منطق عالی انسانی
اين منطق ، منطق بسيار خوب و منطق بسيار عالی است . اين غلط است كه بگوييم دين گفته دنيا آنقدر بی قيمت است كه حتی يك دروغ هم برايش نبايد گفت ، يك خيانت و ظلم هم برايش نبايد كرد . تفسير صحيحش اين است كه دين اينقدر به اصول و به حقوق و به عقيده و به ايمان و به اخلاق اهميت میدهد كه میگويد به خاطر اينها از دنيا و ما فيها بايد گذشت . واقعا هم همين است . اگر انسان و انسانيت و ارزشهای معنوی را درك كنيم جز اين نبايد بگوييم . در همه دنيا حتی مادی مسلكها ناچارند به اصول و حقوق اهميت بدهند ، مطامع و منافع مادی را در مقابل عقيده و مسلك و اصول و حقوق كوچك بشمارند . اين مطلب را در زبان دين كه زبان مخصوصی هست به بی ارزشی و بی اهميتی دنيا تعبير میشود . تنها با مبانی دين اين منطق را میتوان به بشر داد و میتوان بشر را معتقد كرد كه عقيده و مسلك و اصول و حقوق ، فوق منافع و مطامع است . اگر مبانی دين را از بشر بگيريم پايه و مبنايی برای اين حقيقت كه انسانيت برتر از منافع است ، باقی نمیماند . دنيا را اگر فی حد نفسه در نظر بگيريم قطع نظر از اينكه بخواهيم به خاطر دنيا گناهی مرتكب شويم ، اصولی را مخالفت كنيم ، حقوقی را پايمال كنيم ، از اين نظر دنيا برای ما بسيار با ارزش است . به تعبير رسول اكرم ( ص ) " « الدنيا مزرعة ا×خره » " (1) ( دنيا مزرعه وپاورقی : . 1 كنوز الحقائق ، مناوی ، باب دال .