يك عدد و يك ماهيت است بيندازيم ، اين ماهيت لا بشرط است از هر چيزی
غير از ذات خودش . از آن جمله لا بشرط است از وحدت و كثرت . پس در
طبيعت عشره نيامده كه واحد باشد و چنين نيست كه وقتی میگوئيم يعنی يك
ده تا . البته اين را با تعبيرات عرفی نبايد اشتباه كرد . در تعبيرات
عرفی وقتی كه ما شيئی را به كار میبريم قرينه هميشه دلالت بر وحدت میكند
. اما اينكه قرينه دلالت بر وحدت كند غير از اين است كه وحدت در خود
آن طبيعت اخذ شده باشد . در عرف مثلا اگر كسی به ديگری بگويد من ده
تومان به شما میدهم ، گيرنده نمیتواند در اينجا فيلسوف شود و بگويد
الماهيه من حيث هی ليست الا هی ، اين حرف اطلاق دارد ، شامل يك ده
تومان میشود ، دو ده تومان میشود ، صد ده تومان میشود ، يك ميليون ده
تومان هم میشود ، بايد قرينه پيدا كرد كه مقصود چيست . نه ، عرف از اين
جمله يكی را میفهمد. وقتی گفت من ده تومان پول میدهم يعنی يك ده تومان.
سؤال : يا منظورش همان ده تا يك تومانی است ؟
استاد : نه ، ده تا يك تومانی غير از يك ده تومانی است . كسی كه
میگويد عشره واحده يا مثلا میگويد عشره تومان ، غير از اينست كه بگويد ده
تا يكی يكی جدا از هم . كسی كه میگويد عشره واحده ، ده تا را به صورت
يك عدد اعتبار میكند . از نظر عرف ، در اين موارد ، در غير عدد هم به
همين ترتيب است . مثلا وقتی كسی گفت من به تو اسب میدهم ، مقصودش
اينست كه يك اسب میدهم ، اسبی میدهم ، اين دارای " ياء " وحدت است
. و الا اگر چنين نبود ، يك اسب هم اسب است ، دو تا اسب هم اسب است
، صد تا اسب هم اسب است .
به هر حال ، مقصود اينست كه هر عددی همانطور كه از وحدت تشكيل شده و
تأليف شده ، معروض وحدت هم قرار میگيرد ، و حتی معروض هر عدد ديگری
هم قرار میگيرد . كما اينكه آن عددی هم كه عارض است فی حد ذاته صلاحيت
اين را دارد كه باز هم معروض وحدت قرار بگيرد و هم معروض ثنائيت و هر
عدد ديگر . مثلا اگر كسی گفت : ده اسب میدهم ، میتوانيم بپرسيم يك ده
اسب يا
|