نقش كليسا در گرايشهای مادی
كليسا چه از نظر مفاهيم نارسايی كه در الهيات عرضه داشت و چه از نظر رفتار غير انسانیاش با توده مردم ، خصوصا طبقه دانشمندان و آزاد فكران ، از علل عمده گرايش جهان مسيحی و به طور غير مستقيم جهان غير مسيحی به ماديگری است . ما اين عامل را در دو بخش بررسی میكنيم : . 1 نارسايی مفاهيم كليسايی در مورد خدا و ماوراء الطبيعه . . 2 خشونتهای كليسا . اما بخش اول : در قرون وسطی كه مسأله خدا به دست كشيشها افتاد ، يك سلسله مفاهيم كودكانه و نارسا درباره خدا به وجود آمد كه به هيچ وجه با حقيقت وفق نمی داد و طبعا افراد با هوش و روشنفكر را نه تنها قانع نمی كرد ، بلكه متنفر میساخت و بر ضد مكتب الهی بر میانگيخت .