اكرم فرمود : « ملعون من القی كله علی الناس » ( 1 ) . مشمول لعنت خدا
است آن كسی كه سنگينی خودش را روی دوش ديگران بيندازد . تشبيه عجيبی‏
است . هر كسی هيكلی دارد و هيكلش وزنی دارد . در همان هيكل عضلات و
نيروهای عضلانی هست كه اين هيكل را روی زمين راه می‏برند و می‏كشانند . هر
كسی يك سنگينی دارد ، و خداوند نيروئی به او داده است كه اين بدن با آن‏
نيرو حركت می‏كند . هر كدام از ما كه روی زمين راه می‏رويم سنگينی داريم‏
ولی در مقابل ، نيروئی هم داريم كه به وسيله آن نيرو بدن را حمل می‏كنيم .
هر بدنی اگر سنگينی دارد نيرو هم دارد . اين در سنگينی ظاهری . معاش ،
خودش يك سنگينی دارد ولی سنگينی اقتصادی . خدا به هر كسی يك نيروی‏
كسب و كاری داده است . پيغمبر می‏فرمايد : سنگينی اقتصادی هر كس روی‏
نيروی اقتصادی خود او باشد : « ملعون من القی كله علی الناس » . اين يكی‏
از مسلمات دين اسلام و فقه ما است . از اين جهت در اسلام استثنائی وجود
ندارد .
بله ، يك چيز ديگر هست و آن قاعده باب تزاحم به اصطلاح فقهاء است .
گاهی انسان يك وظيفه‏ای دارد و در همان حال يك وظيفه ديگری هم متوجه او
می‏شود و در اينجا چاره‏ای ندارد كه از ميان اين دو وظيفه يكی را انتخاب‏
كند . بسياری از افراد ممكن است كه به يك علت خاصی يك وظيفه‏ای متوجه‏
آنها بشود كه در حالی كه آن وظيفه را انجام می‏دهند ، اين وظيفه را كه‏
نامش كار كردن و كسب كردن و اداره معاش است ديگر نمی‏توانند انجام‏
دهند . اسلام روی قانون تزاحم نه روی قانون استثناء می‏گويد كه چون تو يك‏
كار مهمتری را بايد انجام دهی و غير از تو هم كسی

پاورقی :
. 1 فروع كافی ، ج 5 ، ص . 72