آن را استيفاء نمايد ، در زبان عربی كلمه توفی را به كار میبرند . "
توفيت المال " يعنی تمام مال را بدون كم و كسر دريافت كردم . در
چهارده آيه از آيات قرآن كريم اين تعبير در مورد مرگ آمده است . از
همه آنها چنين استنباط میشود كه مرگ از نظر قرآن تحويل گرفتن است ،
يعنی انسان در حين مرگ ، به تمام شخصيت و واقعيتش در تحويل ماموران
الهی قرار میگيرد و آنان انسان را دريافت میكنند . از اين تعبير قرآن
مطالب زير استنباط میشود :
الف . مرگ نيستی و نابودی و فنا نيست ، انتقال از عالمی به عالم
ديگر و از نشئهای به نشئه ديگر است و حيات انسان به گونهای ديگر ادامه
میيابد .
ب . آنچه شخصيت واقعی انسان را تشكيل میدهد و " من " واقعی او
محسوب میشود ، بدن و جهازات بدنی و هر چه از توابع بدن به شمار میرود
نيست ، زيرا بدن و جهازات بدنی و توابع آنها به جايی تحويل نمیشوند و
در همين جهان تدريجا منهدم میگردند . آن چيزی كه شخصيت واقعی ما را
تشكيل میدهد و " من " واقعی ما محسوب میشود ، همان است كه در قرآن از
آن به " نفس " و احيانا به روح تعبير شده است . . .
ج . روح يا نفس انسان كه ملاك شخصيت واقعی انسان است و جاودانگی
انسان به واسطه جاودانگی اوست از نظر مقام و مرتبه وجودی در افقی مافوق
ماده و ماديات قرار گرفته است . روح يا نفس ، هر چند محصول تكامل
جوهری طبيعت است ، اما طبيعت در اثر تكامل جوهری كه تبديل به روح يا
نفس میشود ، افق وجودیاش و مرتبه و مقام واقعیاش عوض میشود و در سطح
بالاتری قرار
|