فضيلت بر رذيلت ، تقوا بر بیبند و باری ، توحيد بر شرك است پيروزی
مستضعفان بر جباران و مستكبران يكی از مظاهر و مصاديق اين پيروزيهاست .
ب . به دنبال بحث گذشته ، اين مساله بايد طرح شود كه آيا فرهنگ اصيل
انسانی ماهيت يگانه دارد ؟ يا فرهنگ يگانه در كار نيست ، فرهنگ ،
ماهيت قومی ، ملی يا طبقاتی دارد ، آنچه وجود دارد و يا در آينده وجود
خواهد يافت فرهنگها است نه فرهنگ ؟
اين مساله نيز وابسته به اين است كه آيا نوعيت انسان از فطرتی يگانه
و اصيل برخوردار است و همان فطرت اصيل و يگانه به فرهنگ انسان يگانگی
میدهد ؟ و يا چنين فطرت يگانهای در كار نيست ، فرهنگها ساخته عوامل
تاريخی ، قومی و جغرافيايی و يا ساخته گرايشهای منفعت طلبانه طبقاتی
است ؟ اسلام به حكم اينكه در جهان بينیاش قائل به فطرت يگانه است ، هم
طرفدار ايدئولوژی يگانه است و هم طرفدار فرهنگ يگانه .
ج . بديهی است كه تنها يك ايدئولوژی انسانی نه گروهی ، و يك
ايدئولوژی يگانه نه ايدئولوژی مبنی بر تقسيم و تجزيه انسان ، يك
ايدئولوژی فطری نه يك ايدئولوژی سود گرايانه میتواند برارزشهای انسانی
متكی باشد و ماهيت انسانی داشته باشد .
د . آيا هر ايدئولوژی وابسته به زمان و مكان است ؟ آيا انسان محكوم
است كه در هر وضع زمانی متغير و در هر شرايط محيطی و مكانی مختلف يك
ايدئولوژی ويژه داشته باشد ؟ آيا بر ايدئولوژی ، اصل اختلاف ( بر حسب
منطقه و مكان ) واصل نسخ و تبديل ( بر حسب زمان )
|