چند جلسه بحث شد درباره نظرياتی كه عدهای با حساب جامعهشناسی مذهبی
درباره منشأ گرايش انسان به دين و مذهب يا منشأ پيدايش دين و مذهب
ابراز داشتهاند . مخصوصا با توجه به تمام گفتههای اين آقايان چند چيز
روشن میشود ، يكی اينكه هر كه هر چه گفته است جز يك سلسله فرضيهها چيز
ديگری نيست ، يعنی هر يك از اينها از نظر علمی حداكثر ارزش يك فرضيه
را دارد نه يك نظريه كه يك فرضيه اثبات شده است . فرق است ميان
فرضيه و نظريه . يك وقت انسان درباره چيزی يك فرض میكند يعنی يك
احتمال میدهد ، اين احتمال به عنوان يك طرح اولی است برای تحقيق تا بعد
ببينيم كه دلائل ، آن را تأييد میكند يا نمیكند . ولی نظريه آن وقتی است
كه دلائل هم آن را تأييد كرده است . خود همين
|