و سامانيان كه همه از نژاد ايرانی خالص بوده‏اند در راه پيشبرد زبان‏
فارسی كوشش نمی كردند و حال آنكه غزنويان كه از نژاد غير ايرانی بودند
وسيله احياء زبان فارسی گشتند .
مستر فرای در صفحه 403 كتاب ميراث باستانی ايران می‏گويد :
می‏دانيم كه طاهريان هوا خواه به كاربردن زبان عربی در دربارشان در
نشاپور بودند و بازپسين ايشان به داشتن شيوه عربی دلپسندی نام آور گشته‏
بود .
قبلا سخن همين مستشرق را درباره رو آوردن ديلميان به زبان عربی نقل‏
كرديم .
سامانيان چنانكه گفته اند از نسل بهرام چوبين سپهسالار معروف دوره‏
ساسانی بوده اند . اين سلسله از سلاطين ، از مسلمانترين و هم دادگسترترين‏
سلاطين ايران بشمار می‏روند ، نسبت به اسلام و شعاير اسلامی نهايت علاقه‏
مندی را داشته اند .
در مقدمه پر مغز كتاب " احاديث مثنوی " ضمن تشريح نفوذ تدريجی‏
احاديث نبوی در همه شؤون علمی و ادبی جهان اسلام ، به نقل از " و انساب‏
سمعانی " می‏گويد :
و بسياری از امرا و وزراء كه مشوق شعرا و حامی كتاب و نويسندگان بودند
خود از رواش حديث به شمار می‏رفتند ، چنانكه از امرا و شهرياران سامانی‏
امير احمد بن اسد بن سامان ( متوفی 250 ) و فرزندان وی ابو ابراهيم‏
اسماعيل بن احمد ( متوفی در ماه صفر 295 ) و ابوالحسن نصر بن احمد (
متوفی در جمادی الاخر 279 ) و ابو يعقوب اسحق بن احمد ( متوفی 21 صفر 301
) در طبقات رواش ذكر شده اند و ابوالفضل محمد بن عبيدالله بلعمی وزير
مشهور سامانيان ( متوفی دهم صفر 319 ) روايت حديث می‏كرده است و امير
ابراهيم بن ابی عمران سيمجور و پسر او ابوالحسن ناصرالدوله محمد بن‏
ابراهيم از اكابر امرای سامانی