. 3 اطلاع و آگاهی
بديهی است كه انسان آنگاه قادر است تكليفی را انجام دهد كه از وجود آن تكليف آگاه باشد و به عبارت ديگر به او ابلاغ
يكی ديگر از شرايط تكليف ، عاقل بودن است ، ديوانه كه فاقد عقل است
مكلف نيست و تكاليف از او ساقط است . همان طوری كه نا بالغ در زمان
عدم بلوغ به هيچ وجه تكليفی متوجه او نيست ، در زمان بلوغ نيز مكلف
نيست كه آنچه را كه در زمان عدم بلوغ انجام نداده است ، جبران كند ،
مثلا شخص بالغ وظيفه ندارد نمازهايی كه در زمان عدم بلوغ نخوانده قضا كند
، زيرا تكليفی متوجه او نبوده است . شخص ديوانه نيز در حال ديوانگی
مكلف نيست . بنابراين اگر ديوانهای پس از چندی عاقل شد مكلف نيست
تكاليفی را كه در ايام ديوانگی انجام نداده قضا كند ، مثلا لازم نيست كه
نمازها و روزههای آن زمان را قضا نمايد .
بلی ، برخی تكاليف است كه به دارايی و اموال كودك يا ديوانه تعلق
میگيرد و كودك يا ديوانه در حال كودكی يا ديوانگی موظف نيستند آن را
انجام دهند ، ولی پس از آنكه كودك بالغ شد و يا ديوانه عاقل شد بايد
انجام دهند ، مانند زكات يا خمسی كه به مال كودك و يا مال ديوانه تعلق
میگيرد كه اگر ولی شرعی آنها ادا نكرده باشد خودشان پس از رسيدن به
مرحلهء مكلف بودن بايد انجام دهند .
. 3 اطلاع و آگاهی بديهی است كه انسان آنگاه قادر است تكليفی را انجام دهد كه از وجود آن تكليف آگاه باشد و به عبارت ديگر به او ابلاغ |