ترجمه فصل سيزدهم ( 1 ) در بحث و اتفاق و اختلافاتی كه در آن باب
كردهاند و توضيح حال آنها
چون گفتگو از علل و اسباب كرديم و بعضی اظهار عقيده كردهاند كه بخت و اتفاق و آنچه بخودی خود حاصل شود نيز از علل و اسبابند پس مقتضی است كه از نظر كردن در اين معانی غفلت نورزيم و معلوم كنيم كه آيا بخت و اتفاق هم اسباب هستند يا نيستند و اگر هستند چگونه اسبابند .منكران بخت و اتفاق
قدما در امر بخت و اتفاق اختلاف كردهاند : گروهی منكر شدهاند كه بخت و اتفاق از اسباب و علل باشند بلكه اصلا منكر شدهاند كه بخت و اتفاق در وجود معنی داشته باشد و گفتهاند چه جهت دارد كه ما اسباب موجود اشياء را ببينيم و بيابيم و از آنها گذشته علت بودن آنها را منكر شويم و دنبال علتهای مجهولی مانند بخت و اتفاق برويم ؟ و چون كسی چاهی كند و گنجی يافت احمقان میگويند از خوش بختی او بوده يا اگر در آن چاه افتاد و پايش شكست میگويند بدبخت بود و حال آنكه اين امور ربطی ببخت ندارد و هر كس چاهی حفر كند كه در آن گنجی باشد به آن ميرسد و هر كس بجایپاورقی : [ 1 ] اين فصل ، فصل سيزدهم از فن اول از كتاب طبيعيات " شفا " میباشد كه به جهت ارتباط كامل آن با مباحث مطروحه توسط استاد در فصول آتی ، ترجمه اين فصل و فصل بعدی در اينجا اضافه شد . ( ناشر )