برداشتی تاريخی از اقتصاد و برداشتی تاريخی و اقتصادی از انسان بدون
برداشتی انسانی از تاريخ و جامعه و اقتصاد و تحقيری از اين بالاتر بر
انسان وارد نشده است جنبشها مسلما متفاوت است ، بعضی ماهيت سياسی
دارد ، بعضی ماهيت فرهنگی دارد ، بعضی ماهيت علمی دارد ، بعضی ماهيت
مذهبی دارد اينها با يكديگر مختلف و متفاوت است سيد جمال را به عنوان
يك فرد در نظر میگيريم اهداف او مشخص است و خودش مشخص كرده است
شخصيتی بود ضد استبداد و ضد استعمار در هر سه شكل استعمار : استعمار
سياسی ، اقتصادی و فرهنگی كه همه اينها در كلمات سيد جمال مطرح است
مردی بود طرفدار بازگشت به اسلام نخستين ، به قرآن و سنت و سيره سلف
صالح به قول خودش و مبارزه با خرافاتی كه به اسلام در طول تاريخ بسته شده
است مردی بود طرفدار يك نهضت فرهنگی در جهان اسلام و طرفدار علم ، و
بالخصوص مردی بود كه همبستگی دين و سياست را تبليغ كرد و اين را در
حدودی كه برای يك فرد مقدور بود به جامعه اسلامی تفهيم كرد كه مسئله
جدايی دين از سياست نيرنگی است كه سياستبازان عالم ساخته اند در دين
بالخصوص دين اسلام ، سياست يكی از عزيزترين اجزاء است و جدا كردن
سياست از اسلام به معنی جدا كردن يكی از عزيزترين اعضاء اسلام از پيكر
اسلام است و ديگر مسئله اتحاد اسلام به تعبير خود او يكی از هدفهای سيد
جمال اتحاد اسلام يعنی میخواست با اين تفرقه هايی كه استبدادها در طول
حدود چهارده قرن و استعمار در طول سه چهار قرن اخير به وجود آورده است ،
چه تفرقه های به صورت مذهبی و چه تفرقه های به صورت ملی و چه به
صورتهای ديگر مبارزه كند و معتقد بود كه يك روح واحد بر
|