مثلث مساوی با دو قائمه است ، چرا ؟ می‏گويد خدا عجالتا اينجور قرار
داده . يك دفعه هم خدا اين را عوض می‏كند كه سه زاويه مثلث مساوی با دو
قائمه نباشد . " دو شی‏ء مساوی با شی‏ء سوم خودشان با يكديگر مساوی هستند
" ، می‏گويد خدا اينجور وضع كرده ، خدا اينجور دلش خواسته قرار بدهد ،
يك روز هم دلش می‏خواهد قانونش را عوض كند و عوض می‏كند . ولی حالا به‏
حرف او كار نداريم .
به هر حال اينجور اشخاص می‏گويند قانون طبيعت يعنی مشيت خدا ، خدا
اينجور خواسته . وقتی مشيت خداست ، معجزه هم كار خداست ، پس معلوم‏
است خدا جور ديگر مشيت كرده و خواسته ، اين ديگر بحثی ندارد .
اين هم توجيهی است كه برخی ديگر ، از معجزات كرده‏اند . اگر ما اين‏
اصول را بپذيريم باز نيازی نداريم كه دنبال راز معجزات برويم و بگوييم‏
يك رازی در معجزات [ هست ] . ديگر رازی ندارد ، راز ، مشيت خداوند
است .
آقای شريعتی ( 1 ) خودمان در مقدمه تفسير نوين به اختصار و در كتاب‏
محمد خاتم پيامبران ، جلد دوم ( مقاله وحی و نبوت ) نسبتا به تفصيل [ در
اين باره بحث كرده‏اند ] كه همين بعد به صورت كتاب هم در می‏آيد و در آن‏
كتاب البته بيشتر است يعنی دو برابر اين مقاله است ولی خيال نمی‏كنم در
اين قسمت چيز بيشتری داشته باشد چون هر چه مربوط به اين قسمت بوده -
چون من خودم انتخاب كردم - به نظرم همه را آورده‏ام . ايشان از كسانی‏
هستند كه اين طرز فكر را گرفته‏اند و خيلی هم شديد تعقيب می‏كنند . اگر
بخواهيد اين نظريه را در بعضی قسمتها به تفصيل بيشتر ببينيد همين مقاله‏
وحی و نبوت ، بحث مربوط به معجزه را در جلد دوم كتاب محمد خاتم‏
پيامبران مطالعه كنيد ، و ايشان اصرار زيادی هم روی اين مطلب دارند كه‏
حرف اصلا همين است و غير از اين چيزی نيست . البته آنچه كه من در آخر
به عنوان تأييد گفتم كه فرق است ميان قوانين طبيعی و قوانين عقلی و
رياضی ، اين مسأله را ايشان نگفته‏اند ولی اصل مطلب را خيلی به تفصيل‏
می‏گويند ، بعد هم اقوال علماء را راجع به ضروری نبودن مسائل علوم و قطعی‏
نبودن قوانينی كه علوم كشف می‏كند و نسبی بودن [ آنها نقل می‏كنند ] كه‏
اولا اين قوانينی كه بشر به نام قوانين علمی كشف می‏كند قوانينی نسبی است‏
يعنی مادامی كه قانون بهتر و كاملتری نيامده بشر عجالتا آن را قانون قبول‏
می‏كند . اينها

پاورقی :
. 1 [ مرحوم استاد محمد تقی شريعتی ] .