پاورقی : ( 1 ) دكتر علی اكبر سياسی ، مبانی فلسفه ، صفحه . 254
ميگيرد آنجا كه درباره قياس استثنائی در منطق بحث میشود ، علی رغم
فشارهائی كه نويسنده بر مغز خود میآورد هيچ سئوال ديگری به ذهن نمیرسد جز
همان سئوالی كه طراحان انگليسی در انيورسيته كلكته طرح كردند و ناچار
ميشود مسئله را به اين صورت طرح كند . " ممكن است قياس استثنائی در
عين حال منفصله و متصله يعنی مركب باشد : مثال اينگونه قياس قول معروف
منسوب به پيشوای عرب است كه چون خواست سوزاندن كتابخانه ساسانيان را
مدلل و موجه كند چنين استدلال كرد : اين كتابها يا موافق قرآنند و يا
مخالف آن ، اگر موافق قرآنند وجودشان زائد است اگر مخالف آن هستند نيز
وجودشان زائد و مضر است و هر چيز زائد و مضر بايد از بين برده شود پس
در هر صورت اين كتابها بايد سوخته شوند " ( 1 ) .
چند سال پيش در مؤسسه اسلامی حسينيه ارشاد دو سخنرانی ايراد كردم كه
عنوانش " كتابسوزی اسكندريه " بود ، و بی پايگی آنرا روشن كردم يادم
هست كه بعد از پايان آن سخنرانيها از مؤمن مقدسی نامهای دريافتم به اين
مضمون كه تو چه داعی داری كه دروغ بودن اين قصه را اثبات كنی ! ؟ بگذار
اگر دروغ هم هست مردم بگويند ، زيرا دروغی است به مصلحت و تبليغی است
عليه عمر بن الخطاب و عمرو بن العاص .
اين مؤمن مقدس گمان كرده بود كه اينهمه بوق و كرنا كه از اروپا تا هند
را پر كرده ، كتابها در اطرافش مینويسند و رمانها برايش میسازند ، و
برای آنكه مسلم و قطعی تلقی شود در كتب منطق و فلسفه و سئوالات امتحانيه
آنرا میگنجانند به خاطر احساسات ضد عمری يا ضد عمرو بن العاصی است و يا
قربه الی الله و برای خدمت به عالم تشيع و بی آبرو كردن مخالفان
اميرالمؤمنين علی عليه السلام است اين اشخاص نمیدانند كه در جوی كه اين
مسائل مطرح ميشود مسئله اسلام مطرح است و بس و نميدانند كه در جهان
امروز سلاح مؤثر عليه يك كيش و يك آئين بحثهای كلامی و استدلالهای منطقی
ذهنی نيست . در جهان امروز طرح طرز برخورد پيروان يك كيش در جريان
تاريخ با مظاهر فرهنگ و تمدن ، مؤثرترين سلاح له يا عليه آن كيش و آن
آيين است .
پاورقی : ( 1 ) دكتر علی اكبر سياسی ، مبانی فلسفه ، صفحه . 254 |