پاورقی : . 1 انبياء / . 23
در يكديگر تأثير دارند و از يكديگر متأثر میشوند ، به يكديگر بهره میدهند
و از يكديگر بهره میبرند ، در نظام اجتماع هم بر طبق نظام تكوين ، حقوقی
و ديونی وضع شده كه همه از يكديگر بهره ببرند و به يكديگر بهره برسانند
تا اجتماع سير كمالی خودش را طی كند ، اما ذات اقدس الهی از اين معانی
منزه است ، هر چه از ناحيه ذات اقدس او به بندگان رسيده و میرسد همه
تفضل است ، احسان است ، جود است ، و به همين دليل مخلوقات سراسر
وجودشان نسبت به ذات اقدس الهی دين است ، يك پارچه مسؤوليت و
مديونيت میباشند ( « لا يسئل عما يفعل و هم يسئلون ») ( 1 ) .
بعد میفرمايد : مهمترين حقوقی كه خداوند در اين عالم قرار داده حق والی
بر رعيت و حقوق رعيت بر والی است ، و اين حقوق را مايه نظام الفت و
عزت قرار داده . اگر اين حقوق متبادل شود آن وقت حق مطلقا محترم میگردد
، كار دين درست میشود ، محيط و زمان اصلاح میگردد . شما نبايد توقع داشته
باشيد كه صلاح من به تنهايی كافی باشد برای اصلاح امور . من خودم شخصا تا
آخرين درجه ، رعايت وظايف خودم و حقوق شما را میكنم . اين كافی نيست ،
شما هم بايد صالح باشيد ، همان طوری كه من حقوق شما را رعايت میكنم شما
هم حق مرا رعايت كنيد تا همه كارها درست شود و كارها بر محور خود بچرخد
.
يكی از مورخين عصر ما بعد از آن كه بحثی میكند راجع به سيرت و حكومت
علی عليه السلام ، میگويد : از اينجا معلوم میشود
پاورقی : . 1 انبياء / . 23 |