نكته ديگری كه بايد تذكر داده شود و مورد توجه قرار گيرد اينست كه
گفتيم حتی عشقهای شهوانی ممكن است سودمند واقع گردد ، و آن هنگامی است
كه با تقوا و عفاف توأم گردد . يعنی در زمينه فراق و دست نارسی از يك
طرف و پاكی و عفاف از طرف ديگر ، سوز و گدازها و فشار و سختيهائی كه
بر روح وارد میشود آثار نيك و سودمندی به بار میآورد . عرفا در همين
زمينه است كه میگويند عشق مجازی تبديل به عشق حقيقی يعنی عشق به ذات
احديت میگردد و در همين زمينه است كه روايت میكنند :
« من عشق و كتم و عف و مات مات شهيدا » .
" آنكه عاشق گردد و كتمان كند و عفاف بورزد و در همان حال بميرد ،
شهيد مرده است " .
اما اين نكته را نبايد فراموش كرد كه اين نوع عشق با همه فوائدی كه در
شرائط خاص احيانا به وجود میآورد قابل توصيه نيست ، واديی است بس
خطرناك . از اين نظر مانند مصيبت است كه اگر بر كسی وارد شود و او با
نيروی صبر و رضا با آن مقابله كند ، مكمل و پاك كننده نفس است ، خام
را پخته و مكدر را مصفی مینمايد ، اما مصيبت قابل توصيه نيست . كسی
نمیتواند به خاطر استفاده از اين عامل تربيتی ، مصيبت برای خود خلق كند
، و يا برای ديگری به اين بهانه مصيبت ايجاد نمايد .
راسل در اينجا نيز سخنی با ارزش دارد . میگويد :
" رنج برای اشخاص واجد انرژی چون وزنه گرانبهائی است . كسی كه خود
را كاملا سعادتمند میبيند جهدی برای سعادت
|