فصل دوم - قسمت سوم ادامه نقد و بررسی كون شیء من شیء
گفتيم كه اين بحثها در ضمن بحث از تناهی علل آمده است ، البته در بحث از تناهی علل مادی . به مناسبت ايرادی كه بر تعبير ارسطو وارد آمده بوعلی درصدد رد اين ايرادها برآمده و يك سلسله مسائلی را طرح كرده كه فرع زائد بر اصل شده ، و مسائل چندان مهمی هم نيست ولی چون در كتاب طرح گرديده آنها را میخوانيم . سخن در اين بود كه ارسطو " كون شیء من شیء " را تقسيم ثنائی كرده است : يكی علی نحوالاستحاله است ، يعنی وقتی چيزی از چيزی بوجود میآيد ، شیء اول مستحيل به شیء دوم میشود ، يعنی شیء اول چيزی را كه دارد رها میكند و بعد تبديل میشود به شیء دوم . به عبارت ديگر فسادی است و كونی . اين معنی استحاله است كه در اينجا آمده است . نوع دوم علی نحو الاستكمال است . يعنی شیء اول كه به شیء دوم تبديل میشود به اين صورت نيست كه چيزی را رها كند و چيز