نظريه فيثاغورث در تعليميات
و اما فيثاغورث كه [ نظريه او در اين باب ] بيشتر معروف است . از اين سه خصوصيتی كه ما گفتيم كه تنها تعليميات معقول هستند و مفارق و مجرد هستند و مبادی ماديات هستند ، فيثاغورث ظاهرا به مجرد بودن اعداد و تعليميات قائل نيست ولی به مبدئيت آنها قائل است . او گفته است كه مبدأ اشياء و طبيعت عدد است ، يا عدد بعلاوه مقدار ، يا از عدد مقدار بوجود میآيد و از مجموع عدد و مقدار ماديات بوجود میآيد . بهرحال او قائل است به اينكه عدد اصل همه اشياء است ، بدون اينكه بگويد طبيعت عدد مجرد از ماده است و بدون اينكه بگويد عدد مجرد با ماده توأم شده و اشياء را بوجود آورده است كه آنوقت اشكالات زيادی بوجود آيد و سؤالات زيادی مطرح گردد كه مثلا چگونه مجرد از ماده با ماده توأم میشود ؟ او تجرد اعداد از ماده را قبول ندارد ولی به مبدئيت اعداد برای ماده قائل است . و مخصوصا از ميان اعداد عدد واحد يا وحدت را مبدأ همه اعداد میداند . در واقع او میگويد همه چيزها از واحد بوجود آمده است . بدين صورت كه از وحدت اعداد بوجود آمده و از اعداد مقادير بوجود آمده و از اعداد و مقادير همه اشياء بوجود آمدهاند . میگويد در عدد وحدت اين خاصيت هست كه اگر چه از مقوله كم است ولی میتواند سازنده كيف باشد . مثلا همين عدد وحدت كه خودش وحدت است وقتی به وحدت ديگر اضافه شود عدد دو بوجود میآيد . اين عدد خودش ماهيت و حقيقت ديگری است . چه آن را بوجود آورده است ؟