فصل 22 نسبت حركت به مقولات ( 1 )
بحث ما درباره ربط متغير به ثابت بود . قبلا گفتيم ممكن است ترتيب را رعايت نكنيم و بعد از فصل ( 21 ) فصل ( 33 ) [ فی ربط الحادث بالقديم ] را بخوانيم ولی بعد فكر كرديم كه خواندن فصلهای ميان اين دو فصل به فهميدن مطلب كمك میكند ، لذا به ترتيب خواهيم خواند . عنوان اين فصل ( 22 ) ، " فی نسبةالحركة الی المقولات " است . آنچه مسلم است اينست كه ما حركتهای مختلفی از جنبه های مختلف داريم كه فعلا همه جنبه های اختلاف حركات محل بحث ما نيست ، مثلا تقسيم حركت به مستقيمه و غير مستقيمه و امثال اينها ، كه اينها فعلا مورد نظر ما نيست . حركت تقسيم ديگری هم از نظر مقولات دارد . مقولات يك نظريه ارسطوئی است كه در آن ماهيات عالم را دسته بندی كرده اند ، ذاتيات و انواع اشياء را دسته بندی كرده اند ، و معتقد شده اند تحت ده جنس اعلا قرار میگيرند ، آن جنس اعلی را " مقوله " میگويند ، يك مقوله جوهر و نه مقوله عرض . يكی از تقسيمات حركت از نظر نسبتش با مقولات است ، يعنی ما میبينيم بعضی حركات أينی است ، يعنی با مقوله أين انتساب دارد ، و بعضی هم كيفی و بعضی كمی و بعضی هم وضعی است اينكه آيا حركت در جوهر داريم يا نه ، اين محل بحث است میخواهيم ببينيم وقتی حركت را به أين يا مقولات ديگر نسبت میدهيم ، اين نسبت چه نسبتی است . در واقع اين بحث تحليلی است