ايرادهای وارده بر بيان ارسطو
بر اين بيان ايرادهائی گرفتهاند ، از جمله :ايراد اول
اولا گفتهاند كه اين تقسيم مستوفی نيست و همه اقسام را ذكر نكرده است . چطور ؟ برای اينكه آن قسمی كه علی سبيل الاستكمال است خودش بر دو قسم است كه ارسطو فقط يك قسمش را ذكر كرده است . آن قسمی كه علی سبيل الاستحاله بود بدين صورت بود كه چيزی از متكون منه زايل شود و چيز ديگر بر آن عارض گردد ، مثل يصيرالماء هواء . ولی گفتيم كه در استكمال چيزی زايل نمیشود كه اين خود بر دو قسم است : گاهی وقتها علی سبيل الدفعی است وگاهی علی سبيل الحركة . بنابراين هميشه يك جور نيست . ارسطو وقتی علی سبيلالاستكمال را بيان میكند همان صورت حركت را بيان میكند ، يعنی صورتی كه شیء متكون منه تدريجا به شیء كائن تبديل میشود . پس او استكمال تدريجی را بيان كرده است ، يعنی استكمالی كه از طريق حركت است ولو اينكه اين حركت در اعراض رخ دهد . يصيرالصبی رجلا تدريجا ، يستمكل برجولية تدريجا أی آنا فانا . به عقيده ارسطو و شيخ جوهر به هر حال ثابت است ، تغييرات كمی و كيفی كه در صبی پيدا شد در نهايت امر اسمش رجوليت میشود .