و بی اثر نمیماند . اولياء خدا مردم را با عمل خود تحت تأثير قرار دادند
نه تنها با سخن .
در اطراف حق و عدالت و انصاف و كرم و تقوا و گذشت و فداكاری و
حريت و آزادی سخن زياد گفته شده و از اين جهت كم و كسری وجود ندارد ،
به هر شكل و به هر صورتی كه بخواهيم سخنانی در اين زمينه موجود است ،
چيزی كه كمتر يافت میشود عمل به حق و طبق عدالت و انصاف است ، آنچه
كمتر يافت میشود خود كرم و تقواست ، چيزی كه كيمياست واقعيت فداكاری
و گذشت است ، اكسير ناياب ، يك روح حر و آزاد است . از اين روست كه
بشر كمتر به سخن و گفتار وقعی میگذارد اما در مقابل عمل سر تعظيم فرود
میآورد ، يعنی آنجا كه با شخصيتی روبرو میشود كه حقيقتا از حق و عدالت
منحرف نمیشود و تقوا و پرهيزكاری را پيشه میسازد و روحی حر و آزاد دارد
خود به خود خاضع و علاقهمند میشود . اين است سر اين كه سخنان حكما و
فلاسفه از متون كتب كمتر تجاوز میكند ولی تعليمات انبياء جهانگير میشود
، پس از قرنها كه نظر میافكنيم میبينيم موجی از پيغمبران و اولياء خدا
ايجاد كردهاند هنوز باقی است بلكه روز به روز بر عظمت و اهميتش افزوده
میشود . اين موج ، موج عمل و پيشقدم شدن است ، سخن هرگز نمیتواند چنين
موجی عظيم به وجود آورد ، موج سخن ، كوچك و ضعيف است و زود با برخورد
به موجی بزرگ تر از خود نابود میگردد .
از سخنان علی عليه السلام است كه فرمود : " ميدان حق برای سخن وسيع
ترين و بازترين ميدانهاست ولی برای عمل تنگ ترين ميدانهاست " يعنی
اگر انسان بخواهد برای حقيقت و عدالت و
|