فلسفه اجتماعی او و نوع تفكر مخصوصی بود كه در عدالت اجتماعی اسلامی‏
داشت و خودش شديدا اصرار می‏ورزيد كه عدالت اجتماعی اسلام و فلسفه‏
اجتماعی اسلام صرفا همين را اقتضا می‏كند .
او تنها عادل نبود ، عدالتخواه بود . فرق است بين عادل و عدالتخواه ،
همان طوری كه فرق است بين آزاد و آزاديخواه . يكی آزاد است يعنی خودش‏
شخصا مرد آزادی است ، و يكی آزاديخواه است يعنی طرفدار آزادی اجتماع‏
است و آزادی هدف و ايده اجتماعی اوست . علم هم همين طور است : يكی‏
شخصا عالم است ، يكی علاوه بر اين طرفدار عموميت علم و سواد و تعليم‏
عمومی است . همين طور است عدالت : يكی شخصا آدم عادلی است ، و يكی‏
عدالتخواه است ، عدالت فكر اجتماعی اوست . باز مثل اينكه يكی صالح‏
است و ديگری اصلاح طلب . در آيه كريمه قرآن می‏فرمايد " « كونوا قوامين‏
بالقسط »" ( 1 ) قيام به قسط يعنی اقامه و به پاداشتن عدل ، و اين غير
از عادل بودن از جنبه شخصی است .

جود بهتر است يا عدل ؟

اول جمله‏ای از خودش در جواب سؤالی نقل می‏كنم : كسی از علی مرتضی سلام‏
الله عليه پرسيد آيا جود بهتر است يا عدالت ؟ ( « أيهما أفضل ؟ العدل‏
أو الجود ؟ فقال عليه السلام : العدل يضع الامور مواضعها ، و الجود يخرجها
من جهتها » ) فرمود عدل بهتر است از جود به دليل اينكه عدل هر چيزی را
در جای خود قرار می‏دهد و هر حقی را

پاورقی :
. 1 نساء ، . 135