مقدمه سوم :
حكماء جملهای دارند كه میگويند : " العامله تحت الشوقيه و الشوقيه تحت المدركه " يعنی قوهء عامله تحت تاثير و نفوذ قوهء شوقيه است و قوهء شوقيه تحت تاثير قوهء مدركه است . مقصود اين است كه قوهء مدركه است كه قوهء شوقيه را بر میانگيزد و ميل را تحريك میكند ( اول ديده میبيند و بعد دل ياد میكند و مايل میگردد ) ، و قوهء شوقيه است كه قوهء عامله را بر میانگيزد و تحريك میكند تا منتهی به عمل میگردد . هر فعل و عمل اختياری مستقيما و بلا واسطه از قوهء عامله ناشی میشود ، ولی خود قوهء عامله را قوهء شوقيه به حركت واداشته و از قوه به فعل میرساند ، وپاورقی : 1 - شيخ الرئيس در " شفا " قوای شوقيه و عامله را قوای محركه خوانده است ، قوای شوقيه را محركه باعثه و قوای عامله را محركه عامله ناميده است .