مستقر گردد ، عبدالله قانع نشد . و قبل از آنكه جواب نامه عبدالله به‏
ابوسلمه برسد ، سفاح كه به ابوسلمه بد گمان شده بود با جلب نظر و
موافقت ابومسلم ، ابوسلمه را كشت و شهرت دادند كه خوارج او را كشته‏اند
، و بعد هم خود عبدالله و فرزندانش گرفتار و كشته شدند . اين بود جريان‏
ابا و امتناع امام صادق ( ع ) از قبول خلافت .

علت امتناع امام

ابا و امتناع امام صادق ( ع ) تنها به اين علت نبود كه می‏دانست بنی‏
العباس مانع خواهند شد و آن حضرت را شهيد خواهند كرد ، اگر می‏دانست كه‏
شهادت آن حضرت برای اسلام و مسلمين اثر بهتری دارد شهادت را انتخاب‏
می‏كرد ، همان طوری كه امام حسين ( ع ) به همين دليل شهادت را انتخاب‏
كرد . در آن عصر كه به خصوصيات آن اشاره خواهيم كرد آن چيزی كه بهتر و
مفيدتر بود رهبری يك نهضت علمی و فكری و تربيتی بود كه اثر آن تا امروز
هست ، همان طوری كه در عصر امام حسين ( ع ) آن نهضت ضرورت داشت و آن‏
نيز آن طور بجا و مناسب بود كه اثرش هنوز باقی است .
جان مطلب همين جاست كه در همه اين كارها ، از قيام و جهاد و امر به‏
معروف و نهی از منكرها ، و از سكوت و تقيه‏ها بايد به اثر و نتيجه آنها
در آن موقع توجه كرد . اينها اموری نيست كه به شكل يك امر تعبدی از
قبيل وضو و غسل و نماز و روزه صورت بگيرد . اثر اين كارها در مواقع‏
مختلف و زمانهای مختلف و اوضاع و شرايط مختلف فرق می‏كند . گاهی اثر
قيام و جهاد برای اسلام نافع‏تر است و