آيا كار مادرانه كار اخلاقی شمرده می‏شود ؟ و آن را می‏توان گفت اخلاقی يا
بايد گفت طبيعی ؟ مسلم ، مادر در آن فداكاريهای مادرانه خودش كه حتی در
حيوانات هم وجود دارد غايتش خودش نيست ، فرزند است ، و كارش هم‏
ناشی از غرائز فردی خودش نيست ، فرزند است ، و كارش هم ناشی از غرائز
فردی خودش نيست ، ناشی از احساس غير دوستی است كه [ آن غير ] فرزندش‏
باشد ولی با اينكه كار مادرانه از نظر عاطفی ، كار بسيار با شكوه و با
ارزشی است ، اما نمی‏شود گفت كه مادرها متخلق به اخلاق عالی هستند چون‏
مادر به حكم فطرت و به حكم خلقت و آفرينش اين احساسات را دارد يعنی‏
مادر اين حالت را برای خودش مانند يك خلق كسب نكرده است ، بلكه با
اين خوی فطری به دنيا آمده است ( و لذا اسمش را هم خلق نبايد گذاشت )
به اختيار او نيست و همين طور كه هر فردی غريزه جنسی دارد و ميل به جنس‏
مخالف به طور غريزی و خوی طبيعی در او هست ، ميل به صيانت فرزند هم به‏
طور طبيعی در مادر هست اين است كه گفته‏اند - و درست هم گفته‏اند - كه‏
كار مادرانه را نمی‏شود كار اخلاقی ناميد .
پس در تعريف كار اخلاقی چه بايد گفت ؟ بعضی خواسته اند تعريف را با
يك قيد اضافی اصلاح بكنند ، گفته اند : كار اخلاقی آن كاری است كه غايت‏
غير باشد ، و يا ناشی از احساسات غير دوستانه باشد ولی به شرط اينكه اين‏
حالت اكتسابی باشد نه طبيعی اين را كه گفته اند برای اين است كه يك‏
مطلب را همه درك می‏كرده اند كه اخلاق مساوی با اختيار است اخلاق آنجا
اخلاق است كه انسان آن را اختيار و كسب كرده باشد ، و لهذا در مقابل فعل‏
طبيعی قرار می‏گيرد فعل طبيعی فعل غير اكتسابی است يعنی فعلی است كه‏
ريشه آن ، احساسات