بيان شيخ در وجوه مختلف تعدد واجبالوجود
بيان اين است : اگر واجبالوجود متعدد باشد ، يا به واسطه اختلافی در معنی و ذات است ، كه عرض كرديم شيخ اختلاف در جزء معنا را ذكر كرده ، يا در اثر اختلاف در معنا و جزء ذات نيست ، بلكه در اثر اختلاف در لواحق است . شيخ اين شقی را كه ما اول ذكر كرديم ، در بيان خودش اول بيان نكرده است ، بلكه آن را دوم ذكر كرده است . زيرا اين شق را در مقام تفصيل اولويت میدهد ، و چون خيلی مفصل بوده ، اول آن شق ديگر را با دو كلمه بيان كرده و رد شده است. چون چندان احتياجی به تفصيل نداشته است. يعنی آن كه از نظر شيخ خيلی احتياج به بحث داشته اين است كه واجب الوجودهای متعدد در جزء ذات مشترك باشند و در جزء ديگر ذات متمايز . شيخ با تعبيری كه ما بيان كرديم ، بيان نكرده است . برای اينكه میخواهد بيانش از يك نظر جامعتر باشد . اگر به آن صورت هم بحث كرده بود عيبی