كتابهای مهم او ) نقد و بررسی شود و احيانا مطالب مشترك آنها و ريشه‏
افكار او و تناقضهای مطالب آن كتابها [ مشخص گردد ] و اينكه در بعضی‏
كتابها كه تحت تأثير كتاب يا شخصی است [ در مدار آن كتاب يا آن شخص‏
قرار گرفته است ] نظير اقبال معمار تجديد بنای اسلام كه تحت تأثير
نيرومند اقبال است و از مدار خودش خارج شده و در مدار اقبال قرار گرفته‏
و به معنويتها بيشتر بها می‏دهد ، و يا مقاله‏ای كه تحت تأثير كتاب سير
تحول قرآن است در مسائلی از قبيل اعجاز بيشتر از اسلام شناسی بها می‏دهد .
در اين نوع بررسی می‏توان نقص كتابی را وسيله كتاب ديگر مرتفع ساخت ،
لا اقل يك مطلب نادرست را از صورت قاطعيت انداخت ، مثل نظريه زير
بنا بودن اقتصاد در فلسفه تاريخ .
نوع ديگر ، بررسی موضوعی است . دكتر درباره موضوعات بسيار سخن گفته‏
است كه برخی مستقيما اسلامی است و برخی ديگر به طور غير مستقيم اسلامی‏
تلقی می‏شود ، از قبيل :
الف . عقايد اسلامی : توحيد ، نبوت ، عدل ، امامت ، معاد ، ملائكه ،
كتب ، رسل ، قرآن ، ضروريات اسلامی و بالاخره مسائلی كه يا قرآن ايمان به‏
آنها را لازم شمرده و يا از آن نظر كه جزء ضروريات اسلام است ، ايمان به‏
نبوت مستلزم ايمان به آنهاست و يك نفر مسلمان نمی‏تواند خارج از آنها
بينديشد و به اسلام وفادار بماند .
ب . فرهنگ اسلامی : او از فرهنگ اسلامی چه برداشتی دارد ؟ آيا برای‏
اين فرهنگ اصالتی قائل است ؟ آيا طرفدار احيای اين فرهنگ است ؟ آيا
ماهيت اين فرهنگ را اسلامی می‏داند ؟ بالاخره درباره فقه ، حديث ، تفسير
، منطق ، فلسفه ، عرفان ، ادبيات اسلامی