و دستورهائيكه در اين زمينه می‏دهد خيلی عجيب است . بقدری روانشناس‏
است و بقدری متوجه راه و رسم انسانها است كه حدی بر آن متصور نيست .
متد انسان اداره كردن را می‏داند . معاذ بن جبل را برای تبليغ ، هدايت و
رهبری و راهنمائی به يمن فرستاد . چند جمله دارد كه برای همه ما
دستورالعمل است در حاليكه اكثرا بر خلاف رفتار می‏كنيم . می‏فرمايد : "
²يسر و لا تعسر ، بشر و لا تنفر و صل بهم صلوش اضعفهم »" يعنی تو كه اكنون‏
بمنظور تبليغ اسلام و دعوت مردم با سلام و ترغيب و تشويق آنها بسوی اسلام‏
بسراغ مردم می‏روی ، بر آنها آسان بگير ، سخت نگير ، با سختگيری نمی‏توان‏
كسی را رهبری كرد . ديگر اينكه بمردم بشارت بده مزايای دنيوی و اخروی‏
اسلام را برای مردم بگو ، نويدهای اسلام را بر مردم عرضه كن ، تمايل آنها
را برانگيز ، ترغيب شان كن . از راه تخويف و ايجاد هراس وارد مشو ،
كاری نكن كه مردم احساس تنفر كنند ، هنگام نماز با اين مردم تازه مسلمان‏
كه هنوز ذائقه‏شان لذت عبادت را نچشيده است ، و بعلاوه همه نوع افراد در
ميان مأمومين هست بعضی پيرند ، عليلند ، ناتوانند تو رعايت حال اضعف‏
را معمول بدار يعنی حساب كن در ميان آنها از همه ناتوان تر كيست ؟ وقتی‏
كه ركوع می‏كنی چهل تا سبحان ربی العظيم و بحمده نگو . تو نماز خود را با
او تطبيق بده ، كسی را در نماز خواندن ناراحت نكن .

وظايف خاص رهبر

از نظر اسلام ، شخص رهبر از آن نظر كه رهبر