اين است معنی سخن علی مرتضی ( ع ) : كه فرمود : " « العدل يضع الامور
مواضعها و الجود يخرجها من جهتها » " عدل جريان كارها را در مجرای خود
قرار می‏دهد ، اما جود جريانها را از مجرای اصلی خارج می‏كند .
بسياری از مردم ابتدا كه می‏شنوند علی ، مظهر كامل جود و سخا ، عدل را
از جود برتر دانسته تعجب می‏كنند كه چطور می‏شود عدل از جود بالاتر باشد ؟
يعنی چه علی ( ع ) كه سرآمد اهل جود و ايثار و كرم است ، درباره جود و
كرم می‏فرمايد كه جود و كرم كارها را از جريان خودش خارج می‏كند ؟ اما با
بيانی كه كردم و دو جنبه‏ای كه توضيح دادم معلوم شد كه ما تاكنون به عدل‏
وجود از يك جنبه نگاه می‏كرده‏ايم و آن جنبه اخلاقی و جنبه فضيلت شخصی و
نفسانی قضيه بوده و البته از اين جهت مطلب همان طور است ، اما جنبه‏
ديگر مهم است و آن جنبه اجتماعی قضيه است و ما تاكنون كمتر از اين جنبه‏
فكر می‏كرده‏ايم و علت اينكه كمتر فكر می‏كرده‏ايم اين است كه مدت زيادی‏
نيست كه بشر به ارزش مطالعات اجتماعی پی برده و قوانين اجتماعی را
شناخته ، در سابق كم و بيش بعضی از مفكرين عاليقدر ما توجه داشته‏اند ،
اما به صورت علوم مدونی نبوده است ، لهذا در قضايا فقط به جنبه‏های‏
اخلاقی و فردی آنها نگاه می‏كرده‏اند .
من ياد ندارم تاكنون كسی در كتابی در اطراف اين جمله كه عرض كردم‏
بحثی كرده باشد و حال آنكه اين جمله در نهج البلاغه است و در دسترس همه‏
بوده . به نظرم علتش اين است كه اين جمله با مقياسهای اخلاقی نمی‏توانسته‏
در نظرها معنی درست و قابل توجهی داشته باشد ، اما امروز كه به بركت‏
پيشرفت علوم اجتماعی ، مقياسهای ديگر غير از مقياسهای اخلاقی به دست ما