قدرت پيش بينی
رشد انسان از نظر گذشته و ماضی همان است كه قبلا اشاره شد ، يعنی آگاهی به سرگذشت و تاريخ خود و بهره برداری از امكانات تاريخی . اما از نظر آينده و مستقبل عبارت است از قدرت پيش بينی آينده ، يعنی حوادث آينده را پيش بينی كردن و پيشاپيش آنها را تحت ضبط و كنترل در آوردن ، و بعبارت ديگر بر زمان سوار شدن و هدايت و رهبری زمان را بر اساس قوانين و سننی كه بر زمان و تاريخ حاكم است بر عهده گرفتن . نمونهاش را كم و بيش در ميان بعضی ملل پيشرفته میبينيم كه چگونه حوادث را پيش بينی میكنند و پيشاپيش باستقبال حوادث ميروند و حتی الامكان حوادث را تحت ضبط و كنترل خود قرار ميدهند . باستقبال آينده رفتن و آنرا تحت كنترل در آوردن كه علامت رشد اجتماعی است ، فرع بر اينست كه انسان آينده را پيش بينی كند البته پيش بينی علمی يعنی بر اساس قوانين علمی ، نه پيش بينی از قبيل پيش بينی های غيب گويان كه همه ساله از فروردين عدهای حوادث سال آينده را پيشگوئی میكنند و صرفا يك سرگرمی است واحدی هم آخر سال حساب نميكند كه اين مهملات چه از آب در آمد . پيش بينی علمی آينده فرع و شناخت عوامل زمان حال است . بعبارت ديگر فرع شناخت مقتضيات زمان است ، پس پيش بينی