چه مناسبت آن را " العدد التعليمی " ناميده است . جای ديگری هم كه از
" شفا " مفصل‏تر و مشروح‏تر گفته باشد ، در ميان كتابهای خودمان پيدا
نكرديم . می‏خواستيم به كتاب " الطبيعه " ارسطو مراجعه كنم ولی فرصت‏
نكردم . ارسطو را يكی از بهترين كسانی می‏دانند كه افكار فيثاغورث را نقل‏
كرده و به ديگران رسانده است . احتمال می‏دهم كه در كتاب " ما بعد
الطبيعه " باشد ، در صورت فرصت به آن نگاه می‏كنيم . ( 1 ) احتمالی را
ما درباره اين " العدد التعليمی " عرض می‏كنيم : قبلا گفتيم كه بعضی از
فيثاغوريان معتقدند كه عدد مبدأ مقدار است و مقدار مبدأ اشياء ديگر .
لهذا گفتند از وحدت نقطه درست می‏شود ، يعنی وحدت مبدأ نقطه است ،
نقطه كه يك امر مقداری هندسی است اگر چه حالا موهوم حسابش می‏كنند همان‏
حقيقت وحدت است در مظهر مقداريش . خط نيز وحدت است [ ، دو وحدت ]
. سطح نيز به عقيده اينها سه وحدت است . حالا ممكن است كه اينها تعداد
وحدتها را به همين ترتيب بالا ببرند . اگر چه ما ابعادی بيش از خط و سطح‏
و جسم نداريم ولی به صورت تركيب و خطوط و سطوح متعدد [ می‏توان تعداد
وحدتها را افزايش داد ] . يعنی شايد منظور كسانی كه گفته‏اند " علی وجه‏
العدد التعليمی " مقصودشان اين است كه عدد مبدأ مقدار است و به اين‏
اعتبار می‏گويند عددهای تعليمی . نظريات بعضی از محشين را در اين مورد
هفته پيش نگاه كردم توجيهات جالبی نبود كه آدم بتواند باور كند . پس‏
اين ابهام راجع به آن عبارت هنوز باقی می‏ماند ، ببينيم تا آخر فصل حل‏
می‏شود يا نه .

[ نقد نظريه تأليف اشياء از عدد و عدد از وحدت ]

از اينجا شيخ وارد بحث خود می‏شود و می‏خواهد نظريه كسانی كه معتقدند
اشياء از عدد تأليف شده و اعداد هم از وحدت به وجود آمده‏اند را رد كند
، خواه

پاورقی :
[ 1 ] استاد ( ره ) در اين درسها فرصت رجوع به " ما بعد الطبيعه "
ارسطو را نيافتند ، ولی همانطور كه اشاره فرموده‏اند ، ارسطو در " ما بعد
الطبيعه " بطور نسبتا مشروح از اين نظريات بحث می‏كند . كتاب سيزدهم‏
ما بعد الطبيعه ( كتاب مو ) بخصوص فصل ششم تا دهم اين كتاب به مباحث‏
مربوط به عدد می‏پردازد . ( ناشر )