فلسفه اجتماعی او و نوع تفكر مخصوصی بود كه در عدالت اجتماعی اسلامی
داشت و خودش شديدا اصرار میورزيد كه عدالت اجتماعی اسلام و فلسفه
اجتماعی اسلام صرفا همين را اقتضا میكند .
او تنها عادل نبود ، عدالتخواه بود . فرق است بين عادل و عدالتخواه ،
همان طوری كه فرق است بين آزاد و آزاديخواه . يكی آزاد است يعنی خودش
شخصا مرد آزادی است ، و يكی آزاديخواه است يعنی طرفدار آزادی اجتماع
است و آزادی هدف و ايده اجتماعی اوست . علم هم همين طور است : يكی
شخصا عالم است ، يكی علاوه بر اين طرفدار عموميت علم و سواد و تعليم
عمومی است . همين طور است عدالت : يكی شخصا آدم عادلی است ، و يكی
عدالتخواه است ، عدالت فكر اجتماعی اوست . باز مثل اينكه يكی صالح
است و ديگری اصلاح طلب . در آيه كريمه قرآن میفرمايد " « كونوا قوامين
بالقسط »" ( 1 ) قيام به قسط يعنی اقامه و به پاداشتن عدل ، و اين غير
از عادل بودن از جنبه شخصی است .
جود بهتر است يا عدل ؟
اول جملهای از خودش در جواب سؤالی نقل میكنم : كسی از علی مرتضی سلام
الله عليه پرسيد آيا جود بهتر است يا عدالت ؟ ( « أيهما أفضل ؟ العدل
أو الجود ؟ فقال عليه السلام : العدل يضع الامور مواضعها ، و الجود يخرجها
من جهتها » ) فرمود عدل بهتر است از جود به دليل اينكه عدل هر چيزی را
در جای خود قرار میدهد و هر حقی را
پاورقی :
. 1 نساء ، . 135