و عرفانی . در رديف شعرای طراز اول ايران است . مولوی اصلا اهل بلخ است
، در كودكی همراه پدرش از بلخ خارج شد ، پدرش او را با خود به زيارت
بيتالله برد ، با شيخ فريدالدين عطار در نيشابور ملاقات كرد . پس از
مراجعت از مكه همراه پدر به قونيه رفت و آنجا رحل اقامت افكند ، مولوی
در ابتدا مردی بود عالم و مانند علمای ديگر همطراز خود به تدريس اشتغال
داشت و محترمانه میزيست . تا آنكه با شمس تبريزی عارف معروف برخورد
، سخت مجذوب او گرديد و ترك همه چيز كرد . ديوان غزلش به نام شمس
است در مثنوی مكرر با سوز و گداز از او ياد كرده است . مولوی در سال
672 درگذشته است .
ح - فخرالدين عراقی همدانی ، شاعر و غزلسرای معروف ، شاگرد صدرالدين
قونوی و مريد و دستپرورده شهابالدين سهروردی سابقالذكر است . در سال
688 درگذشته است .
قرن هشتم
الف - علاءالدوله سمنانی ، نخست شغل ديوانی داشت ، كناره گرفت و در
سلك عرفا درآمد و تمام ثروت خود را در راه خداداد ، كتب زيادی تأليف
كرده است . در عرفان نظری عقائد خاص دارد كه در كتب مهم عرفان طرح
میشود . در سال 736 درگذشته است ، خواجوی كرمانی شاعر معروف از مريدان
او بوده و در وصفش گفته است :
هر كو به ره علی عمرانی شد
|
چون خضر ، به سرچشمه حيوانی شد
|
از وسوسه عادت شيطان وارست
|
مانند علاءدوله سمنانی شد
|
ب - عبدالرزاق كاشانی ، از محققين عرفای اين قرن است ، فصوص
محيیالدين و منازل السايرين خواجه عبدالله را شرح كرده است و هر دو چاپ
شده ، و مورد مراجعه اهل تحقيق است . بنابه نقل صاحب روضاتالجنات در
ذيل احوال شيخ عبدالرزاق لاهيجی ، شهيد ثانی از عبدالرزاق كاشانی ثناء
بليغ كرده است .