پاورقی : [ 1 ] عنقريب استاد اشاره میكند كه اين نوع وحدت ( يعنی وحدت بالجنس و بالنوع ) وحدت مجازی است و آنچه از اين معنا در زمره وحدت حقيقی است وحدت جنسی و وحدت نوعی است ( ناشر ) .
نيستند . پس دو نفر كه در يك كيف يا در يك كم يا در يك اضافه با
يكديگر مشتركند را ما واحد میگوئيم ، در حاليكه واحد حقيقی نيستند . واحد
مجازی هستند و كثير حقيقی . آن دو شيئی را كه در كيفيت با يكديگر
اشتراك داشته باشند اصطلاحا متشابه مینامند . و دو شيئی كه در كميت با
يكديگر اشتراك دارند ، يك عدد دارند يا يك مقدار دارند را متساوی
میگوئيم . و دو شيئی كه در يك اضافه با يكديگر يكی هستند اينها را موافق
[ متناسب ] مینامند . پس اين وحدتها وحدت مجازی و بالعرض است
همچنانكه هوهويتی هم كه اينجا هست هوهويت بالعرض است . يعنی اگر
گفتيم زيد عمرو است ، مجازا گفتهايم . زيد عمرو فی الاسلاميه ، زيد عمرو
فی الايرانيه . اما هوهويت حقيقی و وحدت حقيقی اينست كه دو شیء در ذات
با يكديگر شريك باشند ، كه اگر در جنس با يكديگر شريك باشند میگويند
مجانست و اگر در نوع شريك باشند میگويند مماثلت ( 1 ) . اينجا در كلام
شيخ ميان دو چيز تفكيك نشده كه متأخرين تفكيك كردهاند . آنان مطلب را
به اين شكل بيان میكنند : وحدت يا وحدت حقيقی است يا وحدت غير حقيقی
و مجازی . اگر وحدت حقيقی باشد يا اينست كه واحد عين وحدت است يا
واحد غير وحدت است و به عبارت ديگر يا صفت و موصوف يكی هستند و يا
صفت و موصوف دو چيز هستند . حال اگر واحد عين وحدت باشد اينهم بر دو
قسم است يا حقيقتش عين حقيقت وحدت است يا مفهومش عين مفهوم وحدت
است . اگر مفهومش عين مفهوم وحدت باشد ، خود مفهوم وحدت است ، و اگر
حقيقتش عين حقيقت وحدت باشد اين را وحدت حقه حقيقيه میگويند كه در
ذات حق تعالی است . و اما اگر ذات واحد غير از وحدت باشد خود بر چند
قسم است : يا واحد شخصی است مثل زيد ، يا واحد نوعی است مثل انسان كه
نوع واحد است ، يا واحد جنسی است مثل حيوان كه جنس واحد است .
وحدت بالعرض اينست كه يك شیء با شیء ديگر واقعا وحدت ندارند اما
پاورقی : [ 1 ] عنقريب استاد اشاره میكند كه اين نوع وحدت ( يعنی وحدت بالجنس و بالنوع ) وحدت مجازی است و آنچه از اين معنا در زمره وحدت حقيقی است وحدت جنسی و وحدت نوعی است ( ناشر ) . |