فرق معاويه و يزيد

امام حسين به مروان حكم در مدينه فرمود : « و علی الاسلام السلام اذ قد
بليت الامة براع مثل يزيد » . راجع به كلمه " مثل يزيد " بايد تأمل كرد
كه چه خصوصيتی در يزيد بود كه حتی در معاويه نبود ؟ اين جهت را تا
اندازه‏ای قبلا گفتيم . ديگر اينكه دو مقدمه بايد اينجا اضافه كنيم : يكی‏
اينكه نبايد گمان كرد كه معاويه و يزيد آنطور كه بودند و در اين زمانها
كاملا شناخته شده‏اند در آن زمان هم كاملا شناخته شده بودند ( همچنان كه در
عصر ما بعضی از جنايتكاران گذشته ، از قديسين می‏باشند چون كسی آنها را
نشناسانده است مثل شاه عباس صفوی ) . با نبودن وسائل و ارتباطات در
آنروز ، امام حسين كاملا يزيد را می‏شناخت امام عموم مردم كما هو حقه آگاه‏
نبودند . لهذا عبدالله بن حنظلة غسيل الملائكه بعد از آنكه يك سفر با
وفدی به شام رفت عقيده‏اش عليه يزيد آنقدر تحريك شد كه گفت ترسيديم در
شام از آسمان سنگباران شويم ، و بعد هم با هشت پسر خود در راه مبارزه با
يزيد خود را به كشتن داد . پس امام حسين درخشت خام می‏ديد آنچه را كه‏
ديگران در آينه نمی‏ديدند .