كار او غلط از آب در بيايد اين حتی به تكامل هم صد در صد ارتباط ندارد
به دليل اين كه آينده هميشه نتيجه گذشته است پس آينده بهتر می‏تواند
گذشته را تفسير كند و لهذا اين غلط است كه ما می‏گوييم از نظر تفسيری نه‏
از نظر ثبت وقايع [ بهترين تاريخها نزديكترين تاريخهاست ] بله ، از نظر
ثبت وقايع شايد بشود گفت بهترين تاريخها نزديك ترين تاريخهاست تازه‏
آن را هم نمی‏شود گفت ، چون آن كه در نزديك است بيشتر تحت تأثير
عواطف و احساسات خودش است ولی از نظر تفسير نمی‏شود اين حرف را زد
مثلا نمی‏شود گفت كسی كه در قرن اول هجری بوده بهتر می‏توانسته است حوادث‏
صدر اسلام را تفسير كند تا ما كه بعد از چهارده قرن آمده ايم نه ، اتفاقا
ما كه بعد از چهارده قرن آمده ايم بهتر می‏توانيم آن حوادث را [ تفسير
كنيم ] چون آن حوادث با دنباله ها و معلومات خودش حضور دارد ، مثل‏
بذری كه پاشيده شده و ثمر داده است ، اكنون ما بهتر می‏توانيم درباره آن‏
قضاوت كنيم .
اگر ارزشها و معيارها در هر زمانی مشخص باشد افراد آن زمان طبق آن‏
ارزشها بهتر می‏توانند تشخيص دهند .
اين يك " اگر " ی است كه شما می‏گوييد اين " اگر " هرگز اينجور
نيست .
يعنی ارزشها معين نيست ؟
اين كه ارزشها به طور كلی معين باشد غير از اين است كه در اينجا معين‏
باشد عرض كرديم : يك كسی يا يك جامعه ای در يك شرايطی يك تصميمی‏
می‏گيرد ارزشها مشخص است ولی اين كه اين تصميم با اين ارزش تطبيق می‏كند
يا با آن ارزش ، خيلی روشن نيست آينده نشان می‏دهد كه اين مصداق اين يكی‏
است يا مصداق آن يكی مثلا ما زمان حاضر را در نظر می‏گيريم می‏بينيم كه‏
انور سادات تا حد زيادی از خود تمايل صلح آميز