بديهی است كه در اين كار ابتكار نيست . ولی افرادی هستند كه كتابهايشان
ابتكار است ، خلق و آفرينندگی است ، و اين تمايل در هر انسانی هست كه
میخواهد آفريننده باشد .
از اينها بالاتر در نظريههاست . يك كسی يك نظريه خلق میكند ، بعد آن
را اثبات میكند و بعد ديگران نظريه او را میپذيرند . ( اين خودش يك
نوع قدرت و خلق است . ) مثل آن كسی كه " حركت جوهريه " را به عنوان
يك نظريه خلق كرد و بعد اثبات كرد و ديگران پيروی میكنند . البته اين
را هم توجه داريد كه در بعضی امور دو سه مقوله با همديگر توأم میشوند ،
مثلا كسی كه شعری ابتكار میكند و مبتكر در شعر است ، مثل حافظ ، در آن
واحد دو كار كرده است ، يكی اينكه چيزی را " خلق " كرده يعنی آن حس
خلاقيت خودش را ارضاء كرده ، و ديگر آنكه يك " زيبا " آفريده است
يك شعر زيبا يعنی آن حس زيبايی را ارضاء كرده است ، و ممكن است حس
حقيقت جويی هم با آن ارضاء شده است . منافات ندارد كه يك شیء در آن
واحد از چند مقوله شمرده شود .
. 5 عشق و پرستش
مقوله پنجم مقولهای است كه ما عجالتا نام آن را مقوله " پرستش " يا
مقوله " عشق و پرستش " میگذاريم . بر میگرديم به حرف اول خودمان كه
در جهان هيچ موجودی به اندازه انسان نيازمند به تفسير و توضيح نيست ،
چون در انسان چيزها ديده میشود . كه در غير انسان ديده نمیشود ، و
پيچيدگيهايی مشاهده میشود كه توضيح و تفسيرش آسان نيست بلكه فوق العاده
مشكل است ، و به همين جهت است كه انسان را " عالم صغير " ناميدهاند
يعنی