اينكه میگويند ماهيت واجبالوجود عين انيت او است ، يا واجبالوجود
لاماهية له ، چه میباشد ، تا بتوانيم بعدأ به سراغ برهان مطلب برويم .
وجود مطلق در اصطلاح امروز
در اينجا يك مطلب ديگر را كه در زبان امروزيها بيان میشود در نظر
بگيريد . در زبان امروزيها گاهی گفته میشود كه واجبالوجود يعنی ذات
مطلق ، كمااينكه در تعبير قدما هم احيانا ذات مطلق آمده است . قدما به
ذاتی مغاير وجود در واجبالوجود قائل نيستند ، به همين جهت هم اگر
بگويند ذات مطلق [ اشكالی پيش نمیآيد ] چون ذاتش عين وجود است و
منظور همان وجود مطلق است .
ما عدمهائيم هستیها نما
|
تو وجود مطلق و هستی ما
|
پس اگر قدما ذات مطلق يا وجود مطلق بگويند منظورشان يك معنا است .
و اگر میخواهند ذات مطلق را انكار كنند مقصودشان اين است كه ذاتی كه
ماهيت ندارد وجود ندارد ، حال چه اين گروه منكر واجبالوجود باشند و چه
واجبالوجود را قبول داشته باشند . اينها میگويند هر چه وجود دارد ماهيت
دارد ، هر موجودی را شما بايد ذات متصف به وجود در نظر بگيريد ،
واجبالوجود را هم بايد ذات متصف به وجوب وجود در نظر بگيريد . پس
نقطه مقابل كسانی كه در قديم معتقد به مطلق بودن واجبالوجود بودند ،
كسانی هستند كه برای واجبالوجود ماهيت قائلند . لازمه ماهيت هم چنانكه
گفتيم محدود بودن است . پس مطلق در اصطلاح قدما به معنی نامحدود بودن
است .
میخواهيم روشن كنيم كه آيا مطلق در اصطلاح قدما با مطلق در اصطلاح
امروزيها يكی است يا فرق دارد ، و اگر فرق میكند اختلافشان در چيست ؟
امروز وقتی اصطلاح مطلق را بكار میبرند . مقصودشان در مقابل نسبی است
نه در مقابل ذی ماهيت . چطور ؟ به اين معنا كه وقتی میگوئيم يك شیء
مطلق است ، معنايش اين است كه در همه حال و در همه شرايط و در همه
زمانها و مكانها و بر