وجوه مشترك و وجوه متفاوت زندگی اين جهان و زندگی آن جهان
وجوه مشترك زندگی دنيا و زندگی آخرت اين است كه هر دو زندگی ، حقيقی و واقعی است ، در هر دو زندگی انسان به خود و آنچه به خود تعلق دارد آگاه است ، در هر دو زندگی لذت و رنج ، سرور و اندوه ، سعادت و شقاوت هست . غرايز انسان ، اعم از غرايز حيوانی و غرايز ويژه انسان ، در هر دو زندگی حكمفرماست . در هر دو زندگی ، انسان با بدن و اندام كامل و اعضاء و جوارح زندگی میكند ، در هر دو زندگی فضا و اجرام هست . اما تفاوتهای اساسی هم در كار است : در اينجا توالد و تناسل و كودكی و جوانی و پيری و سپس مرگ هست و در آنجا نيست ، در اينجا بايد كار كرد و تخم پاشيد و زمينه مساعد فراهم كرد و در آنجا بايد از تخمهای كاشته شده و زمينههای مساعد شده در دنيا بهره برداری كرد ، اينجا جای كار و عمل است و آنجا جای نتيجه گيری و حساب پس دادن ، در اينجا امكان تغيير سرنوشت از طرف خود انسان به وسيله تغيير مسير حركت و جهت عمل هست و در آنجا نيست . در اينجا حيات آميخته است با موت ، هر حياتی توام است با مادهای كه فاقد حيات است و بعلاوه از مرده زنده بيرون میآيد و از زنده مرده ، چنانكه ماده بیجان در شرايط خاص تبديل به جاندار میشود و جاندار تبديل به بیجان ، ولی در آنجا حيات محض حكمفرماست ، ماده و جسم آن جهان نيز جاندار