جلوی سقوط آن را بگيريم تكليف از ما ساقط است ، يعنی خداوند ما را به‏
خاطر كمك نكردن به جلوگيری از سقوط هواپيما مؤاخذه نمی‏كند .
اينجا يك نكته هست و آن اينكه همچنانكه در مورد اطلاع و آگاهی گفتيم‏
كه مشروط بودن تكليف به اطلاع و آگاهی مستلزم اين نيست كه ما موظف و
مكلف به تحصيل اطلاع و آگاهی نباشيم ، مشروط بودن تكليف به قدرت و
توانايی نيز مستلزم اين نيست كه ما مكلف به كسب و تحصيل قدرت نباشيم‏
. در مواردی تفويت قدرت حرام است و تحصيل آن واجب . فرض كنيم در
مقابل دشمنی سرسخت و قوی و مقتدر قرار گرفته ايم كه قصد تهاجم به حقوق‏
ما و يا قصد تهاجم به حوزه‏ء اسلام دارد و ما در حال حاضر قدرت مقابله با
آن را نداريم و هر گونه مقابله‏ای ، از دست دادن نيروهاست بدون آنكه‏
نتيجه‏ای در حال حاضر يا در آينده از اين كار خود بگيرم . بديهی است كه‏
در اين صورت ما مكلف به مقابله و جلوگيری نيستيم ، ولی همواره مكلف‏
بوده و هستيم كه تحصيل قدرت و توانايی كنيم تا در چنين شرايطی دست روی‏
دست نگذاريم . قرآن كريم می‏فرمايد :
« و اعدوا لهم ما استطعتم من قوش و من رباط الخيل ترهبون به عدو الله و
عدوكم »( 1 ) .
تا آنجا كه ممكن است نيرو و اسبان آماده تهيه كنيد تا بدين وسيله‏
دشمنان شما و دشمنان خدا از شما حساب ببرند و قصد تجاوز به شما را از
دماغ خود بيرون كنند .
همان طوری كه يك فرد و يا يك جامعه‏ء ناآگاه كه در

پاورقی :
. 1 انفال / . 60