انت ما استغنيت عن غيرك علی الناس قدرا
تو همين مقدار كه از ديگران بی نياز باشی از همه مردم برتر هستی .
به نظرم در سخنان جا حظ بود ديدم يا يكی ديگر از علمای اهل تسنن كه اهل‏
ادب است ( جا حظ خودش فوق العاده مرد بليغی است و انصافا مرد سخن‏
است و فوق العاده برای مقام سخن علی ( ع ) احترام قائل است و حرفهای‏
عجيبی هم می‏زند ) . می‏گويد در ميان سخنان علی ( ع ) ، نه سخن است كه‏
اينها در دنيا نظير ندارد . از ميان آن نه سخن سه سخنش مربوط به بحث‏
ماست . اميرالمؤمنين می‏فرمايد : « احتج الی من شئت تكن اسيره استغن عن‏
من شئت تكن نظيره ، احسن الی من شئت تكن اميره » ( 1 ) . يعنی نيازمند
هر كسی می‏خواهی باش اما بدان اگر نيازمند كسی شدی تو برده او هستی . بی‏
نياز باش از هر كه دلت می‏خواهد ، مثل او هستی . نيكی كن به هر كه دلت‏
می‏خواهد ، توامير او هستی . پس نيازمندی به افراد ديگر نوعی رقيت و
بردگی است اما چه جور بردگی است ؟ بردگی تن است ؟ نه ، بردگی روح است‏
. بردگی معنوی است . دراين زمينه چقدر سخنان خوب گفته‏اند ومتاسفانه‏
امروز اين بحثها كمتر گفته می‏شود ، البته به يك جهاتی كه چون مسائل‏
ديگری مطرح است وانسان می‏خواهد درباره آنها بحث بكند ، بحثهای اخلاقی‏
كمتر گفته می‏شود و حال آنكه اينها زياد هم بايد گفته شود . علی ( ع )
می‏فرمايد : « الطمع رق مؤبد » ( 2 ) طمع ، بردگی هميشگی است . يعنی از
بردگی بدتر ، طمع داشتن است . كه باز هم در اين زمينه ، مطالب و مسائل‏

پاورقی :
1 - غرر الحكم چاپ دانشگاه تهران‏ج 2 ص . 584
2 - نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 171 ص . 1170