ميگويد ، اگر فلانی چنين كاری كرد مثلا اگر در جلسه ما شركت كرد احترامش‏
كن اين جا يك " اگر " ذكر ميكند ، بطور مطلق نميگويد احترام كن ،
ميگويد اگر چنين كرد احترام كن . تعبير اول مطلق است ، بطور مطلق گفته‏
احترام كن اگر ما باشيم معنايش اين است كه چه در اين جلسه شركت بكند و
چه از شركت در اين جلسه امتناع ورزد من بايد احترامش كنم اما اگر تعبير
دوم را بگيريم معنايش اين است اگر باين جلسه آمد احترام كن و اگر نيامد
نه .
ميگويند قاعده اقتضا ميكند كه مطلق را حمل بر مقيد بكنيم يعنی بگوئيم‏
آنجا هم كه مطلق را ذكر كرده مقصود همين مقيد بوده است .

مطلق و مقيد در آيات جهاد

حالا از جمله مطلق و مقيدها اين است كه در قرآن يكجا داريم مثل اينجا :
« قاتلوا الذين لا يؤمنون بالله و لا باليوم الاخر ». اين مردميكه بخدا و
بقيامت و بهيچ دين حقی ايمان ندارند و هيچ حرام خدا را حرام نمی شمارند
با اينها بجنگيد ولی در آيه ديگر داريم كه : « قاتلوا فی سبيل الله الذين‏
يقاتلونكم »( بقره - آيه 190 ) با آنان كه با شما می‏جنگند بجنگيد . آيا
مقصود اين است كه در اين جا هم كه گفته بجنگيد يعنی در وقتيكه آنها در
صدد جنگ با شما هستند يا نه ، در اينجا مطلق است چه بخواهند با شما
بجنگند چه نخواهند بجنگند و چه تجاوزی بر شما وارد كنند چه وارد نكنند ،
بجنگيد .
اينجا ممكن است دو نظر بدهيم ، يك نظر اين است كه بگوئيم مقصود مطلق‏
است چون اهل كتاب مسلمان نيستند ما مجازيم