كند به عبوديت خدا ، و اين وسيله‏ای است برای اينكه درهای فضل و رحمت و
عنايت پروردگار به روی آنها گشوده شود .

عسر و حرج

در آخر سخن به طور اشاره يك نكته را يادآوری می‏كنم :
ممكن است بگوييد پس با اين حرفها تكليف آن مطلب ديگر چه می‏شود كه‏
می‏گويند در اسلام عسر و حرج نيست ، كلفت و مشقت نيست ؟
اينها دو مطلب است : درست است كه مقررات دين مقدس اسلام مبنی بر
كلفت نيست ، مبنی بر حرج نيست " « ما جعل عليكم فی الدين من حرج »"
( 1 ) ، به طوری نيست كه عمل به آن مقررات پای بند بشر و مزاحم او باشد
، اما اين دليل اين نيست كه اسلام اساس تربيت خود را بر نازپروری و
ضعيف پروری نهاده است . نازپروری و در نتيجه ضعيف پروری يك مطلب‏
است ، كلفت نبودن و حرج نبودن و مزاحم نبودن و دست و پاگير نبودن‏
تكاليف اسلامی مطلب ديگری است .

پاورقی :
. 1 حج ، . 78