" فصل 19 " حكمت مشرقيه ( 3 )
يادآوری
بحث جلسه قبل درباره ( فی حكمةمشرقية ) بود ، برای اينكه مقصود اين فصل درست روشن شود ، بايد بطور خلاصه مطلب فصل قبل را بياد بياوريم ، فصل قبل درباره اين بود كه حركت به موضوعی ثابت نيازمند است كه در تمام مدت حركت واحد آن موضوع ثابت و باقی باشد . منتهی مرحوم آخوند گفت كه موضوع بايد ثابت باشد ( بوجه ) و اين كلمه معنايی دارد كه بعدا روشن میشود ، بعد گفتند موضوع بايد امری باشد نه بالفعل محض و نه بالقوه محض ، بلكه مركب از اين دو ، كه همان جسم باشد ، و گفتند در مرتبه سابقه بر حركت بايد جسم وجود داشته باشد و در تمام مدت حركت همراه آن باشد ، بعد هم بحثی كردند راجع به اينكه حركت نمی تواند منوع جوهر باشد ، اين خلاصه فصل پيش بود .دليل نيازمندی حركت به موضوع
مطلبی كه در آنجا درست شكافته نشد اينستكه به چه دليل حركت نيازمند به موضوع است و ملاك اين نياز چيست ؟ البته وقتی میگوييم حركت نيازمند به موضوع است يعنی نيازمند به متحرك است ، لذا میشود گفت به چه دليل حركت نيازمند به متحرك است ؟ اين نياز به چند بيان تشريح شده است : بيان اول كه در فصلهای قبل به آن اشاره شد ، اينست كه همانطور كه