پس ما در اينجا دو مطلب داريم يكی اينكه : شما كه میگوئيد در اينجا
يك سواد مستمر نيست ، مطلب را از ناحيه كثرتش در نظر گرفته ايد و
جنبه وحدتش را در نظر نگرفته ايد ، يعنی به حرف شما آن واحدی كه در
تمام مراحل موجود است موضوع است ولی از نظر مقوله ، كثرت محض
حكمفرماست ، و حال آنكه از نظر مقوله هم وحدت حكمفرما است خواه بصورت
حركت قطعی يعنی سواد واحد ممتد ذواجزاء و يا به معنای حركت توسطی يعنی
يك وجود غير ممتد بسيط و مرحوم آخوند به هر دو قائل است .
خلاصه مطلب اين شد كه : اينكه میگويند در مثل اشتداد سواد وحدت تنها
متعلق به موضوع است و غير از آن هر چه هست كثرت است ، درست نيست ،
و در اينجا وحدت ديگری هم در خود مقوله هست ، حالا يا بنحو حركت قطعی و
يا هم قطعی و هم توسطی .
|