پرداختند ؟ يا قبلا تدوين شده و به صورت مدون در آمده بود ؟ اگر قبلا
تدوين شده بود در چه زمانی اين تدوين صورت گرفته است ؟
بعضی معتقدند كه اوستا در دوره هخامنشی مدون بود و با حمله اسكندر از
ميان رفت ، و يا اسكندر آن را سوخت . البته معروف ميان مورخين شرقی‏
همين است كه اسكندر اوستا را سوخته است . ولی مسئله سوزانيدن اسكندر از
نظر محققين امروز غربی مسلم و مورد اتفاق نيست ( 1 ) ، عده‏ای همين قدر
می‏گويند با حمله اسكندر اوستا دچار پريشانی و پراكندگی گرديد . در دوره‏
اشكانی مجددا در صدد جمع آوری اوستا بر آمدند ، ولی قدر مسلم اين است كه‏
در آغاز ظهور ساسانيان اوستا مرتب و مدون نبوده است و به دستور اردشير
، يكی از روحانيان زردشتی از نو اوستا را مرتب می‏سازد اما آن روحانی بر
اساس چه مدركی اين كار را كرد ؟ البته معلوم نيست . اوستای ساسانی با
اوستای اصلی چه قدر انطباق دارد و چه قدر اختلاف دارد ؟ باز هم معلوم‏
نيست آنچه معلوم است اين است كه اختلافات فراوانی ميان آنها بوده است‏
. چرا همه اوستای ساسانی باقی نيست و فقط قسمتی از آن باقی است اين نيز
معلوم نيست ( 2 ) .
كريستن سن درباره مطلب اخير می‏گويد :
گاهی شخص بفكر می‏افتد كه چرا قسمت بيشتر اوستای ساسانی در ازمنه اسلام‏
نابود شده است ؟ می‏دانيم كه مسلمانان ، زردشتيان را اهل كتاب
می‏شمرده‏اند ، بنابراين نابود شدن كتب مقدس آن طايفه را نمی‏توان به‏
تعصب اسلاميان منسوب كرد و چنانكه ديديم بيشتر قسمتهای اوستای ساسانی در
قرن نهم ميلادی ( سوم هجری ) هنوز

پاورقی :
( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 185 ، نظريه گيرشمن .
( 2 ) رجوع شود به ايران در زمان ساسانيان ، ص 163 162 و صفحات 459 و
538 و به مزديسنا و ادب پارسی : صفحات 180 - 185 و . 224