بدهد تمام قريش بدو دل خواهند سپرد . می‏گفتند : " سخنانش جادو است ،
بيش از شراب مست كننده است " فرزندان خويش را از نشستن با او نهی‏
می‏كردند كه مبادا با سخنان و قيافه گيرای خود آنها را جذاب نمايد . هر
گاه پيغمبر در كنار كعبه در حجر اسماعيل می‏نشست و با آواز بلند قرآن‏
می‏خواند و يا خدا را ياد می‏كرد انگشتهای خويش را در گوشهای خويش فرو
می‏كردند كه نشنوند ، مبادا تحت تأثير جادوی سخنان او قرار گيرند و
مجذوب او گردند . جامه‏های خويش بر سر می‏كشيدند و چهره خويش را
می‏پوشاندند كه سيمای جذاب او ، آنها را نگيرد . لهذا اكثر مردم به مجرد
شنيدن سخنش و ديدن قيافه و منظره‏اش و چشيدن حلاوت الفاظش به اسلام‏
ايمان آوردند ( 1 " .
از جمله حقايق تاريخی اسلام كه موجب اعجاب هر بيننده و محقق انسان‏
شناس و جامعه شناس است ، انقلابی است كه اسلام در عرب جاهلی به وجود
آورد . روی حساب عادی و با ابزار آموزشها و پرورشهای معمولی اصلاح چنين‏
جامعه‏ای احتياج به گذشت زمانی بسيار دارد تا نسل كهنه و مأنوس با رذائل‏
منقرض گردد و از نو نسلی جديد پی ريزی شود اما از اثر جذبه‏ها و كششها
نيز نبايد غافل بود كه گفتيم همچون زبانه‏های آتش ريشه سوز مفاسد است .
غالب ياران رسول خدا به آن حضرت سخت عشق می‏ورزيدند و با مركب عشق‏
بود كه اينهمه راه را در زمانی كوتاه پيمودند و در اندك مدتی جامعه‏
خويش را دگرگون ساختند .

پاورقی :
1 - شرح نهج البلاغه ، جلد دوم ، چاپ بيروت ، صفحه . 220