آيا علم وسيله است يا هدف ؟
توجه به يك نكته اشكال را به خوبی حل میكند و كاملا
قوه تفكر و استدلال منطقی است .
اينها موضوعاتی است كه قرآن برای مطالعه عرضه میدارد . و اما اينكه
مسلمين كمتر موفق شدند در اين موضوعات به مطالعه بپردازند و بيشتر
مطالعات خود را موضوعاتی قرار دادند كه هيچ گونه توصيهای از طرف قرآن
نشده مطلب ديگری است و علل خاصی دارد ، فعلا جای بحث آن نيست .
اينها همه قرائنی است كه نشان میدهد نظر اسلام منحصرا علوم دينی نيست
. از قديم اين مطلب مطرح بوده كه آيا منظور اسلام از علمی كه آن را فريضه
و واجب خوانده چيست ؟ و هر دستهای خواستهاند كلام پيغمبر را به همان
رشته معلوماتی كه خودشان داشتهاند تطبيق كنند . متكلمين میگفتهاند مقصود
خصوص علم كلام است ، مفسرين میگفتهاند مقصود علم تفسير است ، محدثين
میگفتهاند مقصود علم حديث است ، فقها گفتهاند مقصود علم فقه است كه هر
كسی بايد يا مجتهد باشد يا مقلد ، علمای اخلاق گفتهاند مقصود علم اخلاق و
اطلاع از منجيات و مهلكات است ، متصوفه میگفتهاند مقصود علم سير و
سلوك و توحيد عملی است ، غزالی بيست قول در اين زمينه نقل میكند ، ولی
همان طور كه محققين گفتهاند مقصود هيچ يك از اين علوم بالخصوص نيست .
اگر مقصود علم خاص میبود پيغمبر به همان علم تصريح میكرد . مقصود هر علم
مفيد و سودمندی است كه به كار میخورد .
آيا علم وسيله است يا هدف ؟ توجه به يك نكته اشكال را به خوبی حل میكند و كاملا |