عمومی و خرابی اجتماع می‏گردد . صدقات زياد و اوقاف زياد و حساب نكرده‏
، نذورات زياد و حساب نكرده در هر جا كه وارد شده مانند سيل جامعه را
خراب كرده ، روحيه‏ها را تنبل و كلاش و فاسد الاخلاق بار آورده ، لطمه‏ها و
خساراتی وارد آورده كه كمتر از لطمات و خسارات يك سپاه جرار نبوده ،
مصداق كلام خدا بوده درباره بعضی انفاقات كه می‏فرمايد :
" « مثل ما ينفقون فی هذه الحيوه الدنيا كمثل ريح فيها صر اصابت حرث‏
قوم ظلموا أنفسهم فأهلكته و ما ظلمهم الله و لكن أنفسهم يظلمون »" ( 1
) . مثل انفاقهايی كه در اين دنيا می‏كنند و عنوان انفاق و صدقه و امثال‏
اينها به آنها می‏دهند ، عينا مثل باد سختی است كه با سرما همراه است و
می‏رسد به زراعت مردمی كه ظلم به نفس كرده‏اند و همه آن زراعتها را از
بين می‏برد . خداوند به آنها ستم نكرده خودشان به خودشان ستم كرده‏اند .
جامعه را هرگز با جود و احسان نمی‏توان اداره كرد . پايه سازمان اجتماع‏
عدل است . احسان وجودهای حساب نشده و اندازه‏گيری نشده كارها را از مدار
خود خارج می‏كند . امام سجاد ( ع ) فرمود : " « كم من مفتون بحسن القول‏
فيه ، و كم من مغرور بحسن الستر عليه و كم من مستدرج باعحسان‏إليه » " (
1 ) بسياری از مردم از بس خوبشان را و مدحشان را گفتند فاسد شدند ،
بسياری از مردم چون از عيبشان چشم‏پوشی شد و مورد انتقاد قرار نگرفتند
مغرور شدند ، بسياری از مردم هم چون به آنها احسان شد و از راه احسان‏
زندگی و كارشان اداره شد متدرجا در غفلت فرو رفتند .

پاورقی :
. 1 آل عمران ، . 117
. 2 تحف العقول ، ص . 281