پاورقی : 1 ) [ مردم را بياموزانيد و همين كافی است ] .
كما اينكه سقراط هم چنين نظريه ای داشت ، و در كلمات حضرت امير نيز
اين سخن را به شكل ديگری میبينيم : « علموهم و كفی » ( 1 ) . سقراط هم
میگفت : مردم را دانا كنيد ، اخلاق خوب پيدا میشود البته او روی يك
مبنا میگفت ، كما اينكه علموهم و كفی هم روی يك مبناست ، راسل هم كه
میگويد : مردم را دانا كنيد و كافی است ، روی مبنای ديگری است دانشی كه
او میگويد يعنی توجه دادن به عكس العمل ها : عكس العمل های فعلها را به
افراد بشر بياموزيد ، همه خوب میشوند .
بنابر نظريه راسل ، تربيت بيشتر در مقوله تعليم وارد میشود و پرورش
وارد مقوله آموزش میگردد .
گفتم نظريه راسل بر ضد انساندوستی است و بر خلاف شعارهای خود اوست
اين نظريه ، ريشه اخلاق را زير كانه زده است بنابر نظريه جناب راسل ،
اخلاق فقط در جايی میتواند اخلاق باشد كه انسان نگران عكس العمل سوء
ديگران بر ضد منافع خودش باشد يعنی بنابر اين نظريه ، يك آدم ضعيف اگر
هوشيار باشد ، عمل ضد اخلاقی انجام نمیدهد چون میبيند ديگران میآيند چند
برابر ، منافع او را پايمال میكنند يك آدمی هم كه نيروی ديگران را مساوی
با نيروی خودش میبيند عمل ضد اخلاقی انجام نمیدهد چون میبيند همان اندازه
كه او میتواند از ديگران ببرد ، ديگران میتوانند از او ببرند .
بعد به جناب راسل میگوئيم : اخلاق در درجه اول آن است كه بتواند اقويا
را كنترل بكند . بنابر اين نظريه ، ظلم اقويا ضد اخلاقی نيست
پاورقی : 1 ) [ مردم را بياموزانيد و همين كافی است ] . |