فصل ( 22 ) نسبت حركت به مقولات ( 4 )

در اين فصل نسبت حركت به مقولات تحقيق و مشخص شد . نسبتی را كه‏
مرحوم آخوند قبول كردند اين بود كه شی‏ء متحرك كه حتما بايد جسم باشد ،
در هر آنی از آنات ، فردی از آن مقوله را دارد كه منتسب به آنست ، و
اگر حركت اشتدادی باشد نوعی از آن مقوله را دارد و در بعضی از موارد
صنفی از آن را . اين مطلب زياد توضيح داده نشد و اينك توضيح بيشتر :

متحرك در هر آنی بالقوه فردی از مقوله دارد

اينكه می‏گوييد : اگر شيئی ، متحركی در مقوله ای حركت بكند ( مثلا حركت‏
أينی داشته باشد ، يا حركت كيفی ) معنايش اينست كه متحرك جسم است ،
و اين متحرك دارای خصلتی شده است به نام حركت ، جسم در حال حركت است‏
، آن ذاتی يا ماهيتی كه وجود دارد بالفعل حركت است ، و اين حركت (
علی‏الفرض ) حركت أينی است . معنای حركت أينی اينست كه اين حركت‏
امری مستمر است و دوام دارد ، و لازمه‏اش اينست كه اين متحرك در هر آن‏
متلبس به فردی از اين مقوله باشد ، منظور از اين بيان چيست ؟