مینمايند ارزش فراوان قائل است و از جمله مسائلی كه در احيای فكر دينی
طرح میكند اين مسائل است . اقبال ، احيای فكر دينی را بدون احيای
معنويت اسلامی بیفايده میشمارد . مزيت ديگر او اين است كه تنها مرد
انديشه نبوده ، مرد عمل و مبارزه هم بوده است ، عملا با استعمار درگيری
داشته است. اقبال يكی از پايه گذاران و مؤسسان كشور اسلامی پاكستان است.
مزيت ديگر اقبال قدرت شاعری اوست ، قدرتی كه در خدمت اهداف اسلامی
او قرار گرفته است . اقبال از نوع شاعرانی است كه كواكبی آنها را ستود
، از قبيل كميت اسدی و حسان بن ثابت انصاری و دعبل بن علی خزاعی .
سرودهای انقلابی اقبال كه به زبان اردو بوده ، به عربی و فارسی ترجمه شده
و همچنان اثر حماسه آفرين و هيجانآور خود را حفظ كرده است .
اقبال با آنكه به طور رسمی مذهب تسنن دارد ، به اهلبيت پيغمبر علاقه و
ارادتی خاص دارد و به زبان فارسی اشعاری انقلابی و آموزنده در مدح آنها
سروده كه گمان نمیرود در ميان همه شاعران شيعی مذهب فارسی زبان بتوان
نظيری برايش پيدا كرد . به هر حال شعر برای اقبال هدف نبوده ، وسيله
بوده است ، وسيله بيداری و آگاهی امت مسلمان .
اقبال فلسفهای دارد كه آن را " فلسفه خودی " مینامد . او معتقد است
كه شرق اسلامی هويت واقعی خود را كه هويت اسلامی است از دست داده و
بايد آن را بازيابد . اقبال معتقد است همان طور كه فرد احيانا دچار
تزلزل شخصيت و يا گم كردن شخصيت میشود ، از خود فاصله میگيرد و با خود
بيگانه میگردد ، غير خود را به جای خود میگيرد و به قول مولانا كه اقبال
سخت مريد و شيفته او و
|