متصل به يكديگر باشند ، كلمه " ولاء " يا " ولی " يا كلمه " مولا "
به كار برده میشود و لهذا غالبا در دو معنی متضاد به كار میرود . مثلا به
خداوند اطلاق مولا نسبت به بندگان شده است و بالعكس به آقا هم اطلاق شده
، و به غلام هم گفته میشود . يكی از معانی كلمه " مولا " كه مقصودم همين
است . " معتق " يعنی آزاد كننده است . به كسی كه آزاد میشود " معتق
" میگويند . كلمه مولا هم به " معتق " اطلاق شده است و هم به " معتق
" يعنی هم به آزاد كننده مولا میگويند ، هم به آزاد شده .
اينكه رسول اكرم فرمود : « من كنت مولاه فهذا علی مولاه » مقصود چيست ؟
مقصود كداميك از معانی مولا است ؟ من نمیخواهم بگويم كه چه معنائی از
نظر عقيده خودم در اينجا درست است ولی به مناسبت بحثم عرض میكنم :
ملای رومی همين حديث را در مثنوی آورده و يك ذوقی به خرج داده است و از
كلمه مولا معنی " معتق " يعنی آزاديبخش را گرفته است . ظاهرا در دفتر
ششم مثنوی است . داستان معروفی دارد . داستان قاضی خيانتكار و زن ، كه
قاضی میخواهد در صندوق مخفی بشود ، او را مخفی میكنند و به دوش حمال
میدهند . بعد قاضی به آن حمال التماس میكند كه هر چه میخواهی به تو
میدهم تو برو معاون مرا خبر كن تا بيايد اين صندوق را بخرد . معاون او را
خبر میكنند ، میآيد صندوق را میخرد و او را آزاد میكند . بعد ملا از اينجا
گريز میزند ، میگويد : همه ما در صندوق شهوات تن زندانی هستيم ولی
خودمان نمیدانيم ، احتياج به آزاد كنندهای داريم كه ما را از اين صندوق
شهوات نفس و بدن نجات بخشد . انبياء
|