آنچنانی كرد ؟ ! رنگ زدن آن رنگ زدنی است كه دست خلقت در متن‏
آفرينش زده است . می‏خواهد بفرمايد آنچه پيغمبر ما می‏گويد همان اسلام‏
واقعی و همان فطرت واقعی است ، فطرت واقعی يعنی رنگی كه خدا در متن‏
خلقت به روح و روان بشر زده است .
راغب می‏گويد : صبغه الله اشاره الی ما اوجده الله تعالی فی الناس من‏
العقل المتميز به عن البهائم كالفطره . ( البته او فطرت را منحصر به عقل‏
دانسته است ) و كانت النصاری اذا ولد لهم ولد غمسوه فی اليوم السابع فی‏
ماء عموديه مسيحيها بچه‏ای را كه متولد می‏شد در روز هفتم در آب عموديه‏
غسل تعميد می‏دادند يزعمون ان ذلك صبغه فكر می‏كردند كه اين رنگ مسيحيت‏
به او زدن است . فقال تعالی له ذلك : و من احسن من الله صبغه هيچكس از
خدا بهتر نمی‏تواند رنگ بزند ، يعنی رنگ ، رنگی است كه خدا زده است .
در حديث است : « الدين الحنيف و الفطره و صبغه الله و التعريف فی‏
الميثاق » ( 1 ) دين حنيف يا دين فطری و يا صبغه الله همان است كه خدا
در ميثاق يعنی در پيمانی كه خدا با روح بشر بسته است بشر را با آن آشنا
كرده است ، كه اشاره است به آن مطلبی كه از آن تعبير به " عالم ذر "
می‏كنند كه قهرا مسأله عالم ذر بايد در اينجا مطرح شود كه مفهوم و معنايش‏
چيست ؟ آيا واقعا انسانها قبلا در همين عالم ماده و طبيعت به صورت‏
حيوانات كوچكی بودند و بعد به چنين [ صورتی درآمدند ؟ ] يا يك معنای‏
دقيقتری دارد كه حتما معنای دقيقتری دارد .

پاورقی :
. 1 بحارالانوار ، چاپ جديد ، ج 3 ، باب / 11 ص 276 ، نقل از معانی‏
الاخبار .