موجود است و اگر افراد غير شيعی بخواهند به تفاسير مراجعه كنند به اين‏
تفاسير مراجعه می‏كنند . در قرن چهاردهم نيز تفاسير زياد و پرارجی تأليف‏
يافته است و يا در حال تأليف است ، ما از ذكر آنها خودداری كرديم .
اگر كسی بخواهد آماری تا حدود امكان از تفاسير شيعی به دست آورد ،
بايد به كتاب بسيار پرارج " الذريعة الی تصانيف الشيعة " تأليف علامه‏
جليل مرحوم حاج شيخ آقا بزرگ تهرانی اعلی الله مقامه مراجعه كند .
از نمونه‏ای كه به دست داديم معلوم شد تقريبا همه تفاسير معروف امروز
شيعه يا از ايرانيان ايرانی نژاد است و يا از عرب نژادانی كه ايرانی‏
شده بودند و يا از شيعيان ساكن سواحل خليج‏فارس كه در ايران می‏زيسته‏اند .

تفاسير اهل تسنن

1 - جامع‏البيان فی‏تفسير القرآن ، معروف به تفسير طبری . مؤلف اين‏
تفسير ، طبری مورخ و محدث و فقيه معروف است . طبری از علمای طراز اول‏
اهل تسنن به شمار می‏رود . در بسياری از علوم زمان خود امام و پيشوا شمرده‏
می‏شود . طبری در ابتدا از نظر روش فقهی تابع شافعی بود . اما بعدها خود
مكتب فقهی مستقلی تأسيس كرد و از هيچيك از پيشوايان فقه اهل تسنن‏
پيروی نكرد . مذهب فقهی طبری تا مدتی پيرو داشت و تدريجا از بين رفت .
ابن‏النديم در الفهرست ، عده‏ای از فقهاء را نام می‏برد كه پيرو مذهب فقهی‏
طبری بوده‏اند .
طبری اهل آمل مازندران است . در سال 224 هجری در آمل متولد شد و در
سال 310 در بغداد درگذشت . تفسير طبری در قاهره چاپ شده است و در زمان‏
نوح بن منصور سامانی به امر او به وسيله وزير عرب نژادش معروف به وزير
بلعمی به فارسی ترجمه شد . ترجمه تفسير طبری اخيرا در تهران چاپ شده‏
است .
2 - كشاف . اين كتاب معروفترين و متقن‏ترين تفاسير اهل تسنن است . از
نظر نكات ادبی ، بالخصوص نكات بلاغتی ، در ميان همه تفاسير ممتاز است‏
. مؤلف اين