است كه بلوغ شرط صحت عبادات نيست ، اما در معاملات چطور ؟ برخی از
علما معتقدند كه بلوغ در معاملات شرط صحت است و كودك مميز كه خوب و
بد را بفهمد ، نه میتواند مستقلا و برای خود و نه به نيابت از غير ،
معاملهای را انجام دهد ، مثلا خريد و فروش كند يا اجاره بدهد يا اجرای
صيغهء نكاح نمايد . و برخی ديگر معتقدند كه كودك مميز مستقلا و برای خود
نمیتواند معاملهای را انجام دهد ، ولی میتواند از طرف ديگران نيابت و
وكالت كند .
اطلاع و آگاهی و همچنين عدم اضطرار از اموری هستند كه شرط تكليف هستند
ولی شرط صحت نيستند ، عليهذا اگر عملی - اعم از عبادت و معامله از نظر
شرايط ديگر كامل صورت گيرد ولی عمل كننده نمیدانسته است و تصادفا عملش
جامع شرايط از آب درآمد ه ، عملش صحيح است ، همچنانكه اگر انسان
اضطرارا معامله يا ازدواج بكند صحيح است . مثلا اگر شخصی خانهای دارد كه
فوق العاده مورد علاقهء اوست و مايل به فروشش نيست ، ولی ناگهان يك
حادثه برايش پيش میآيد كه نياز شديد به پول پيدا میكند و اضطرارا خانهء
مورد علاقهاش را به فروش میرساند ، معاملهاش صحيح است ، و يا اگر مرد
و يا زنی به هيچ وجه مايل به ازدواج نيست ، ولی بيماری ای پيدا میكند كه
پزشك ازدواج را برايش لازم تشخيص میدهد و او به حكم اضطرار ازدواج
میكند ، ازدواجش صحيح است .
از اينجا معلوم میشود معاملهء اكراهی و اجباری با معاملهء اضطراری از
نظر صحت متفاوت است . معاملهء اكراهی و اجباری صحيح نيست ، ولی
معاملهء اضطراری صحيح است .
اينجا لازم است توضيح داده شود كه چرا معاملهء اكراهی صحيح نيست و
معاملهء اضطراری صحيح است . ممكن است گفته
|