میگويد اگر يك عمر تن را در مشك قرار بدهی [ هنگام مردن گند آن پيدا
میشود ] .
مشك را بر تن مزن بر جان بمال
|
مشك چه بود ؟ نام پاك ذوالجلال
|
چنانكه قرآن میفرمايد :
" « و لا تكونوا كالذين نسوا الله فانسيهم انفسهم » " ( 1 ) .
قرآن ميان " يافتن خود " و " يافتن خدا " تلازم قائل است . قرآن
میگويد فقط كسانی خود را يافتهاند كه خدا را يافته باشند و كسانی كه خدا
را يافتهاند خودشان را يافتهاند . ( « من عرف نفسه عرف ربه » و متقابلا
: « من عرف ربه عرف نفسه » . ) در منطق قرآن ، جدايی نيست . اگر
انسانی خيال كند كه خود واقعیاش را دريافته است بدون اينكه خدا را
دريافته باشد اشتباه كرده . اين از اصول معارف قرآن است .
اين مطلبی كه امروز به نام " از خود بيگانگی " يا صحيحترش " با خود
بيگانگی " میگويند ، در معارف اسلامی سابقه خيلی زياد دارد ، يعنی از
قرآن شروع میشود و سابقهای بيش از هزار سال دارد با يك سير مخصوص به
خود . در اروپا اين مطلب از هگل شروع میشود و بعد از هگل مكتبهای ديگر
اين مسأله را طرح كردند بدون اينكه [ " خود " را شناسانده باشند ! ]
چون مسأله " با خود بيگانگی " اولين سؤالش اين است كه خود آن " خود
" چيست كه صحبت از بيگانگی میكنی ؟ آخر شما میگوييد انسان از خود
بيگانه شده است . اول آن " خود " را به ما بشناسانيد كه آن " خود "
چيست تا بعد " بيگانگی با
پاورقی :
. 1 حشر / . 19