پاورقی : ( 1 ) ايران در زمان ساسانيان ، ترجمه رشيد ياسمی ، صفحه . 290
مردم را مجبور به ترك مذهب خود و پيروی از مذهب زرتشتی میكردند و اين
مذهب را با زور شمشير به مردم تحميل مینمودند .
كريستن سن میگويد :
روحانيان زردشتی بسيار متعصب بودند ، و هيچ ديانتی را در داخل كشور
تجويز نمی كردند ، ليكن اين تعصب بيشتر مبتنی بر علل سياسی بود ، دين
زردشت ديانت تبليغی نبود و رؤساء آن داعيه نجات و رستگاری كليه ابناء
بشر را نداشتند ، اما در داخل كشور مدعی تسلط تام و مطلق بودند ، پيروان
ساير ديانات را كه رعيت ايران به شمار میآمدند محل اطمينان قرار نمی
دادند . خاصه اگر همكيشان آنها در يكی از ممالك خارجه دارای عظمتی بودند
( 1 ) .
سعيد نفيسی میگويد :
مهمترين سبب آشفتگی اوضاع ايران در دوره ساسانيان اين بوده است كه
پيش از پادشاهی اين خاندان ، همه مردم ايران پيرو دين زردشت نبودند و
اردشير بابكان چون موبد زاده بود و به ياری روحانيان دين زردشت به
سلطنت رسيد به هر وسيله كه بود دين نياكان خود را در ايران انتشار داد و
چون پايه تخت ساسانيان بر پشتيبانی موبدان قرار گرفت از آغاز ،
روحانيان نيروی بسياری در ايران يافتند و مقتدرترين طبقه ايران را تشكيل
دادند و حتی بر پادشاهان برتری يافتند ، چنانكه پس از مرگ هر پادشاهی
تا از ميان كسانی كه حق سلطنت داشتند كسی را بر نمی گزيدند و به دست
خود تاج بر سرش نمی گذاشتند به پادشاهی نمی رسيد . به همين جهت است كه
از ميان پادشاهان اين سلسله تنها اردشير بابكان پسرش شاپور را به
وليعهدی برگزيده است و ديگران هيچيك
پاورقی : ( 1 ) ايران در زمان ساسانيان ، ترجمه رشيد ياسمی ، صفحه . 290 |