كار در افزايش بها دخالت دارد ، ولی همه اين بيانات می‏رساند كه كار
يكی از عوامل ارزش است ، وجود ساير عوامل را نفی نمی‏كند . كار نيز
مانند ساير عوامل ، در شرايط مساوی ، موجب افزايش بها است . و رابعا
گاهی علت افزايش بهای يك كالا ، مثل اتومبيل ، ابتكار عاليتری است كه‏
در آن به كار رفته . از دو مهندس مدلساز ممكن است يكی بيشتر فكر كند و
نيروی مغزی مصرف كند ، ولی ديگری به واسطه هوش سرشار ، ابتكار عاليتری‏
به خرج می‏دهد . خامسا كارهای هنری عموما به ابتكار و ذوق شخصی و حسن‏
سليقه وابسته است نه به مصرف انرژی بيشتر . اثر يك نفر مبتكر ، خواه‏
اثر تأليفی يا نقاشی يا مجسمه سازی يا بنايی ، ارزش زيادتر پيدا می‏كند
نه به واسطه كار زيادتر ( 1 ) .
در ص 21 تحت عنوان " كار ، اساس ارزش است " می‏گويد :
" آنچه را كه قبلا گفته‏ايم خلاصه می‏كنيم :
. 1 كليه محصولاتی كه به واسطه كار اجتماعی در رژيم مبادله‏ای ايجاد
می‏شوند ، نام كالا به آنها اطلاق می‏گردد . ( اولا كلمه كالا اختصاص ندارد به‏
رژيم مبادله‏ای ، ثانيا گفتيم كه بعضی كالاها در طبيعت بدون دخالت انسان‏
صورت كالايی دارند ) . برای اين كه كالا بتواند در بازار قابليت مبادله‏
را پيدا كند ، بايد قادر به مرتفع ساختن پاره‏ای احتياجات باشد يا به‏
اصطلاح علم اقتصاد بايد دارای ارزش استعمال باشد .
. 2 هر كالا - در رژيم مبادله‏ای - در بازار با يك مقدار معين

پاورقی :
. 1 رجوع شود به پاورقی شماره 3 ص 74 و پاورقی ص . 76