اشتباه میكنند كسانی كه میگويند يگانه عامل اساسی فعاليتهای بشر عامل
اقتصاد است !
بشر برای عشقهای جنسی خود موسيقی خاصی دارد ، همچنانكه برای معنويات
نيز موسيقی خاص دارد ، در صورتی كه برای حاجتهای صرفا مادی از قبيل آب
و نان و موسيقی ندارد .
من نمیخواهم ادعا كنم كه تمام عشقها جنسی است و هم هرگز نمیگويم كه
حافظ و سعدی و ساير غزلسرايان صرفا از زبان غريزه جنسی سخن گفتهاند . اين
مبحث ، مبحث ديگری است كه جداگانه بايد بحث شود .
ولی قدر مسلم اينست كه بسياری از عشقها و غزلها عشق و غزلهائی است كه
مرد برای زن داشته است . همين قدر كافی است كه بدانيم توجه مرد به زن
از نوع توجه به نان و آب نيست كه با سير شدن شكم اقناع شود ، بلكه يا
به صورت حرص و آز و تنوع پرستی در میآيد و يا به صورت عشق و غزل . ما
بعدا در اين باره بحث خواهيم كرد كه در چه شرائطی حالت حرص و آز جنسی
تقويت میشود و در چه شرائطی شكل عشق و غزل پيدا میكند و رنگ معنوی به
خود میگيرد .
به هر حال اسلام به قدرت شگرف اين غريزه آتشين توجه كامل كرده است .
روايات زيادی درباره خطرناك بودن غريزهای كه مرد و زن را به يكديگر
پيوند میدهد وارد شده است .
اسلام تدابيری برای تعديل و رام كردن اين غريزه انديشيده است و در اين
زمينه هم برای زنان و هم برای مردان ،
|