است كه موجب فتنه و آشوب ميان مسلمين شده ، لهذا در مكه با دو نفر
ديگر همعهد شدند كه مجموعا علی و معاويه و عمروعاص را در يك شب بكشند
و آن شب را هم شب نوزدهم رمضان يا هفدهم رمضان معين كردند . چرا اين‏
شب را معين كردند ؟
ابن ابی الحديد می‏گويد بيا و تعجب كن از تعصب در عقيده كه اگر توأم‏
با جهالت شود چه می‏كند ؟ می‏گويد اينها اين شب را انتخاب كردند چون شب‏
عزيز و مباركی بود و شب عبادت بود ، خواستند اين جنايت را كه از نظر
آنها عبادت بود در شب عزيز و مباركی انجام دهند .
جمله " لا حكم‏إلا الله " شعار اينها شد . علی ( ع ) چون می‏دانست اينها
بدبخت و بيچاره‏اند و فقط به اشتباه افتاده‏اند ، با آنكه هميشه مزاحمش‏
بودند با آنها سختگيری نمی‏كرد و حتی دستور داد بعد از من خوارج را نكشيد
" « لا تقتلوا الخوارج بعدی ، فليس من طلب الحق فأخطاه كمن طلب الباطل‏
فأدركه » " ( 1 ) بعد از من اينها را نكشيد ، اينها با معاويه و اصحابش‏
فرق دارند ، اينها حق و ديانت را می‏خواستند و چون جاهل و بی تميز بودند
به اشتباه افتادند . اما معاويه و عمروعاص و يارانشان از اول دنبال دنيا
طلبی رفتند و به دنيای خود هم رسيدند .
با اينكه اينها رسما علی را تكفير می‏كردند ولی او به همين جهت كه‏
اينها جاهلند سهميه آنها را از بيت المال قطع نكرد . در مسجد می‏آمدند و
در گوشه و كنار می‏نشستند . گاهی كه حضرت خطبه می‏خواند در وسط خطبه فرياد
می‏كردند " لا حكم إلا لله " ( 2 ) يا

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 60
. 2 نهج البلاغه ، خطبه 40 ، و حكمت . 189