختلف آن از لحاظ سرعت مختلف است ، اگر در وسط سنگ‏
خطی عمودی ( محور ) فرض كنيم همه سنگ به اطراف آن می‏چرخد با اين‏
تفاوت كه اجزای نزديكتر كندتر و اجزای دورتر تندتر می‏چرخد و هر چه اجزا
از مركز دورتر باشند حركتشان سريع‏تر است ، زيرا هر نقطه‏ای از سنگ را در
نظر بگيريم دائره‏ای را طی می‏كند كه مركزش در خط محور استه و شعاعش‏
فاصله آن نقطه تا محور است و از طرفی محيط دايره متناسب است با مقدار
شعاع ، يعنی هر چه نقطه دورتر باشد شعاع بزرگتر و محيط دائره نيز وسيع‏تر
است پس در هر يك دوری كه سنگ به دور خود می‏چرخد همه نقطه‏های مفروض‏
يك دور