خامسا طبق گفته اين فيلسوف ، فيزيك جديد به هر حال قانون عليت را
نقض شده اعلام كرده است ، زيرا اين فيزيك الزام میكند كه برای جهان
نقطه آغاز قائل شويم و دو فرض هم بيشتر برای آغاز جهان وجود ندارد و هر
دو فرض هم به يك قوه ، قانون عليت را نقض میكنند .
پس بايد بپذيريم تمام استنباطهای ما درباره طبيعت و جهان نقش بر آب
است ، زيرا قبلا خود جناب راسل پذيرفت كه همه استنباط ما از جريان
طبيعت بر اصل عليت استوار است ، و اگر طبيعت تحت لگام قانون نباشد ،
مجموع چنين استنباطی نقش بر آب خواهد بود .
طبيعت هستی يا محكوم قانون عليت هست و يا نيست ، اگر هست ،
پيدايش هم بايد تابع قانون عليت باشد و اگر نيست ، امكان ندارد كه
طبيعت ، بی لگام پديد آمده و بعد اين لگام به دهنش زده شود .
ما در اينجا سخن راسل را به خودش بر میگردانيم . وی میگويد :
" شايد اصل عليت روا يا ناروا باشد ولی كسی كه فرض ناروايی آن را
میپسندد ، از فهم نتايج مترتب بر نظريه خويش ناتوان است . اين شخص
معمولا آن دسته از قوانين عليت را كه مورد پسند خود میيابد ، از تعرض
مصون میپندارد . مثلا شك نمی كند كه خوراكی كه ميل میكند ، موجب سيری و
رشد او خواهد شد ، يا تا وقتی كه وجه كافی در حساب بانكی خود دارد
چكهايش قابل پرداخت خواهد بود ، لكن در همان حال ، قوانين ديگری را كه
مخالف ميل خود میبيند ، مورد اعتراض
|