فصل شانزدهم هر حادث زمانی مسبوق است به قوه ، و ماده ای كه حامل آن
قوه است ( 3 )
بعد از اثبات اين قول حكما كه هر حادثی مسبوق به امكانی است و ماده ای كه حامل آن امكان است ، مطالب ديگری كه از فروع اين مطلب است لازم است كه توضيح داده شود :1 - حادثها چه چيزهائی هستند ؟
اولين مسئله ای كه در اينجا بايد توضيح داده شود اين است كه حادثهای زمانی چه هستند ؟ آيا همه صورتها ، صورت به معنای اعم ، حادث است يا فقط صورت به معنای اخص آن حادث است ؟ جواب اينست كه همه صورتها حادث هستند ، صورت به معنای اعم . اگر صورت اخص را بخواهيم در نظر بگيريم ، در مقابل آن دو چيز ديگر باقی میماند يكی عرض و ديگری نفس . صورت به معنای اخص يعنی صورت جوهری نوعی كه حال در ماده است ، يعنی فعليتی جوهری كه در ماده حلول دارد ، در مقابل اين معنا دو چيز ديگر قرار دارد كه عرض و نفس میباشند . عرض هم عينا همين حالت را دارد يعنی تعلق دارد به ماده قبلی و بدون ماده ای كه به آن تعلق بگيرد تحقق نمی يابد . عرض به امكان قبلی و ماده حامل نيازمند است و در عين حال عرض صورت جوهری نيست و فرض بر اين است كه عرض است .