اين بحث ما در واقع در صفات سلبيه حق تعالی است . اگر چه اصطلاحا در
مقابل هفت صفت ثبوتيه كه برای حق تعالی ذكر میكنند ، هفت صفت سلبيه
هم ذكر میكنند ، ولی اين تقسيمبندی از چيزهائی است كه از علم كلام به ما
رسيده است ، يعنی يك معيار و مقياس قطعی عقلی يا دينی و مذهبی ندارد .
چه چيز را میتوان برای خدا اثبات كرد ؟ قرآن میفرمايد " له الاسماء
الحسنی والامثال العليا " هر اسمی را كه اسم حسن باشد میشود به حق تعالی
نسبت داد . اسم در اينجا به معنی نام نيست كه يك امر قراردادی باشد ،
در واقع به معنی صفت است . هر صفتی كه صفت كمال باشد ، آن هم به نحو
اكملش ، در واجب تعالی صادق است . اگر هزار صفت كمال هم داشته باشيم
میتوانيم به حق تعالی نسبت دهيم ، چنانكه در دعای جوشن كبير هزار اسم
برای حق تعالی ذكر كرده است . اگر هزار صفت كمال يا ده هزار صفت كمال
را ما در نظر بگيريم همه آنها به نحو اكمل در واجب تعالی صدق میكند . در
آيات سوره حشر بعد از اينكه تقريبا دوازده ، سيزده صفت را ذكر میكند ،
برای اينكه ذهن به همين صفتها محدود نشود ، میفرمايد هر چه اسماء حسنی
است از آن او است . میفرمايد :
" « هو الله الذی لا اله الا هو عالم الغيب و الشهاده هو الرحمن الرحيم
0 هو الله الذی لا اله الا هو الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن العزيز
الجبار المتكبر سبحان الله عما يشركون 0 هو الله الخالق الباری المصور له
الاسماء الحسنی »
|