جود بالاتر است ، امام علی ( ع ) در اين سخن بسيار پر قيمت خود ، به عدل‏
از نظر اجتماعی نگاه می‏كند و با مقياس اجتماعی اندازه‏گيری می‏كند . اين‏
سخن ، سخن كسی است كه فلسفه اجتماعی روشنی دارد .

جود و عدل از ديدگاه اخلاق فردی

علمای اخلاق جود را از عدل بالاتر دانسته‏اند ، اما علی مرتضی ( ع ) در
كمال صراحت می‏گويد عدل به اين دليل و اين دليل از جود بالاتر است .
البته اين دو نظر از دو زاويه و دو ديدگاه است ، اگر تنها از جنبه‏
فردی و اخلاق شخصی مطلب را مطالعه كنيم ، جود از عدل بالاتر است . از نظر
ملكات اخلاقی ، ملكه جود و ايثار بالاتر است از ملكه عدالت ، زيرا شخص‏
عادل از آن جهت كه شخصا و از نظر اخلاق شخصی و فردی عادل است ، در اين‏
حد از كمال انسانی است كه به حق ديگران تجاوز نمی‏كند ، مال كسی را
نمی‏برد ، متعرض ناموس كسی نمی‏شود ، اما آن كه جود می‏كند و ايثار
می‏نمايد ، نه تنها مال كسی را نمی‏برد بلكه از مال خود و دسترنج خود به‏
ديگران جود می‏كند ، نه تنها نوبت كسی را نمی‏گيرد ، نوبت خود را هم‏
احيانا به ديگران می‏دهد ، نه تنها بر كسی جراحتی وارد نمی‏آورد ، بلكه در
بيمارستانها و ميدانهای جنگ و در كلبه‏ها و خانه‏های بينوايان به سر وقت‏
بيماران و مجروحين می‏رود ، دارويی به كامشان می‏ريزد ، مرهمی بجراحتشان‏
می‏گذارد ، مجانا شغل پرستاری بيماران را برای خود انتخاب می‏كند ، نه‏
تنها خون كسی را