پاورقی : . 1 همان كتاب ، ص . 115 . 2 همان كتاب ، ص . 152
" شخصيت ، ثمره تكامل تاريخی - اجتماعی و شخصی و بروز ارزشهای
اجتماعی انسان است . شخصيت محصولی است از يك روند تاريخی - اجتماعی
كه در جريان پراتيك و درك ارزشهای اجتماعی حادث میشود ، شكل میگيرد ،
قوام میيابد و برای پاسخ دادن به يك ضرورت عينی و تاريخی به ميدان
كشيده میشود " ( 1 ) .
از طرف ديگر ، آنجا كه پای شخصيت حلاج به عنوان يك متفكر بزرگ مادی
به ميان میآيد ، میگويد :
" اشعاری كه انديشههای مترقی حلاج را بازگو میكردند ، اگر چه به طور
كلی سوزانده شدند ، اما تعدادی از آثار و اشعار موجود او دارای ذخايری از
انديشههای ا لحادی و ديالكتيكی میباشد . اين آثار بر وحدت و پيوستگی
متقابل اشياء و تبديل و تحول اشياء به يكديگر و بر پيدايی و ناپيدايی
آنها تأكيد مینمايد : " معرفه در ضمن نكره مخفی است و نكره در ضمن
معرفه مخفی است " . ( شرح شطحيات ، ص 428 " ( 2 ) .
من فعلا به مفهوم اين جملهها كه از " شطحيات " حلاج شمرده شده كاری
ندارم ، میخواهم بدانم آيا طبق فلسفهای كه شما پيرو آن هستيد ، امكان
دارد كه در يازده قرن پيش انديشههايی كه به عقيده شما تنها در قرن 19
مسيحی و 13 هجری آن هم در محيط صنعتی اروپا میتوانسته پديد آيد ، از مغز
حلاج بيرون آمده باشد ؟ !
ماترياليسم در ايران در يكی دو سال اخير به نيرنگ تازهای بس خطرناك
تر از " تحريف شخصيتها " دست يازيده است و آن تحريف آيات قرآن
كريم و تفسير مادی محتوای آيات با حفظ پوشش ظاهری
پاورقی : . 1 همان كتاب ، ص . 115 . 2 همان كتاب ، ص . 152 |