پيش بينی آينده

اين بحث كه تحت عنوان " افق رو به گسترش " آمده است در واقع‏
دنباله همان بحث " تاريخ به منزله پيشرفت " يعنی مسأله معروف‏
پيشرفت در تاريخ و تكامل در تاريخ است كه اين برای خود اروپايی‏ها محل‏
بحث بوده است كه اصلا پيشرفت در تاريخ معنی دارد يا ندارد ؟ و اگر
بگوييم پيشرفت معنی دارد ، پيشرفت به سوی چه ؟ ممكن است كسی بگويد كه‏
نسبت به گذشته تا حال می‏شود پيشرفت و تكامل را تشريح كرد كه روی چه‏
اصول و خطوطی بوده ولی از اين به بعد را نمی‏شود به صورت پيش بينی و
پيشگويی بيان كرد كه اصلا تكامل چيست و بعد اينطور خواهد شد يا نخواهد شد
، كه اين اساسا دو مسأله است و دو اشكال در آن هست ، يكی اين كه ما
ببينيم آيا می‏توانيم تكامل را به طور مبهم پيش بينی كنيم و ديگر اين كه‏
خطوط اين تكامل را هم نسبت به آينده روشن كنيم گفتيم كه از نظر زيست‏
شناسی اين قضيه ميسر نيست ، يعنی در تكامل زيست شناسی ، ما گذشته را
می‏توانيم شرح دهيم كه در حلقات گذشته چه حلقه ای نسبت به حلقه پيش‏
تكامل يافته تر بوده ولی از اين به بعد را نمی‏توانيم . مثلا اگر