سنت اسلامی نظير همين مطلب در مورد ازدواج آمده است . در فقه اسلامی
محرز و مسلم است كه برای ازدواج ، تنها عقل و بلوغ كافی نيست يعنی يك
پسر به صرف آنكه عاقل و بالغ است نمیتواند با دختری ازدواج كند
همچنانكه برای دختر نيز عاقله بودن و رسيدن به سن بلوغ دليل كافی برای
ازدواج نيست ، علاوه بر بلوغ و علاوه بر عقل ، رشد لازم است . عقل غير از
رشد است و مسئله ديگری است ، افراد يا عاقلاند و يا مجنون ، عاقلها به
دو نوع تقسيم میشوند : يا رشيد هستند يا غير رشيد . يعنی انسان عاقل و
بالغ ممكن است رشيد باشد و ممكن است غير رشيد .
قبل از توضيح اين اصطلاح لازم است برای رفع اشتباه به يك اصطلاح شايع
امروز خودمان در زبان فارسی اشاره كنم .
در اصطلاح متداول فارسی امروز ، به كسی رشيد میگوئيم كه اندام خيلی
موزون و برازندهای داشته باشد ، عرب اين را رشيق میگويد نه رشيد . رشد
در اصطلاح فقهی مربوط به اندام نيست ، يك نوع كمال روحی است . مثلا در
مورد ازدواج پسری كه میخواهد ازدواج كند بايد معنی و هدف و ارزش نتايج
ازدواج را درك كند و قدرت تشخيص و انتخاب و اراده داشته باشد . به
صرف تلقين اين و آن شخصی را به عنوان همسر انتخاب نكرده باشد .
همچنانكه دختر نيز برای انتخاب همسر بايد رشد داشته باشد .
به ياد دارم كه در قبالههای قديم وقتی اسم زوج و زوجه را مینوشتند ، در
باره زوج مینوشتند : " العاقل
|