است ، بدی را نيكی كردن كار خواجه عبدالله انصاری است " .
ابن رباعی نيز از او است :
عيب است بزرگ بر كشيدن خود را
|
از جمله خلق برگزيدن خود را
|
از مردمك ديده ببايد آموخت
|
ديدن همه كس را و نديدن خود را
|
خواجه عبدالله در هرات متولد و در همانجا در سال 481 درگذشته و دفن
شده است و از اين جهت به ( پير هرات ) معروف است . خواجه عبدالله
كتب زياد تأليف كرده . معروفترين آنها كه از كتب درسی سير و سلوك
است و از پختهترين كتب عرفان است كتاب ( منازل السائرين ) است . بر
اين كتاب شرحهای زياد نوشته شده است .
ز - امام ابوحامد محمد غزالی طوسی از معروفترين علمای منقول بود .
رئيس جامع نظاميه بغداد شد و عاليترين پست روحانی زمان خويش را حيازت
كرد . اما احساس كرد نه آن معلومات و نه آن مناصب روحش را اشباع
نمیكند ، از مردم مخفی شد و به تهذيب و تصفيه نفس مشغول شد . ده سال در
بيتالمقدس دور از چشم آشنايان به خود پرداخت ، در همان وقت به عرفان
و تصوف گرائيد . و ديگر تا آخر عمر زير بار منصب و پست نرفت . كتاب
معروف ( احياء علومالدين ) را بعد از دوره رياضت تأليف كرد و در سال
505 در طوس كه وطن اصليش بود درگذشت .
قرن ششم
الف - عين القضاه همدانی ، از پرشورترين عرفا است ، مريد احمد غزالی
برادر كوچكتر محمد غزالی كه او نيز از عرفا است بوده است ، كتب زياد
تأليف كرد . اشعار آبداری دارد كه خالی از شطحيات نيست ، بالاخره
تكفيرش كردند و كشتند و جسدش را سوختند و خاكسترش را برباد دادند . در
حدود سالهای 533 525 كشته شد .
ب - سنائی غزنوی ، شاعر معروف ، اشعار او از عرفانی عميق برخوردار
است