تعريف عدالت از نظر علی ( ع )

در جلسه اول ، كلامی از علی ( ع ) در جواب سؤالی كه از آن حضرت درباره‏
عدل وجود شده بود نقل كردم . سؤال اين بود : آيا جود افضل است يا عدل ؟
جوابی كه حضرت داده بودند اين بود كه عدل افضل است ، دو دليل هم ذكر
كرده بودند : يكی اينكه عدل هر چيزی را در محل خود قرار می‏دهد ، و اما
جود اشياء را از محل خود خارج می‏كند . نفرمود كه عدل به اين دليل از جود
بهتر است كه همه مردم را در يك رديف و يك صف قرار می‏دهد و هيچ فرقی‏
بين آنها نمی‏گذارد ، فرمود عدل به اين دليل از جود افضل است كه هر چيزی‏
را در جای خود و محل خود قرار می‏دهد .
مولوی می‏گويد :
عدل ، وضع نعمتی در موضعش
نی به هر بيخی كه باشد آبكش
ظلم چبود وضع در ناموضعی
كه نباشد جز بلا را منبعی
عدل چبود آب ده اشجار را
ظلم چبود آب دادن خار را
پس جواب أميرالمؤمنين درباره عدل وجود مبتنی بر اين است كه مقتضای‏
عدالت اين نيست كه الغای همه تفاوتها بين افراد بشود ، بر اين است كه‏
مقتضای عدالت رعايت استحقاقهاست ؟ اينجاست كه همان طوری كه عرض كردم‏
سؤال دوم پيش می‏آيد كه ملاك استحقاق و عدم استحقاق ، بجا بودن و بيجا
بودن ، چيست ؟