بشر نظر دارد و در همه آنها منظور و هدفهايی دارد كه بايد تأمين گردد ؟
آيا اسلام می‏خواهد كه جامعه مسلمان مستقل باشد ، يا اهميت نمی دهد كه زير
دست و محكوم باشد ؟ بديهی است كه اسلام جامعه‏ای می‏خواهد مستقل ، آزاد ،
عزيز ، سربلند و مستغنی .
و باز مطلب سومی را هم بايد بشناسيم و توجه كنيم و آن اينكه امروز
دنيا بر پاشنه علم می‏چرخد ، كليد همه حوايج ، علم و اطلاع فنی است ، بدون‏
علم نمی توان جامعه‏ای غنی ، مستقل ، آزاد ، عزيز و قوی به وجود آورد .
خود به خود نتيجه می‏گيريم كه در هر زمانی خصوصا در اين زمان فرض و واجب‏
است بر مسلمين كه همه علومی را كه مقدمه رسيدن به هدفهای اسلامی است‏
فراگيرند و كوتاهی نكنند .
با اين مقياس می‏توانيم همه علوم مفيد را علوم دينی بدانيم ، می‏توانيم‏
بشناسيم چه علمی واجب كفايی است و چه علمی واجب عينی ، می‏توانيم‏
بفهميم كه در يك زمان ممكن است خواندن يك علمی از اوجب واجبات باشد
و در زمانی ديگر آن طور نباشد . اين ديگر بستگی دارد به ميزان هوشياری و
توجه كسانی كه در هر زمانی اجتهاد می‏كنند و به استنباط احكام می‏پردازند .