حقيقت مطلب چيست ؟ آيا همان طور كه نام آن حكايت میكند واقعا تمدن
اسلامی است يعنی واقعا اسلام عامل اصلی و محرك اساسی و به وجود آورنده
شرائط اين تمدن و فرهنگ بوده ، و روح حاكم بر آن ، روح اسلامی است ؟ يا
علل و اسباب و موجبات و انگيزههای ديگری در كار بوده است و هر ملتی و
از آن جمله ملت ايران به موجبی خاص و انگيزهای كه تنها با سابقه تاريخی
او مربوط است سهم خود را ايفا كرده است ؟
بررسی اين بحث تاريخی و اجتماعی و دينی مستلزم اينست كه تاريخ ايران
مقارن ظهور اسلام را ورق بزنيم و نظامات فكری ، اعتقادی ، اجتماعی ،
سياسی ، خانوادگی ، اخلاقی آن عهد را تحقيق و بررسی كنيم و با آنچه اسلام
در اين زمينهها آورد و به ايران داد مقايسه كنيم تا بتوانيم به نتيجه
گيری صحيح نائل آييم .
خوشبختانه تاريخ اسلام و همچنين تاريخ ايران مقارن ظهور اسلام روشن است
، به سهولت میتوان حقيقت را دريافت و چنانكه میدانيم در نيم قرن اخير
درباره اين مطلب زياد بحث میشود ، نخستين بار اروپاييان اين مساله را
طرح كردهاند ، قبلا مردم ايران مانند همه مردم ديگر جهان عادت نداشتند
درباره اينگونه مسائل بينديشند ، ولی امروزه درباره اينگونه مطالب بسيار
بحث میشود اما متاسفانه عصر ما و لااقل كشور ما هنوز مرحله " تبليغ "
را طی میكند و كمتر به " تحقيق " میپردازد افرادی طوطی وار از نعمت
اسلام برای ايران دم میزنند و افرادی ديگر نيز به همين منوال نقطه مقابل
آنرا طرح میكنند و نفوذ اسلام را به ايران يك فاجعه برای ايران تلقی
میكنند در حال حاضر روزی نيست كه روزنامهای يا مجلهای يا كتابی در اين
موضوع قلمفرسايی نكند ، يا در راديو و تلويزيون سخنی در اين باره گفته
نشود بالاتر اينكه كتابهای تاريخی و جغرافيايی دبستانها و دبيرستانها نيز
از تلقين يك سلسله مطالب در اين زمينه خودداری نمیكنند .
ما علاقهمنديم بدون تعصب و جانبداری ، و در كمال بيطرفی ، اين موضوع را
|