عمر آنان طولانى‏تر بود

قسمتى از خطبه‏اى است كه امام « ع » آن را در زمينه حالات دنيا ايراد كرده است :

پس از سپاس و درود ، من شما را از دنيا بر حذر مى‏دارم ، زيرا دنيا شيرين و سرسبز است ، به خواسته‏هاى بيجا پيچيده شده و به آروزها زينت يافته و به نيرنگ آراسته گرديده است .

هيچكس از ناحيه دنيا در نعمت و شادى قرار نگرفته ، مگر آنكه بدنبال آن گريان شده است ، و خوشى‏هاى آن به كسى روى نياورده مگر آنكه بديهايش را به او بخشيده و به او پشت كرده است ، و سزاوار است كه بامدادان پشتيبان انسان و شامگاهان دشمنش گردد ، و اگر يك طرف آن شيرين و گوارا شود طرف ديگرش تلخ و پروبا مى‏گردد . هيچكس از خوشى و آسايش آن به آرزو نمى‏رسد مگر آنكه از حوادث ناگوارش رنج و سختى را تحمل مى‏كند ، و بر بال

و بر دل موجها قرار مى‏گيرند ، موجها در عظمت گوئى حيوانى است كه شكم و پشتش بطرف بالا زيرورو مى‏شود . آنانكه زنده مانده و دستخوش بادها قرار گرفته‏اند سرانجام پس از رنج طولانى به نابودى رهسپار مى‏گردند .

[ 277 ]

آسايش آن شام نمى‏كند مگر آنكه بر شاهپرهاى ترس ، شب را به روز مى‏آورد چه بسيار كسى كه به دنيا اعتماد داشته و دنيا او را دردمند ساخته است و چه بسيار كسيكه بدنيا اعتماد داشته و دنيا او را به خاك افكنده است ، و چه بسيار كسيكه عظمت داشته و دنيا او را پست نموده است ،

و چه بسيار كسى كه داراى تكبر بوده و دنيا او را ذليل گردانده است .

سلطنت آن از دست رفته ، و ارجمند آن شكست خورده ، و ثروتمند آن بلاديده ، و همسايه آن غارت زده است آيا شما در خانه‏هاى كسانى كه پيش از شما بودند نيستيد ؟

در حاليكه عمر آنان طولانى‏تر و آثارشان پاينده‏تر و آرزوهايشان دورتر و جمعيتشان بيشتر و لشگريانشان انبوه‏تر بود دنيا را آنچنانكه خواستند پرستيده و برگزيدند ، آنگاه بدون توشه از آن كوچ كردند آيا به شما خبر رسيده كه دنيا كسى را به آنان فديه داده باشد ، يا آنان را كمك نموده ، يا به خوبى با آنان همراهى كرده باشد ؟