توجيه اقتصادی تاريخ
دوره اشتراك اوليه همان دوره شكار و شبانی است يعنی دوره ای كه بشر در اثر بدويت زندگی قادر نبوده كه هر فردی بيش از مقدار احتياج خود توليد كند قهرا اين زمينه ، زمينه اشتراك است زيرا در اين دوره انسانها مثل حيوانات زندگی میكرده اند ، مثل مرغی كه میرود دانه میچيند و فقط آن دانه ای است كه میچيند و میخورد ، آن مرغ ديگر هم همان كار را بايد بكند و يك مرغ نمیتواند مرغ ديگر را استثمار كند دوره شكار و شبانی منطبق میشود با دوره اشتراك اوليه و لازمه اش اشتراك است دوره دوم دوره كشاورزی است در دوره كشاورزی ، بشر تحولی پيدا میكند و میرسد به آنجا كه میتواند مازاد بر زندگی فردی خود توليد كند زمينه آنوقت برای استثمار درست میشود كه يك فرد خودش كار نكند و ديگری بتواند آنقدر كار كند كه هم خودش بخورد و هم مازاد را آن فرد از او بگيرد اين دوره كه از نظر ابزاری دوره كشاورزی ناميده میشود از نظر نظام اجتماعی دوره فئوداليزم نام دارد ، يعنی برده داری و فئوداليزم از يكديگر جدا نيستند ، مراحل مختلف دوره كشاورزی هستند . دوره