من نمی‏خواستم رد بشوم ، می‏خواستم بعدها درباره اينها بحث كنيم و من خيال‏
می‏كنم ا ينها بحثهای مفيدی است و ما نبايد اصرار داشته باشيم كه زود رد
بشويم ، و برای خود من هم اين مباحث چون تا حالا در اين موضوع بحث‏
نكرده‏ام تازگی و ارزش دارد . يك شعر عربی هست كه مضمونش اين است :
اشكی كه برای معشوق ريخته شود هرچه زياد باشد جا دارد . برای اين مباحث‏
هم هرچه وقت صرف كنيم چون درباره قرآن است جا دارد و آقايان هم هر نوع‏
انتقاد و سؤالی دارند بفرمايند كه من خودم هم نيازمند به چنين سؤالها و
انتقادها هستم .
در نهج‏البلاغه ، حضرت علی ( ع ) تعريفی راجع به قرآن می‏فرمايد كه چون‏
از زبان خود حضرت علی ( ع ) هست خيلی جالب است . راجع به بعثت‏
پيغمبر است ، می‏فرمايد : " « فبعث الله محمدا ( ص ) بالحق ليخرج‏
عباده من عباده الاوثان الی عبادته ، و من طاعه الشيطان الی طاعته ، بقرآن‏
( حالا تعريف قرآن را حضرت می‏فرمايد ) قد بينه و احكمه ليعلم العباد
ربهم اذ جهلوه ، و ليقروا به بعد اذ جحدوه ، و ليثبتوه بعد اذ انكروه ،
فتجلی لهم سبحانه فی كتابه » " خدا در كتابش تجلی كرده . اين ديگر
بالاترين تعريف است كه هيچ كس نتوانسته اين جور تعريف راجع به قرآن‏
بكند . البته اين راجع به زيبايی قرآن است .
جواب : بله ، خيلی تعبير زيبايی است از اميرالمؤمنين درباره قرآن ،
می‏فرمايد : " « فتجلی لهم سبحانه فی كتابه » " ( 1 ) خدا در اين كتاب‏
خودش بر مردم تجلی كرد يعنی اصلا اين ظهور خداست . اين بهترين تعبير
درباره قرآن است .

پاورقی :
. 1 نهج‏البلاغه ، خطبه . 145