پاورقی : ( 1 ) مزديسينا و ادب پارسی ، صفحه . 278
و هر چيز مضر را به خاطر اينكه از شرش مامون بماند میپرستيده است ، بشر
قبل از اينكه به مسئله خير و شر به صورت فلسفی توجه پيدا كند ، يعنی قبل
از آنكه هر موجودی را ممزوجی از دو عنصر خير و شر و نور و ظلمت بداند ،
آتش را میپرستيده است . در آن ادوار فقط اشياء را به دو دسته مهم تقسيم
میكرده است ، يك دسته را خوب و دسته ديگر را بد میدانسته است و
احيانا برای هر نوع از اين انواع خدايی قائل بوده و آن خدا را خوب يا بد
میدانسته است ، و اما اينكه در هر موجودی دو عنصر تشخيص دهد و هر مركبی
را ممزوجی از ضدين بداند مربوط است به دورههايی كه فكر بشر تكامل بيشتری
يافته بوده است . به هر حال قدر مسلم اين است كه تقديس و تعظيم آتش
در ميان آريائيان سابقه زيادی دارد و از هر عنصر ديگر بيشتر مورد توجه
بوده است .
آقای دكتر معين میگويد ؟
قطع نظر از اوستا و به ويژه گاتها كه قدمت آنرا از هزار و صد تا هفتصد
پيش از مسيح نوشتهاند ، در جزء آثار قديم ايران ، در اسحق آوند جنوب
بهستان ( بيستون ) نقشی از زمان مادها مانده كه قدمت آن به قرن هشتم
پيش از مسيح میرسد ، اكنون اين نقش موسوم است به " دكان داود " و آن
گوری است كه در بدنه كوه تراشيده شده و تصوير آن عبارت است از يك
ايرانی كه در برابر آتش ايستاده است . گيرشمن گويد : ما سه معبد از عهد
هخامنشی میشناسيم يكی در " پاسارگاد " كه به امر كورش ساخته شده ،
ديگری در نقش رستم در جبهه مقبره داريوش كه شايد به دستور خود او بنا
شده و سومين در شوش كه ظاهرا متعلق به زمان اردشير دوم است ( 1 ) .
مطلبی كه قابل توجه است اين است كه عكس العمل زردشت در مقابل اين
عمل چه بوده است ؟ آيا زردشت اين كار را نهی كرده و بار ديگر بعد از او
رواج يافته و عملا
پاورقی : ( 1 ) مزديسينا و ادب پارسی ، صفحه . 278 |