پاورقی : . 1 ماترياليسم تاريخی ، ص . 37
نظر شكل و كيفيت و ويژگيها متناسب با نيازهای مادی است . پس در
حقيقت ، ميان نيازهای مادی و نيازهای معنوی دو نوع اولويت برقرار است
: اولويت وجودی يعنی نياز معنوی مولود نياز مادی است ، و ديگر اولويت
ماهوی يعنی شكل و خصوصيت و چگونگی نياز معنوی تابع شكل و خصوصيت و
چگونگی نياز مادی است . در كتاب ماترياليسم تاريخی تأليف " پ .
رويان " از كتاب تفكرات فلسفی " هايمن لوی " صفحه 92 چنين نقل میكند
:
" راه مادی زندگی بشر وی را بر آن داشت كه تئوريهايی بر طبق وسايل
رفع احتياجات مادی زمان ، راجع به دنيا ( جهان بينی ) و اجتماع و هنر و
اخلاق و ساير معنويات كه از همين راه مادی و توليد ناشی شده بودند ، بيان
نمايد " ( 1 ) .
از اين رو طرز داوری علمی ، تفكر فلسفی ، ذوق و احساس زيبايی و هنر ،
ارزيابی اخلاقی ، گرايش مذهبی هر فرد تابع طرز معاش اوست . اينجاست كه
وقتی كه اين اصل در مورد فرد پياده میشود به اين صورت ادا میشود : بگو
چه میخورد تا بگويم چه فكر میكند . و اگر در سطح جامعه پياده شود گفته
میشود : بگو درجه رشد ابزار توليد چيست و بگو چه روابط اقتصادی ميان
افراد جامعه حكمفرماست تا بگويم چه ايدئولوژی و چه فلسفه و چه اخلاق و چه
مذهبی در آن جامعه وجود دارد .
نقطه مقابل اين نظريه ، نظريه اصالت نيازهای معنوی است . طبق اين
نظريه هر چند در فرد انسان نيازهای مادی از نظر زمانی
پاورقی : . 1 ماترياليسم تاريخی ، ص . 37 |