امت و برای جمعيت وحدت قائل است ، حيات قائل است ، ممات قائل است‏
، اجل و ضرب الاجل قائل است .
اينها همه اين حقيقت را به ما نشان می‏دهد كه اين كتاب آسمانی در اين‏
جهت حكم يك كتاب تأليف شده بشری را ندارد ، بلكه حكم كتاب طبيعت را
دارد ، هميشه زمينه‏اش برای تحقيقات آيندگان فراهم است .

نهج البلاغه و تقدم آن بر زمان خودش

حتی نهج البلاغه كه يكی از بچه‏های قرآن است [ همين طور است ] . نهج‏
البلاغه كتابی است كه از زمانی كه جمع آوری شده است بيش از هزار سال ،
و از زمانی كه خطبه‏های آن انشاء شده است در حدود هزار و سيصد و پنجاه‏
سال می‏گذرد . اول نگاهی بكنيم به خطبا و وعاظی كه در طول اين مدت از نهج‏
البلاغه استفاده می‏كرده‏اند ، بعد نگاهی به محتويات خود اين كتاب می‏كنيم‏
. اگر نگاه بكنيد به منطق خطبا ، وعاظ و شارحين ، از همان هزار سال پيش‏
به اين طرف ، تا می‏رسيم به همين سی سال پيش خودمان ، خواهيد ديد كه فقط
قسمتی از تعليمات نهج البلاغه بوده كه توجه آنها را جلب می‏كرده كرده و
با روحيه آنها هماهنگی داشته است ، قسمتهای ديگر مسكوت عنه بوده است .
در سی سال پيش انسان پای خطابه هر خطيبی كه زبردست‏تر از او نبوده‏
می‏نشست و او می‏خواست از نهج البلاغه صحبت بكند ، جز خطبه‏های زهدی نهج‏
البلاغه چيزی نمی‏شنيد كأنه مجموع خطبه‏های نهج البلاغه محدود است به همان‏
خطبه های زهدی : « دار بالبلاء محفوفة و بالغدر معروفه » ( 1 )
« انما الدنيا دار مجاز و الاخرش دار قرار ، فخذوا من »

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 224