آن را نشان بدهد اين نظريه همان نظريه ماركسيستهاست كه میگويند لازمه اصل
تأثير متقابل اين است كه فكر انسان صرفا نتيجه تأثير متقابل مغز و محيط
خودش است ، و چون نتيجه تأثير متقابل مغز و محيط است و غير از اين
چيزی نيست خصوصيت محيط و خصوصيت مغز هر گونه باشد جبرا قضاوت آنگونه
است و نمیتواند غير از اين باشد ، پس مسأله تصحيح خطا و اين حرفها همه
حرف مفت است .
میگويد : " كروچه اعلام داشت كه " تمام تاريخ " تاريخ معاصر " است
" و در پاورقی میگويد " متن كامل گفته معروف فوق بدين شرح است : "
مقتضيات عملی كه زمينه هر قضاوت تاريخی را تشكيل میدهند به همه تاريخ
كيفيت " تاريخ معاصر " میبخشند ، چون حوادث هر چقدر هم قديمی به نظر
رسند اشاره تاريخ در حقيقت به حوائج و موقعيتهای كنونی است كه حوادث
مورد بحث در آن نوسان دارند " از اين اشكال چگونه اينها فرار میكنند ؟
نمیتوانند از اين اشكال فرار كنند ، و لهذا نظريه " اصالت جامعه "
به اين شكلی كه میگويند ، حتما نظريه غلطی است با اينكه ما به اعتباريت
جامعه قائل نيستيم و برای جامعه واقعا اصالت قائليم ولی در عين حال
شخصيت هم برای فرد قائل هستيم ، و مسأله فطرت كه در اسلام آمده همين
است .
اين كه هر دو را قبول دارد نمیخواهد بگويد اصالت با جامعه است و فرد
هيچكاره است .
چرا ، حرفش همين است .
|