جود و خير ، رحمت و شفقت
با بحث درباره جود و خير صحبت را آغاز میكنيم . يك عمل و كار خوب از آن جهت كه به غير نسبت داده شود " خير " و از آنرو كه به فاعل نسبت داده شود ، " جود " نام دارد . اما در مورد اخير جود شرطی نيز وجود دارد و آن اينكه چنين فاعلی برای اينكه جواد خوانده شود بايد " مستعيض " نباشد يعنی در ازای انجام فعل خود عوضی و پاداشی نطلبد ، چه در غير اينصورت چنانچه فاعل برای انجام فعل خود چيزی را بخواهد ، ولو اينكه اين خواسته و عوض از نوع شكر و ستايش و خوشنامی و هر امر غير مادیای نيز بوده باشد ، عمل فاعل در اين حالت جود نبوده معاملهای است پاياپای . گرچه در عرف عام افرادی اينچنينی را كه با صرف مال خود چيزی از ديگران طلب نمیكنند جز اينكه خوشنام گرديده و ديگران را رهين منت خويش میخواهند ، و يا كسانی را كه انواع خيرات را از ساختن پل تا مسجد بجان انجام میدهند و هيچ اجری از مردم نخواسته جز اينكه اجر خود را از خداوند خواهانند ، جواد مینامند و اعمال آنها را جود میگويند ولی اينگونه افراد در واقع جواد نبوده ، عرف هم بدين معنا كه آنها با خوشنامی و يا