بعضی طبرسی نيز ، از اين تفسير زياد استفاده كردهاند . اين تفسير در چهل
سال اخير مكرر در ايران چاپ شده است . ابوالفتوح نيشابوری الاصل است
ولی در ری میزيسته است . ابوالفتوح از ايرانيان عرب نژاد است نسبش به
جناب عبدالله بن بديل بن ورقاء میرسد كه از صحابه اميرالمؤمنين علی
عليهالسلام بود و در صفين افتخار حضور ركاب آن حضرت را داشت .
ابوالفتوح معاصر طبرسی و زمخشری است و نزد شاگردان شيخ طوسی تحصيل
كرده است . تاريخ دقيق وفاتش در دست نيست قدر مسلم اين است كه در
اواسط قرن ششم هجری میزيسته است قبرش هماكنون در شهر ری معروف است .
7 - تفسير صافی . مؤلف اين تفسير ، حكيم و عارف و محدث و مفسر
معروف ملامحسن فيض كاشانی است . از مشاهير علمای شيعه است و در قرن
يازدهم هجری میزيسته است . اين مرد بزرگ عمر پر بركتی داشته و به كثرت
وجود تاليف معروف است .
مرحوم فيض در آغاز عمر در قم اقامت داشت . مدرسه فيضيه به نام او
معروف شد . از قم به شيراز مسافرت كرد و علم حديث را نزد سيد ماجد
بحرانی ، و فلسفه و عرفان را نزد حكيم و عارف بلند قدر صدرالمتألهين
آموخت و دختر صدرا را به زنی گرفت . وفات فيض در سال 1091 در كاشان
واقع شده است .
8 - تفسير ملاصدرا . صدرالمتألهين يا ملاصدرا شهرتش به فلسفه و عرفان
است و خود در اين فلسفه صاحب مكتب است . ولی در تفسير و شرح احاديث
هم تبحری بسزا داشته است . اصول كافی را شرح كرده است و سوره بقره را
تا آيه 65 : " « و لقد علمتم الذين اعتدوا منكم فی السبت . . . »" و
همچنين سورههای الم سجده ، يس ، واقعه ، حديد ، جمعه ، طارق ، اعلی ،
اذا زلزلت ، و آيههای : آيةالكرسی ، آيه نور و آيه " « و تری الجبال
تحسبها جامده ». . . " را تفسير كرده است تفسير ملاصدرا هر چند تمام
نيست ، ولی مفصل است و تقريبا به اندازه تفسير صافی است چندين بار
|