فصل ششم - قسمت پنجم ادامه بحث درباره علم واجب به ذات
گفتيم كه در اينجا يك بحث راجع به اين است كه چه برهانی وجود دارد بر اينكه واجبالوجود عالم به ذات خود است ، و به اصطلاح امروز خودآگاه است . همانطور كه عرض كردم راه آنها مبتنی بر نظريه خاصی است كه اين فلاسفه درباره علم و آگاهی و عقل دارند . و آن نظريه اختصاص به ذات باريتعالی ندارد . اين نظريه در مورد مطلق علمها و عالمها است ، در مورد علم انسان و حتی حيوان به ذات خودش هم همين بحث مطرح است .علم از سنخ ماهيات نيست ، وجود است
بطوری كه خلاصه عرض كردم اينها به علم و آنچه كه شعور و آگاهی گفته میشود به چشم يك پديده نگاه نمیكنند و به صورت يك كيفيت آن را نمیبينند . در بحثهای ابتدائی مثل ديگران بحث میكنند ، يعنی وقتی كه در مورد