سخن راسل
غربيها اينگونه عشقها را عشقهای شرقی مینامند و حتی تقديس هم میكنند . برتراند راسل در كتاب زناشويی و اخلاق میگويد : " ما امروزيها حتی در عالم تصور نمیتوانيم روحيه آن شاعرانی را كه در اشعارشان از فنای خود سخن میراندند بی آنكه كوچكترين التفاتی از محبوب بخواهند درك بكنيم . " میخواهد بگويد كه ما معمولا در عشقهايی كه خودمان سراغ داريم عشق را وسيلهای و مقدمهای برای وصال میدانيم . ( در اين زمينه جملههای زيادی دارد . ) میگويد در عشقهای شرقی اساسا عشق وسيله نيست و خودش فی حد ذاته هدف است ، و بعد خيلی هم تقديس میكند ، میگويد اين عشقهاست كه به روح انسان عظمت و شكوه و شخصيت میدهد .توجيه پنج مقوله مذكور
حال برويم سراغ اصل مطلب . اين پنج مقولهای كه در اين دو جلسه عرض كرديم : مقوله حقيقت و دانايی ، مقوله هنر و زيبايی ، مقوله خير و فضيلت ، مقوله خلاقيت و فنانيت ، و مقوله عشق و پرستش ، اينها را ما چه بدانيم و چگونه توجيه كنيم ؟ به طور كلی دو توجيه اساسی دارد . يك توجيه اين است كه همه اينها از فطرت انسان سرچشمه میگيرند . حقيقت خواهی ( حقيقت جويی ) گرايشی