مرجع كل فیالكل و من حدود هشت سال بود كه در قم بودم و افراد زيادی را
میشناختم كه آدمهای خوبی بودند يكمرتبه میخواست يك قدرت بزرگ روحانی
از مقامی به مقام ديگر منتقل شود يك امتحان بسيار بزرگ من يكمرتبه ديدم
مثل اينكه حوزه قم زير و رو شد يك حالت هول عجيبی به افراد افتاد حال ،
هر كسی گرايشی به يك آقا داشت در راه گرايش به اين آقا و كوبيدن بقيه
آقايان همه چيز فراموش شده بود مثل اينكه موقتا همه ، همه چيز را
فراموش كرده بودند يك حالت جنون آميزی به وجود آمده بود اين آن را
تعديل میكرد و آن يكی را تفسيق ، و ديگری به عكس گفتم سبحان الله ! بشر
چه موجودی است ! پس اگر روزی پيغمبری بخواهد بميرد و يك خلافت به آن
عظمت بخواهد منتقل شود میبيند آن عادل ترين عادلها تبديل میشود به فاسق
ترين فاسقها .
از امتحانهايی كه در زمان حاضر برای بشر پيش میآيد انسان میتواند
طبيعت بشر در گذشته را بفهمد ، كه میفهمد همين ماها هم اگر بوديم از
همين كارها میكرديم چيز عجيبی نيست كه انسان فكر میكند آدمهای خيلی
استثنائی آمدند خلافت علی ( ع ) را غصب كردند نه ، اگر ماها هم بوديم
همين كارها را میكرديم اين است كه همان طور كه انسان مسائل حال را در
پرتو گذشته میشناسد مسائل گذشته را نيز در پرتو حال میتوان شناخت اين
حرف اساسی و درستی است .
میگويد مورخ قادر به پيش بينی مشخص نيست برعكس ستاره شناس كه مثلا
كسوفی را دقيق سر ساعت ، دقيقه و ثانيه مشخص میكند يك مورخ نمیتواند
حوادث تاريخی را اينچنين پيش بينی كند ، يعنی نمیتواند بگويد در فلان
مملكت در فلان سال و در فلان ماه يك انقلاب اتفاق میافتد ، ولی در عين
حال میتواند راهنمايی كند مؤلف با اين دو كلمه خواسته مطلب
|