پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 49 - . 50
بوده است از عصارهای مست كننده از يك گياه خاص كه به درستی معلوم
نيست چه نوع گياهی بوده است ، و آرياييان قديم در مراسم پرستش از آن
استفاده میكردهاند .
آقای دكتر معين میگويد :
در نظر او ( آريايی ) . . . فديهها در حكم ضيافتهائی است كه برای
مهمانان عاليمقام و عزيز تهيه میكنند ، خدايان دوستانه دعوت دوستان خود
را میپذيرند ، همانطور كه انسان از غذا قوت میگيرد آنان نيز به واسطه
اين ضيافتها قوی میشوند . مخصوصا اين اثر در شيره گياه مقدس " سومه "
يا " هومه " كه روح را فرح میبخشد موجود است . . . اين گياه كوهستانی
( سومه ) دارای ساقه نرم و پر الياف است و شيرهای سپيد به رنگ شير
دارد و آن را در كتب طبی ( هوم المجوس ) گويند . . . عصاره اين گياه را
میجوشانند به حدی كه دارای رنگ شود . استعمال اين مايع در موقع قربانی
يكی از كهنترين و بهترين ( ! ) رسمهای عبادت آريايی است . اين نوشابه
را روی آتش میريختند ، الكلی كه در آن موجود بود سبب اشتعال آتش
میگرديد . روحانيان نيز در موقع اجرای مراسم عبادت به قدر كفايت از آن
مینوشيدند ، اين نوشابه نه تنها مقدس و گرامی بود بلكه از غرائب
معتقدات آريايی اين است كه برای اين گياه درجه خدايی قائل بودند ( 1 )
.
زردشت اين خرافه را منسوخ ساخت ولی بار ديگر اين خرافه در دوره
ساسانی احيا شد و جزء سنن زردشتی قرار گرفت . میگويند در اوستای ساسانی
در " هوم يشت " ( يسنای 10 بند 8 ) چنين آمده است :
آری همه میهای ديگر را خشم خونين سلاح در پی است ،
پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 49 - . 50 |