پاورقی : . 1 فصلت / . 53
ستارگان ، كوه ، دريا ، گياه ، حيوان و . . . ، ولی آيات انفسی يعنی
آنچه در ضمير خود انسان وجود دارد ، و قرآن برای آيات انفسی اهميت
بيشتری از آيات آفاقی قائل است ، و اين اصطلاح " آفاق و انفس " هم از
خود قرآن گرفته شده است كه فرموده : « سنريهم آياتنا فی الافاق و فی
انفسهم حتی يتبين لهم انه الحق »( 1 ) ، و چنانكه گفتيم " آفاق و انفس
" كه بعد در اصطلاح علمای اسلامی آمد از قرآن اقتباس شده است .
ببينيد [ اسلام ] تا كجا برای انسان اصالت قائل شده است كه برای او
يك ضمير باطن فطری قائل است : « و يثيروا لهم دفائن العقول » . و فی
ك ضمير باطن فطری قائل است : « و يثيروا لهم دفائن العقول » . « و فی²
الارض آيات للموقنين و فی انفسكم ا فلا تبصرون »[ و در زمين نشانههايی
برای يقين كنندگان است ] و در خود شما ، آيا نمیبينيد ؟ و چرا نمیبينيد
؟ اين هم جمله نهجالبلاغه .
جملهای در صحيفه سجاديه است . اين جمله هم اتفاقا در اولين دعای صحيفه
سجاديه است كه دعايی است كه با حمد و ثنای الهی شروع میشود و همه آن
دعای حمد است . در همان اوايل اين دعا اين چند جمله آمده است : « ابتدع
بقدرته الخلق ابتداعا » ابداع كرد با قدرت خود ، خلق و آفرينش را ،
ابداع كردنی . گفتيم " ابداع " يعنی خلقتی نه از روی يك مثال و تقليد
، كه عرض كرديم بشر هم در عالم خودش و در حد خودش نوعی آفرينندگی دارد
ولی آفرينندگی بشر ، گر چه اسمش را " ابداع " بگذاريم باز از روی يك
مثال ( طبيعت و خلقت ) است اما خداوند متعال كه خالق عالم است ، قبل
از او چيزی نبوده كه از روی يك نقشه خلق بكند .
پاورقی : . 1 فصلت / . 53 |