اين می‏تابد ، اين از جامی كه تهيه كرده است به او می‏نوشاند و او از جامی‏
كه تهيه كرده است به اين می‏نوشاند ، سيراب می‏كنند يكديگر را .
« و يصدرون برية » ، بيرون می‏آيند در حالی كه سيراب و اشباع شده‏اند
« لا تشوبهم الريبة » ، ريبه و شك و ترديد در وجود آنها راه پيدا نمی‏كند،
« و لا تسرع فيهم الغيبة » ، در ميان آنها غيبت نفوذ پيدا نمی‏كند ، از
يكديگر غيبت و بدگوئی نمی‏كنند ، « علی ذلك عقد خلقهم و اخلاقهم » خداوند
خلقت و خوی آنها را اينچنين بسته است ، « فعليه يتحابون و به يتواصلون‏»
پس محبت الهی است كه اينها را گرد يكديگر جمع كرده است ، و اساس‏
كارشان خداست ، خداست كه اينها را به هم مربوط و متصل ساخته است .
« فكانوا كتفاضل البذر ينتقی فيؤخذ منه و يلقی ، قد ميزه التخليص و هذبه‏
التمحيص » . مثل اينها مثل بذر انتخاب شده است . كشاورز وقتی كه‏
می‏خواهد زراعت بكند هر دانه‏ای را نمی‏پاشد ، بهترين دانه‏ها را به عنوان‏
نمونه پيدا می‏كند و آنها را برای پاشيدن و كاشتن انتخاب می‏كند .
می‏فرمايد اينها از اين قبيل هستند . « قد ميزه التخليص و هذبه التمحيص‏»
( 1 ) . تلخيص و تمحيص شده‏اند ، انتخاب اصلح در ميان آنها صورت گرفته‏
است . اين هم تتمه جمله‏های حضرت .
غرض اينست : قرآن چون كتاب خدا است حكم كتاب طبيعت را دارد ، هر
دوره‏ای و هر زمانی بايد مسلمين و مؤمنين روی آن مطالعه كنند ، و لهذا
قرآن همانطور كه دستور تدبر و تفكر در طبيعت را به همه مسلمين می‏دهد و
تشويق می‏كند كه تدبر كنيد و تعقل كنيد ، درباره خودش نيز همين تأكيد و
تشويق را می‏كند و می‏گويد هر چه بيشتر در قرآن مطالعه كنيد بهتر به حقايق‏
آن پی می‏بريد . جمله‏هايی از بزرگان دين در اين زمينه می‏خوانم تا

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 212