مقايسه شناخت ابراهيم ( ع ) و شناخت روانكاوان
فرق ابراهيم خليل با فرويد و همه روانكاوان عالم چيست ؟ فرق ابراهيم خليل با كسی كه سياره نپتون را كشف كرد چيست ؟ فرقش اين است كه كار اينها مربوط به جزئی از عالم است . آقای فرويد از وجود انسان ، جزء ديگری ، و آن آقای ستارهشناس از جزئی از منظومه شمسی جزء ديگری را كشف كرد . ولی ابراهيم خليل چه كرد ؟ ابراهيم ( ع ) سودا را يكسره كرد ، تنها به روان انسان نگاه نكرد ، تنها به خورشيد و ماه و زمين نگاه نكرد ، عالم طبيعت و حركت ، و عالم اجسام را يكسره زير نظر گرفت و گفت اين [ جهان ] غيب و باطنی دارد . او اول خودش را موضوع مطالعه قرار داد . خودش را يك موجود متربی و متغير و مقهور ، و يك موجودی كه چه بخواهد و چه نخواهد قوه ، و قدرت هست كه او را گردش و حركت میدهد ( كوچك بوده ، بزرگش كرده است و دارد پيرش میكند ) حس كرد . در تمام وجود خودش تغيير و حركت را احساس كرد . اين دغدغه در وجودش پيدا شد كه بايد تغيير دهنده و حركت دهنده و موتوری در عالم ، موجود باشد . ابراهيم كه در غار