ارزش وجدان انسان
توضيحی راجع به بعضی مطالب گذشته میدهم ، راجع به آنچه كه مربوط به ارزش وجدان انسان ( 1 ) ( ارزش فكر انسان ) است از نظر ماركسيسم اين را از دو جنبه مختلف بايد مورد بررسی قرار داد ، يكی از همان جنبه فلسفه تاريخی ماركسيسم يعنی بنياد فلسفی تاريخی ماركسيسم كه عرض كرديم كه ماركسيسم يك بنياد فلسفی دارد و يك بنياد منطقی ، بنياد فلسفیاش هم يك بنياد فلسفی جهانی دارد و يك بنياد فلسفی اجتماعی كه قهرا ناشی از آن بنياد فلسفی جهانی است بنياد ديالكتيكیاش ( بنياد منطقیاش ) همان منطق ديالكتيك است كه در يكی از جلسات درباره آن بحث كرديم بنياد فلسفی جهانی آن همان اصالت ماده در تفسير جهان است ، و بنياد فلسفی اجتماعيش همان چيزی است كه از آن به " ماترياليسم تاريخی " تعبير میكنند ، يعنی اصالت ماده در اجتماع و به عبارت ديگر اصالت جنبه های مادی زندگی در تحولات تاريخ ، كه شؤون معنوی به تعبيری كه خودشان میگويند حكمپاورقی : . 1 فعلا مقصودمان وجدان عقلانی يعنی فكر انسان است .