اختلاف نظر بوعلی و ملاصدرا درباره حركت در جوهر
از جمله موارد اختلاف نظر ملاصدرا با بوعلی يكی همين جا است . از نظر ملاصدرا اشتياق ماده به صورت يك حقيقت است ، اصلا ماده طالب صورت است و به سوی او میرود . علاوه بر اين ملاصدرا اين نظر بوعلی كه اگر يك شیء جوهرش فاسد نشود شوقی به كمال و جوهر ديگر ندارد و اگر جائی كمال مشاهده شد كمال در اعراض است را صحيح نمیداند . ملاصدرا تكامل در جوهر را صحيح میداند زيرا يكی از اصول فلسفه او حركت جوهری است . و چون حركت در جوهر را صحيح میداند ، حتی حركت صبی به سوی رجوليت را نيز تكامل جوهری میشمارد . میگويد آيا نفس بوعلی از آن ساعت كه در رحم مادر پيدا شد تا آن ساعتی كه از دنيا رفت هيچ تغييری نيافته بود ؟ آيا جوهر نفس بوعلی در هنگام پيدايش با جوهر نفس او در هنگام مرگ يكسان است ؟ میگويد چنين نيست ، نفس انسان صدها تغيير و تكامل جوهری پيدا میكند تا به اين مرحله میرسد . بنابراين تكامل در ذات و كمال جوهری ، اشتداد در جوهر و لبس بعد از لبس مانعی ندارد و بلكه وجود دارد . البته ملاصدرا منكر اين نيست كه در مواردی خلع و لبس صورت میگيرد . مثلا تبديل آب به هوا چنين است . در اين جا مانعی ندارد كه ماده صورتی را رها كند و صورت ديگری را بپذيرد . اما اين را