اجتماعی ، و من هم بنا بود در اطراف همين موضوع صحبت كنم .
از اين مرد كتابی چاپ شده است كه مجموعه ای است از هفت كنفرانس او
در پاكستان كه ظاهرا در محيطهای دانشگاهی ايراد شده است ، چون سطح اين
كنفرانس ها آنقدر عالی است كه بعيد به نظر میرسد كه در مجامع عمومی
ايراد شده باشد قطعا اينها در مجامع علمی ايراد شده است همه اينها تحت
همين عنوان است .
البته هر كنفرانسی خودش يك عنوان مستقل دارد ، يكی تحت عنوان "
تجربه دينی " ، ديگری تحت عنوان " محكهای فلسفی در تجربه دينی " ،
ديگری تحت عنوان " آزادی و جاودانی من بشری " و يكی تحت عنوان " روح
فرهنگ و تمدن اسلامی " و يكی تحت عنوان " اصل حركت در اسلام " و يكی
ديگر در موضوع " آيا دين ممكن است " كه اين تيتر را میگويند اقتباسی
است كه از كانت كرده است ، و بالاخره يك كنفرانس تحت عنوان " تصور
خدا و معنی نيايش " به هر حال همه اينها را اين مرد تحت عنوان احياء
فكر دينی ايراد كرده است .
من نمیخواهم ادعا كنم تمام حرفهايی كه او در اين موضوع بسيار بزرگ
گفته است بیانتقاد است ، و يا تمام حرفها همان است كه اين مرد آنها را
ايراد كرده است ، ولی از باب اينكه اين موضوع را او عنوان كرده و در
حدودی كه يك نفر مفكر میتواند در اين موضوعات بحث كند ، بحث كرده
است ، بسيار بسيار شايسته تقدير و تمجيد و تبجيل است من امروز بايد
قسمت بيشتر حرف خودم را در اطراف حرفهای او قرار بدهم گو اينكه اين
بحث دامنه وسيعی دارد و شايد توفيقی پيدا شد و در جلسات ديگری موفق شدم
درباره احيای تفكر اسلامی
|