بزرگی روح آنها سبب رنج تن آنها و احيانا كوتاهی عمر آنهامی‏شود . سبب‏
بيماريهای تن آنها می‏شود . درباره اين مطلب مقداری بحث كردم مخصوصا شعر
" متنبی " را خواندم كه می‏گويد :
اذا كانت النفوس كبارا
تعبت فی مرادها الاجسام
امشب می‏خواهم بحثی درباره بزرگی و بزرگواری روح بكنم و فرق ميان اين‏
دو را ذكر نمايم كه بزرگی روح يك مطلب است و بزرگواری روح مطلب‏
عاليتری است . يعنی هر بزرگی روح ، بزرگواری نيست . هر بزرگواری ،
بزرگی هست ، اما هر بزرگی ، بزرگواری نيست . حال توضيح مطلب :
مسلما همت بزرگ نشانه روح بزرگ و همت كوچك نشانه روح كوچك است .
همت بلند دار كه مردان روزگار
از همت بلند بجائی رسيده‏اند
ديگری می‏گويد :
بلبل به باغ و جغد به ويرانه تاخته است هر كس بقدر همت خود خانه‏
ساخته است
و اين در هر مسيری كه انسان قرار بگيرد صادق است . مثلا در مسير علم‏
همتها فرق می‏كند ، يكی قانع است كه ديپلمی بگيرد و در حد يك ديپلمه‏
معلومات داشته باشد كه بی سواد نباشد ولی ديگری را می‏بينيد كه اساسا به‏
هيچ حدی از علم قانع نيست ، همتش اينست كه حداكثر استفاده را از عمر
خودش بكند و تا آخرين لحظه عمرش از جذب و جلب و كشف مسائل علمی‏
كوتاهی نكند . داستان معروف