محيط اخلاقی و اجتماعی نامساعد

علت ديگر گرايشهای مادی اين است كه جو روحی و اخلاقی انسان با انديشه‏
خداشناسی و خداپرستی نامساعد باشد . خداشناسی و خداپرستی طبعا مستلزم يك‏
نوع تعالی روحی خاصی است ، بذری است كه در زمينهای پاك رشد می‏كند .
زمينهای فاسد و شوره‏زار ، اين بذر را فاسد می‏كند و از ميان می‏برد . اگر
انسان در عمل ، شهوتران و ماده‏پرست و اسير شهوات گردد ، تدريجا افكار و
انديشه‏هايش هم به حكم اصل انطباق با محيط ، خود را با محيط روحی و اخلاقی‏
او سازگار می‏كنند ، يعنی انديشه‏های متعالی خداشناسی و خداپرستی و
خدادوستی جای خود را به افكار پست ماديگری و اينكه هستی لغو و بيهوده‏
است ، حساب و كتابی در كار عالم نيست ، دم غنيمت است و امثال اينها
می‏دهد .
هر فكر و انديشه‏ای برای اينكه رشد كند و باقی بماند ، زمينه