وجدان و اثبات بقاء و خلود نفس
بعد ، از همين جا مسئله بقاء و خلود نفس را اثبات میكند میدانيد كه يكی از مسائل مهم بشريت هميشه اين بوده است كه آيا روح يا نفس انسان بعد از مردن ، باقی و جاويدان و در عالم ديگری سعادتمند و يا شقاوتمند است ، يا نه ، نفس يا روح انسان با مردان انسان تمام وفانی میشود ؟ اين يكی از مهمترين مسائل فكری و فلسفی دنياست امروز هم اگر شما به همين دنيای به اصطلاح ماشينی اروپا برويد باز فلاسفه بزرگ اروپا را میبينيد كه بعضی از آنها مادی هستند و بعضی روحی كانت معتقد است كه با براهين فلسفه نمیشود بقاء و خلود نفس را اثبات كرد ولی وجدان انسان میگويد نفس باقی و خالد است ، هميشه هست و در دنيای ديگری پاداش يا كيفر میبيند میگويد دليلش اين است : وجدان انسان هی به او فرمان میدهد صداقت را ، امانت را ، درستی را ، عدالت را انسان در عمل هميشه میبيند كه صداقت و امانت و درستی و عدالت و غيره لزوما در اين دنيا پاداش ندارد ، و نيز اينها از نظر رسيدن به پاداشهای دنيوی برای انسان قيد و بند است اگر آدم اين قيد و بندها يعنی صداقت و امانت و عدالت و غيره را از ميان بردارد ، [ به آسانی به پاداشهای دنيوی میرسد ] ( 1 ) اين مثل را من ذكر میكنم : علی بن ابی طالب و معاويه رو در روی همديگر قرار میگيرند علی مردی است پايبند عدالت ، مخالف با تبعيض ، رشوه دروغ گفتن ، فريب دادن . تمامپاورقی : 1 ) [ افتادگی از نوار است ] .