پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 185 ، نظريه گيرشمن . ( 2 ) رجوع شود به ايران در زمان ساسانيان ، ص 163 162 و صفحات 459 و 538 و به مزديسنا و ادب پارسی : صفحات 180 - 185 و . 224
پرداختند ؟ يا قبلا تدوين شده و به صورت مدون در آمده بود ؟ اگر قبلا
تدوين شده بود در چه زمانی اين تدوين صورت گرفته است ؟
بعضی معتقدند كه اوستا در دوره هخامنشی مدون بود و با حمله اسكندر از
ميان رفت ، و يا اسكندر آن را سوخت . البته معروف ميان مورخين شرقی
همين است كه اسكندر اوستا را سوخته است . ولی مسئله سوزانيدن اسكندر از
نظر محققين امروز غربی مسلم و مورد اتفاق نيست ( 1 ) ، عدهای همين قدر
میگويند با حمله اسكندر اوستا دچار پريشانی و پراكندگی گرديد . در دوره
اشكانی مجددا در صدد جمع آوری اوستا بر آمدند ، ولی قدر مسلم اين است كه
در آغاز ظهور ساسانيان اوستا مرتب و مدون نبوده است و به دستور اردشير
، يكی از روحانيان زردشتی از نو اوستا را مرتب میسازد اما آن روحانی بر
اساس چه مدركی اين كار را كرد ؟ البته معلوم نيست . اوستای ساسانی با
اوستای اصلی چه قدر انطباق دارد و چه قدر اختلاف دارد ؟ باز هم معلوم
نيست آنچه معلوم است اين است كه اختلافات فراوانی ميان آنها بوده است
. چرا همه اوستای ساسانی باقی نيست و فقط قسمتی از آن باقی است اين نيز
معلوم نيست ( 2 ) .
كريستن سن درباره مطلب اخير میگويد :
گاهی شخص بفكر میافتد كه چرا قسمت بيشتر اوستای ساسانی در ازمنه اسلام
نابود شده است ؟ میدانيم كه مسلمانان ، زردشتيان را اهل كتاب
میشمردهاند ، بنابراين نابود شدن كتب مقدس آن طايفه را نمیتوان به
تعصب اسلاميان منسوب كرد و چنانكه ديديم بيشتر قسمتهای اوستای ساسانی در
قرن نهم ميلادی ( سوم هجری ) هنوز
پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 185 ، نظريه گيرشمن . ( 2 ) رجوع شود به ايران در زمان ساسانيان ، ص 163 162 و صفحات 459 و 538 و به مزديسنا و ادب پارسی : صفحات 180 - 185 و . 224 |