توجيه اقتصادی تاريخ

دوره اشتراك اوليه همان دوره شكار و شبانی است يعنی دوره ای كه بشر
در اثر بدويت زندگی قادر نبوده كه هر فردی بيش از مقدار احتياج خود
توليد كند قهرا اين زمينه ، زمينه اشتراك است زيرا در اين دوره انسانها
مثل حيوانات زندگی می‏كرده اند ، مثل مرغی كه می‏رود دانه می‏چيند و فقط آن‏
دانه ای است كه می‏چيند و می‏خورد ، آن مرغ ديگر هم همان كار را بايد بكند
و يك مرغ نمی‏تواند مرغ ديگر را استثمار كند دوره شكار و شبانی منطبق‏
می‏شود با دوره اشتراك اوليه و لازمه اش اشتراك است دوره دوم دوره‏
كشاورزی است در دوره كشاورزی ، بشر تحولی پيدا می‏كند و می‏رسد به آنجا كه‏
می‏تواند مازاد بر زندگی فردی خود توليد كند زمينه آنوقت برای استثمار
درست می‏شود كه يك فرد خودش كار نكند و ديگری بتواند آنقدر كار كند كه‏
هم خودش بخورد و هم مازاد را آن فرد از او بگيرد اين دوره كه از نظر
ابزاری دوره كشاورزی ناميده می‏شود از نظر نظام اجتماعی دوره فئوداليزم‏
نام دارد ، يعنی برده داری و فئوداليزم از يكديگر جدا نيستند ، مراحل‏
مختلف دوره كشاورزی هستند . دوره