اطاعت كردن ، شاگرد نيز حقوقی بر معلم دارد از حسن تعليم و تربيت و
مراقبتها و دقتها و حسن عمل و غيره . و همچنين است زن و شوهر ، هر كدام‏
بر ديگری حقوقی دارند . هر كسی كه فكر می‏كند به گردن ديگری حقی دارد ، در
همان حال بايد بداند مديون او هم هست . تنها ذات مقدس باری تعالی كه‏
غنی كامل و مالك مطلق است از اين قانون مستثنی است ، خداوند متعال بر
مخلوقات خود حقوقی دارد و بندگان او مديون فضل و نعمت او و مسؤول امر
او می‏باشند ولی ذات مقدس او مديون هيچ موجودی نمی‏باشد ، كه علی عليه‏
السلام فرمود : اگر در تمام جهان هستی موجودی باشد كه بر ديگران حق داشته‏
باشد و ديگران بر او حقی نداشته باشند او ذات اقدس الهی است . در عين‏
حال ذات اقدس الهی اطاعت خويش را حق خود بر مردمان خوانده و پاداشی‏
كه به فضل و رحمت خود به بندگان عنايت می‏كند به عنوان حق مردمان بر
خودش به رسميت شناخته . تكاليف الهی جز ارشاد بشر به مصالح واقعی‏
خودش نيست . اين دستورها و او امر برای سود ذات مقدس خداوند نيست ،
او منزه و مستغنی از همه آنهاست . پاداشی كه برای اين اطاعتها مقرر
فرموده لطف و عنايت است ، در عين حال نام اين لطف و عنايت را " حق‏
" گذاشته است و خود را به عنوان مديون بشر به اجر و ثواب نام برده‏
است .
از جمله خصوصيات حق كه علی عليه السلام ذكر فرموده يكی اين است كه در
زبان و سخن خيلی آسان است و در عمل و تحقق مشكل ، می‏فرمايد : در مرحله‏
سخن و توصيف و شرح دادن و ذكر مزايا و خوبيها هيچ ميدانی به وسعت ميدان‏
حق نمی‏رسد ، چقدر خوب و آسان می‏توان در اطراف حق گفت و نوشت و توصيف‏
كرد كه در