غير معلول .
[ بنابراين از جميع اين بيانات روشن می‏شود كه در اينجا نياز به علت‏
اولی است ، اگر چه مابين طرفين بی‏نهايت وسائط باشد ] . حال ، آيا اين‏
تسلسل علل كه ما ابطال كرديم فقط درباب علت فاعلی جاری است يا درباب‏
علل مادی و صوری و غائی هم جاری است ؟ شيخ می‏گويد كه اين بيان [ در علل‏
ديگر هم جاری می‏شود ] .
در ادامه اين بحث ، شيخ بحث ديگری را درباره علت قابلی و علت مادی‏
مطرح می‏كند . آنگاه در حدود يكی دو ورق و شايد بيشتر بحثی را مطرح می‏كند
كه متأخرين شيخ به آن بحث نپرداخته‏اند . آن بحث پيرامون عبارت مبهمی‏
از ارسطو است : " كون الشی‏ء من الشی‏ء " چيزی از چيزی وجود پيدا كردن .
اين عبارت ظاهرا بعدها ميان شارحان اسكندرانی آثار ارسطو و ديگران مورد
بحث فراوانی واقع شده و حرفهائی در اطراف آن زده‏اند و شايد ايرادهائی‏
گرفته‏اند . شيخ برای حل و رفع شبهه از كتاب ارسطو مقدار زيادی راجع به‏
تعبير كون الشی‏ء من الشی‏ء بحث كرده كه چون بحث خيلی لازمی نبوده در كتب‏
متأخرين دنبال آن را نگرفته‏اند . و لزومی هم ندارد ولی چون شيخ بحث كرده‏
و عبارات مشكل و مندمجی هم آورده ما هم [ در جلسه بعد ] وارد اين بحث‏
می‏شويم .