اين شرك ، شرك در پرستش است و نقطه مقابل توحيد در عبادت است .
ساير مراتب شرك كه در بالا گفته شد شرك نظری و از نوع شناخت دروغين‏
است ، اما اين نوع شرك ، شرك عملی و از نوع " بودن " و " شدن "
درغين است .
البته شرك عملی نيز به نوبه خود مراتب دارد . بالاترين مراتبش كه‏
سبب خروج از حوزه اسلام است ، همان است كه گفته شد و شرك جلی خوانده‏
می‏شود . اما انواع شرك خفی وجود دارد كه اسلام در برنامه توحيد عملی با
آنها سخت مبارزه می‏كند . بعضی از شركها آن اندازه ريز و پنهان است كه‏
با ذره‏بينهای بسيار قوی نيز به زحمت قابل ديدن است . در حديث است از
رسول اكرم ( صلی الله عليه و آله ) :
« الشرك اخفی من دبيب الذر علی الصفا فی الليلة الظلماء ، و ادناه‏
يحب علی شی‏ء من الجور و يبغض علی شی‏ء من العدل و هل الدين الا الحب و
البغض فی الله . قال الله ان كنتم تحبون الله فاتبعونی يحببكم الله »
( 1 ) .
شرك ( راه يافتن شرك ) مخفی‏تر است از رفتن مورچه بر سنگ صاف در
شب تاريك . كمترين شرك اين است كه انسان كمی از ظلم را دوست بدارد و
از آن راضی باشد و يا كمی از عدل را دشمن بدارد . آيا دين چيزی جز دوست‏
داشتن و دشمن داشتن برای خداست ؟ خداوند می‏فرمايد بگو اگر خدا را دوست‏
می‏داريد مرا ( دستورات مرا كه از جانب خداست ) پيروی كنيد تا خداوند
شما را دوست بدارد .

پاورقی :

. 1 تفسيرالميزان [ متن عربی ] ، ذيل آيه " قل ان كنتم تحبون الله‏

فاتبعونی »" .