مشكل عظيم فائق آيد .
مادر و منبع همه رازها و رمزها روح منطقی اسلام و وابستگی كامل آن به
فطرت و طبيعت انسان و اجتماع و جهان است .
اسلام در وضع قوانين و مقررات خود رسما احترام فطرت و وابستگی خود را
با قوانين فطری اعلام نموده است . اين جهت است كه به قوانين اسلام امكان
جاويدانی بودن داده است .
اتكاء و وابستگی اسلام را با فطرت با مشخصات ذيل میتوان شناخت :
. 1 پذيرش و وارد كردن عقل در حريم ذهن : هيچ دينی مانند اسلام با عقل
پيوند نزديك نداشته است و برای او " حق " قائل نشده است . كدام دين
را میتوان پيدا كرد كه عقل را يكی از منابع احكام خود معرفی كند ؟ فقهای
اسلام منابع و مدارك احكام را چهار چيز شمردهاند : كتاب ، سنت ، اجماع
، عقل . فقهای اسلام ميان عقل و شرع رابطه ناگسستنی قائلاند و آن را "
قاعده ملازمه " مینامند ، میگويند :
كل ما حكم به العقل حكم به الشرع و كل ما حكم به الشرع حكم به العقل .
هر چه را عقل دريابد ، شرع بر طبق آن حكم میكند ، و هر چه شرع حكم كند
، مبنای عقلی دارد
عقل در فقه اسلامی ، هم میتواند خود اكتشاف كننده يك قانون باشد و هم
میتواند قانونی را تقييد و تحديد كند و يا آن را تعميم دهد و هم میتواند
در استنباط از ساير منابع و مدارك مددكار خوبی باشد .
|