است ، اما نگاه دوم به زيانت می‏باشد نه به سودت .
در اينكه اين حديث در مقام بيان حكم است يا در مقام بيان اثری كه‏
طبعا در نگاه هست اختلاف نظر است . برخی مانند محقق صاحب شرايع و علامه‏
حلی گفته‏اند اين حديث متعرض حكم نظر است . مفاد حديث اينست كه نگاه‏
اول جايز است و نگاه دوم حرام . بعضی ديگر گفته‏اند مقصود اينست كه نگاه‏
عمدی مطلقا حرام است . نگاه اول از آن نظر جايز است كه عمدی نيست .
ولی حقيقت اينست كه اين حديث در مقام توصيه ترك نظر شهوانی و تلذذی‏
است كه قطعا حرام است و از محل بحث خارج است . اين حديث می‏خواهد اين‏
مطلب را بگويد كه انسان چشمش به زنی می‏افتد و احيانا خوشش می‏آيد
می‏خواهد بار دوم نگاه كند و لذت ببرد . نوبت اول چون تلذذ غير عمدی‏
است مانعی ندارد ، اما نوبت دوم چون به قصد تلذذ است جايز نيست .
د - امام صادق فرمود : " « النظر سهم من سهام ابليس مسموم و كم نظره‏
اورثت حسره طويلة » " ( 1 ) . يعنی نگاه كردن تيری است زهرآلود از
ناحيه شيطان . چه بسيارند نگاههائی كه بعدها حسرتها و تأسفهای طولانی به‏
دنبال خود آورده‏اند .
در حديث ديگر آمده است : " « زنا العينين النظر » " ( 2 ) يعنی‏

پاورقی :

> است : يا علی لا تتبع النظره بالنظره فان لك الاولی و ليست لك‏

الاخره » . در بعضی روايات شيعه نيز كه در وسائل نقل شده قريب به همين‏
مضمون آمده است .
1 - وسائل جلد 3 صفحه . 24
2 - كافی جلد 5 صفحه 559 و وسائل جلد 3 صفحه . 24