تمام ملل اسلامی حاكم است و نيازمند به بيداری است .
ممكن است بپرسيد آيا در نهضت فعلی هدفهای روحانيت همان هدفهای سيد
جمال است ؟ جواب اينست : آری و نه آری يعنی تمام هدفهای سيد جمال در
هدفهای اين نهضت مندرج است می‏بينيم رهبران نهضت همه اينها را طرح كرده‏
اند و در مردم ما هم آگاهی نسبت به همه اينها پيدا شده است امروز در
مردم ما آگاهی ضد استبداد ، ضد استعمار ، ضد خرافه ، طرفداری از اتحاد و
وحدت اسلام ، طرفداری از همبستگی دين و سياست ، طرفداری از علم و مدرسه‏
و فرهنگ ، همه اينها هست اما نه ، يعنی هدفهای اين نهضت محدود به‏
هدفهای سيد جمال نيست هدفهای سيد جمال به عنوان يك مصلح بزرگ اسلامی‏
يك جز و يك قسمت از هدفهای نهضت اسلامی بزرگ ماست .
آيا هدف اين نهضت همان هدف جنبش تنباكو است يعنی ضديت با استعمار
اقتصادی ؟ آری و نه آری يعنی آن هم جزء هدفهای اين نهضت است و نه ، اما
منحصر به آن نيست آيا ضد استعمار سياسی است نظير انقلاب عراق ؟ باز آری‏
و نه ، آن هم جز هدفهاست ولی محدود به آن نيست آيا ضد استبداد است ؟
آری و نه آيا ضد استعمار اقتصادی است مثل نهضت ملی شدن صنعت نفت ؟
باز آری و نه آيا اين نهضت ضد استثماری است ؟ آری و نه ضد استثمار هست‏
اما محدود به آن نيست آيا برای آن چيزی است كه امروز آن را حقوق بشر
می‏نامند ؟ باز آری و نه ما به آنچه كه طرفداران حقوق بشر می‏گويند احترام‏
می‏گزاريم ولی به عنوان جزئی از هدفهای نهضت اسلامی خودمان نه به عنوان‏
تمام هدفهای اين نهضت دموكراسی چطور ؟ باز آری و نه .