بهترين وسيله تهذيب نفس

بحثهای گذشته در باب عشق و محبت مقدمه بود و اكنون می‏خواهيم كم كم به‏
نتيجه برسيم . مهمترين بحث ما - كه در حقيقت بحث اصلی ما است -
اينست كه آيا عشق و علاقه به اولياء و دوستی نيكان ، خود هدف است يا
وسيله‏ای است برای تهذيب نفس و اصلاح اخلاق و كسب فضائل و سجايای انسانی‏
.
در عشقهای حيوانی ، تمام عنايت و اهتمام عاشق به صورت معشوق و تناسب‏
اعضاء و رنگ و زيبائی پوست اوست و آن غرائز است كه انسان را می‏كشد و
مجذوب می‏سازد ، اما پس از اشباع غرائز ديگر آن آتشها فروغ ندارد ، و به‏
سردی می‏گرايد و خاموش می‏گردد .
اما عشق انسانی همچنانكه گفتيم حيات است و زندگی ، اطاعت آور است و
پيروساز . و اين عشق است كه عاشق را مشاكل با معشوق قرار می‏دهد و وی‏
می‏كوشد تا جلوه‏ای از معشوق باشد و