توحيد و تكامل
از جمله مسائلی كه به نظر من تأثير زيادی در گرايشهای مادی داشته است ، توهم تضاد ميان اصل " خلقت و آفرينش " از يك طرف و اصل " ترانسفورميسم " يعنی اصل تكامل خصوصا تكامل جانداران از طرف ديگر است . و به عبارت ديگر ، توهم اينكه " آفرينش " مساوی است با " آنی و دفعی الوجود " بودن اشياء ، و " تكامل " مساوی با " خالق نداشتن اشياء " است . آنچنانكه از تاريخ بر میآيد در مغرب زمين بخصوص اين انديشه وجود داشته است كه لازمه اينكه جهان به وسيله خداوند به وجود آمده باشد اين است كه همه اشياء ، ثابت و يكنواخت بوده باشند و تغييری در كائنات ، خصوصا در اصول كائنات يعنی " انواع " ، رخ ندهد . پس تكامل خصوصا تكامل ذاتی يعنی تكاملی كه مستلزم اين باشد كه ماهيت يك شیء تغيير كند و نوعيت