شما را فرا گيرد ، از اثرات سكر و مستی نعمتهاو ثروتها و از مصيبتهای‏
انتقامها بپرهيزيد . " « و تثبتوا فی قيام العشوه و اعوجاج الفتنه عند
طلوع جنينها و ظهور كمينها و انتصاب قطبها و مدار رحاها » " ( 1 ) آنجا
كه گرد و غبار شبهات بر می‏خيزد منحرف نشويد ، هنوز اول كار است ، تازه‏
نطف اين جنين بسته شده و تازه اين آسيای خونين نصبت شده و تدريجا بالا
خواهد گرفت .
مطابق اين بيان اميرالمؤمنين ، نطفه اين فتنه‏ها را در طغيان و سكر
نعمتها در ميان يك عده و كينه و عقده و انتقام در ميان يك عده ديگر
بايد جستجو كرد . باز در نهج البلاغه است كه : در ضمن يك خطابه كه علی‏
عليه السلام مشغول سخن گفتن بود شخصی حركت كرد و گفت : "
« يا اميرالمؤمنين ! اخبرنا عن الفتنة و هل سألت رسول الله صلی‏الله عليه‏
و آله عنها » " ( 2 ) عرض كرد : يا اميرالمؤمنين ! فتنه را توصيف كن و
آيا از رسول خدا چيزی در اين زمينه پرسيده و شنيده‏ای ؟ فرمود : وقتی كه‏
اين آيه نازل شد " « احسب الناس ان يتركوا ان يقولوا امنا و هم لا
يفتنون »" ( 3 ) من دانستم كه در اين امت فتنه واقع خواهد شد و تا
رسول خدا در ميان امت هست واقع نخواهد شد ، از رسول اكرم پرسيدم : "
« ما هذه الفتنة التی اخبرك الله تعالی بها " فقال : " يا علی ان امتی‏
سيفتنون بعدی » " عرض كردم : اين فتنه كه خدا خبر داده چيست ؟ فرمود :
بعد از من مردم دچار فتنه خواهند شد . من گفتم : آيا شما در احد وقتی كه‏
گروهی از مسلمين شهيد شدند و من توفيق شهادت پيدا نكردم و از

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 151
. 2 نهج البلاغه ، خطبه . 156
. 3 عنكبوت / . 2