آنها جيره بندی كند و به هيچ ميلی بيش از ميزان تعيين شده ندهد و به اين‏
وسيله آزادی " معنوی " كه با ارزش‏ترين نوع آزادی است كسب نمايد .
اين توانايی بزرگ از مختصات انسان است و در هيچ حيوانی وجود ندارد و
همين است كه انسان را شايسته‏ء " تكليف " كرده است و همين است كه به‏
انسان حق " انتخاب " می‏دهد و همين است كه انسان را به‏صورت يك موجود
واقعا " آزاد " و " انتخابگر " و " صاحب اختيار " در می‏آورد .
ميلها و جاذبه‏ها نوعی پيوند و كشش است ميان انسان و يك كانون خارجی‏
كه انسان را به سوی خود می‏كشاند . انسان به هر اندازه كه تسليم ميلها
بشود ، خود را رها می‏كند و به حالت لختی و سستی و زبونی در می‏آيد و
سرنوشتش در دست يك نيروی خارجی قرار می‏گيرد كه او را به اين سو و آن‏
سو می‏كشاند ، ولی نيروی عقل و اراده نيرويی درونی و مظهر شخصيت واقعی‏
انسان است .
انسان آنجا كه به عقل و اراده متكی می‏شود ، نيروهای خويش را جمع و جور
می‏كند و نفوذهای خارجی را قطع می‏نمايد و خويشتن را " آزاد " می‏سازد و
به صورت " جزيره‏ای مستقل " در می‏آيند . انسان به واسطه‏ء عقل و اراده‏
است كه " مالك خويشتن " می‏شود و شخصيتش استحكام می‏يابد .
مالكيت نفس و تسلط بر خود و رهايی از نفوذ جاذبه‏ء ميلها هدف اصلی‏
تربيت اسلامی است . غايت و هدف چنين تربيتی " آزادی معنوی " است .