ماترياليسم در دوره اسلامی

كلمه " دهر " يعنی روزگار . به مناسبت همين آيه و همين كلمه كه در
اين آيه آمده است ، در دوره اسلامی افرادی را كه منكر خدا بودند ، "
دهری " می‏گفتند . در دوره اسلامی به افرادی برخورد می‏كنيم كه دهری و مادی‏
بوده‏اند ، خصوصا در دوران عباسيان كه فرهنگها و روشهای مختلف فلسفی وارد
جهان اسلام شد . به واسطه آزادی فكری كه در آن دوره برای افكار علمی و
فلسفی و دينی ( البته تا حدودی كه با سياست عباسيين تضاد نداشت ) وجود
داشت ، رسما عده‏ای به عنوان مادی مسلك و منكر خدا شناخته می‏شدند . اين‏
عده با مسلمانان و ساير پيروان اديان و معتقدين به خدا مباحثه و مجادله‏
می‏كردند و دلايل خود را بازگو می‏نمودند و به دلايل اهل توحيد ايراد
می‏گرفتند و بالاخره می‏گفتند و می‏شنيدند و آزادانه عقايد خود را ابراز
می‏داشتند . تاريخچه اينها در متن كتب اسلامی ثبت شده است .
افرادی در زمان امام صادق ( عليه السلام ) در مسجد پيغمبر ( ص ) جلسه‏
می‏كردند و از اين نوع سخنان می‏گفتند . كتاب توحيد مفضل زاييده يكی از
اين جريانهاست .
يكی از اصحاب امام صادق ( ع ) به نام مفضل بن عمر می‏گويد : در مسجد
پيغمبر نماز خواندم و سپس در انديشه فرو رفتم و درباره پيغمبر ( صلی‏
الله عليه و آله ) و عظمت آن حضرت فكر می‏كردم . در همان حال عبدالكريم‏
بن ابی العوجاء كه به اصطلاح آن وقت زنديق بوده است آمد و به فاصله‏
دورتری نشست . سپس يكی ديگر از هم مسلكان وی آمد . دو نفری شروع كردند
به كفر