« و طاعته و دخيلة أمره » " ( 1 ) .
بيعت فقط در مورد حاكم و سلطان است . پيمان رفاقت دو رفيق را بيعت‏
نمی‏گويند يعنی در بيعت تسليم يك طرف برای يك طرف است . ( رجوع شود
به كشاف و مجمع البيان ) .
در قرآن ذكر بيعت آمده است : « لقد رضی الله عن المؤمنين اذ
يبايعونك تحت الشجرش . . . 0 اذا جاءك المؤمنات يبايعنك علی ان لا
يشركن بالله و لا يسرقن و لا يزنين و لا يقتلن اولادهن ».
پيغمبر ( ص ) برای علی ( ع ) در غدير خم بيعت گرفت . در " ليلة
العقبة " اهل مدينه با پيغمبر بيعت كردند . در سقيفه از مردم بيعت‏
گرفتند و همين بيعت كار را تمام كرد و مردم پس از توجه نيز بيعت خود
را نقض نكردند . علی عليه السلام در زمان خلافت از مردم بيعت گرفت .
زبير كه بعد پشيمان شد گفت : بيعت من ظاهری بود . در نهج البلاغة خطبه 8
می‏فرمايد : « يزعم انه قد بايع بيده و لم يبايع بقلبه فقد أقر بالبيعة و
ادعی الوليجة فليأت عليها بامر يعرف و الا فليدخل فيما خرج منه » (2) .
امام در اينجا روی اصول قضايی عليه زبير استدلال

پاورقی :
1 - [ ترجمه : بيعت عبارت است از عقد بستن و معاهده نمودن بر آن (
اسلام ) . گويی هر كدام از طرفين دارائی خود را به ديگری می‏فروشد و خالص‏
نفس و طاعت و امور داخلی و باطنی خود را به او واگذار می‏كند ] .
2 - [ ترجمه : وی چنين پندارد كه با دست خود بيعت نموده ولی دلش با
آن هماهنگ نبوده . به بيعت خود مقر است و ادعا دارد كه در باطن‏
موافقت نداشته است . لذا بايد بر اين ادعا دليل روشنی آورد و گرنه در
بيعتی كه از آن بيرون رفته داخل گردد ] .