پاورقی : . 1 " هو الرزاق ذو القوه المتين »" ( ذاريات ، 58 ) . ( " و ما من دابة فی اعرضإلا علی الله رزقها »" ( هود ، 6 ) .
متكفل روزی خداست ( 1 ) ، او هم روزی آفرين است و هم روزی رسان ، هيچ
جنبدهای نيست مگر آنكه خداوند رزق و روزی او را به عهده گرفته است ، و
از طرفی رزق و روزی كه خداوند آن را به عهده گرفته و ضمانت كرده عبارت
است از سهم و نصيبی كه به مخلوقی بايد برسد تا بتواند به بقای خود و
وجود خود ادامه دهد ، حقوق مردم هم اعم از هر نوع حقوقی بالاخره مربوط
است به همين سهمها و نصيبهايی كه بايد ببرند ، پس لزومی ندارد كه ما
درباره مسائلی كه مربوط به ارزاق و سهميهها و نصيبهای مردم است و مربوط
به خداست فكر كنيم و تكليف معين كنيم ، بلكه حق نداريم در اين باره فكر
كنيم ، اين يك نوع دخالت كردن در كار خداوند و منافی با اصل توحيد است
، كار خدا را بايد به خدا واگذار كرد ، كار ما توكل و اعتماد به رزاقيت
خداوند ، و كار خدا روزی آفرينی و روزی رسانی است .
در جواب اين شبهه عرض میكنيم كه ما اگر خدا را بشناسيم آن طور كه
شايسته قدوسيت و كبريايی اوست و به اسماء حسنی و صفات عليای او آن
اندازه كه در توانائی ماست پی ببريم و او را طوری وصف نكنيم كه مخلوقی
و عاجزی مثل خودمان را وصف میكنيم ، آن وقت میفهميم كه رزاقيت او و
تكفل او روزی بندگان را ، منافات ندارد با اينكه ما مكلف باشيم درباره
حقوق و تكاليف خودمان و درباره عدالت و اينكه مقتضای عدالت چيست فكر
كنيم ، منافات ندارد كه در اين باره وظايفی داشته باشيم ، بر ما واجب
باشد كه برای احقاق حقوق كوشش كنيم و اولين درجه كوشش همين
پاورقی : . 1 " هو الرزاق ذو القوه المتين »" ( ذاريات ، 58 ) . ( " و ما من دابة فی اعرضإلا علی الله رزقها »" ( هود ، 6 ) . |