او با چه پادشاهی معاصر بوده است ؟ آيا واقعا معاصر ويشتاسب (
گشتاسب ) بوده است ؟
محل تولد او كجا بوده است ؟ آذربايجان ، يا بلخ ، يا فارس ، يا ری ،
يا خوارزم يا مرو ، يا هرات و يا حتی فلسطين ؟
در چه نقطه‏ای ظهور كرده است ؟
اينها همه مسائلی است كه از نظر تاريخی قابل توجه است ( 1 ) .
ولی محققين غالبا او را يك شخصيت تاريخی و واقعی می‏دانند و غالبا محل‏
تولد او را آذربايجان و زمانش را در حدود ششصد سال قبل از مسيح می‏دانند
. آقای تقی زاده می‏نويسد :
ظن قوی می‏رود كه زردشت 258 سال قبل از استيلای اسكندر بر ايران و قتل‏
دارا ( 330 - 331 قبل از ميلاد ) بوده يا 272 سال قبل از وفات اسكندر (
223 قبل از ميلاد ) و لذا موضوع قابل بحث عبارت از آن خواهد بود كه اين‏
فاصله چنانكه گفته شد تا تولد زردشت است يا بعثت او يا ايمان گشتاسب‏
. و بنابراين بايد تولد زردشت را در سنه 568 قبل از مسيح يا 618 و يا
630 قبل از مسيح دانست ، و اگر فاصله 272 تا وفات اسكندر را حقيقی فرض‏
كنيم اعداد فوق 595 و 625 و 637 می‏شود ( 1 ) .
درباره اوستا نيز مجهولات فراوان است .
آيا اساسا اوستا كه كتاب مقدس مزديسنا است و منسوب به زردشت است‏
هيچگاه تدوين نشده و هميشه سينه بسينه نقل شده است ، و فقط در دوره‏
اسلامی ، زردشتيان برای آنكه خود را رسما در زمره اهل كتاب قرار دهند به‏
تدوين اوستا

پاورقی :
( 1 ) رجوع شود به مزديسنا و ادب پارسی ، صفحات 76 - . 89
( 2 ) بنقل مزديسنا و ادب پارسی ، ص . 88