باطن اين عالم است ، نشئه ديگری است در باطن اين عالم ، و آن نشئهای كه
در باطن عالم است جسمانی هم هست . در عين حال كه جسمانی است مادی
نيست ، ماده و حركت در آن نمیباشد .
- : [ اين با آيات قرآن منافات ندارد ؟ ]
استاد : خوب ، اين حالا بستگی دارد ، اين جور مسائل خيلی دقيق است .
در مسائلی كه اينقدر دقيق است ، اينها میگويند كه فهم عوامالناس هرگز
نمیتواند ملاك قرار بگيرد . حالا فرض كنيد كه شما گوينده اين كلمات
بوديد و میخواستيد اين را بگوئيد ، به هر زبانی كه شما بگوئيد آن بقال سر
كوچه میتواند اين مطلب را بفهمد ؟ او به حد فهم خودش میفهمد . ولی يك
شخص كه عارف به معارف باشد ، آن وقت میتواند بفهمد كه منظور گوينده
اين است ، نه آن . بنابراين اختلاف در اين جورجاها لابد منه است ، اساسا
نمیتواند نباشد .
- : آنها میگويند منافات ندارد ؟
استاد : نه ، نه اين كه منافات ندارد ، بلكه میگويند همين را میگويد ،
البته يك كسی بايد به اين زبان آشنا باشد ، يعنی به خود مطلب آشنا باشد
تا بفهمد كه او دارد چه میگويد . تا خود مطلب را كسی آشنا نباشد ،
نمیتواند بفهمد كه اين همان را دارد میگويد . بعلاوه ، آن يك چيزی است
كه برای عموم گفته شده ، هر كسی بايد در حد خودش يك چيزی از آن بفهمد و
از همان استفاده كند .
|