ادامه و خلاصه فصل " 13 " دفع اشكالات وارده بر قاعده " هر متحركی را

محركی غير از اوست "

يادآوری :

بحث ما درباره اثبات اين اصل مهم است كه : " آيا حركت نيازمند
محرك است يا بی نياز است " . و تعبير رساتر اين است كه گفته شود .
" آيا شی‏ء متحرك در حركت خودش نيازمند به محركی غير از خود هست يا
نيست " .
قبلا گفتيم يكی از اصول و پايه های برهان محرك اول ارسطو همين است كه‏
هر متحركی نيازمند محركی غير از خود می‏باشد . در عصر حاضر اين اصل‏
ارسطوئی مورد خدشه و ايراد قرار گرفته است و همچنين اشكالات فخر رازی را
بر اين اصل بيان كرديم . مرحوم آخوند برای پاسخگوئی به اشكالات فخر رازی‏
در اين فصل براهين حكما را جمع آورده و ابتدا ايرادهای فخر رازی را به‏
اين براهين نقل و سپس نقد كرده است .
از شش دليل منقول از حكما ، سه دليل را بيان كرديم و نقد فخر رازی را
نيز ذكر كرديم و اكنون برهان چهارم حكما را ذكر می‏كنيم :
برهان چهارم : اگر جسم لذاته متحرك باشد ، لازم می‏آيد كه جميع اجسام در
جميع حركات با هم اشتراك داشته باشند . در اين صورت محال است كه بعضی‏
از