از علی ( ع ) نقل شده كه فرمود : " « لكل ذی رمق قوت و لكل حبة آكل »
" ( هر صاحب رمق و حياتی ، قوتی و هر دانه‏ای ، خوردنده‏ای دارد ) .
منظور اين است كه بين خورنده و ماده خوردنی علاقه و ارتباطی در متن خلقت‏
هست ، وجود آنها در متن خلقت به يكديگر مربوط است .
اين يك نوع علاقه و ارتباط كه از نظر اصول كلی و جهان بينی عمومی اسلامی‏
بين حق و ذی حق هست .

علاقه فاعلی ميان حق و ذی حق

نوع ديگر از علاقه ، علاقه فاعلی است ، يعنی اينكه ذی حق ، مورد حق را
خودش برای خودش به وجود آورده باشد ، فاعل او و به وجود آورنده او باشد
. مثلا كسی درختی به زمين می‏كارد و آن درخت را مراقبت می‏كند و آبياری‏
می‏كند تا آن درخت ميوه می‏دهد . رابطه‏ای كه بين اين شخص و آن ميوه هست‏
رابطه فعل و فاعل است . يعنی فعاليت او سبب شده است كه اين ميوه به‏
وجود آيد . اگر او فعاليت نمی‏كرد آن ميوه به وجود نمی‏آمد . خود اين‏
رابطه ، ايجاد حق می‏كند .

رابطه غائی موجب حق بالقوه است

رابطه اول ، يعنی رابطه غائی ميان انسان و مواهب عالم خلقت ، يك‏
رابطه كلی و عمومی است . از آن نظر كسی بالفعل حق