فصل 31 ( 2 ) غايت در حركات مختلف
در فصل گذشته تحت عنوان " فی اثبات حقيقه الزمان " درباره اثبات وجود زمان و نيز تا حدی درباره ماهيت زمان بحث شد كه زمان چيست ؟ در آخر فصل ، مطلبی را طرح كردند و آن اين بود كه چه چيزی و چگونه چيزی میتواند فاعل و بوجود آورنده زمان باشد ؟ و همچنين آن كه قبول كننده و قابل زمان است چه چيزی میتواند باشد ؟ به هر حال زمان يك حقيقتی است موجود كه نياز دارد به فاعل و قابل . بعد اين بحث را طرح كردند كه زمان از يك جهت وجودش وجود دائم و مستمر است ، و از جهت ديگر وجودش وجود حادث فانی زايل است . و باز از يك طرف زمان وحدت دارد و از طرف ديگر كثرت . بعد بحث شد كه از آن جهت كه وجودش دائم است قهرا فاعلش بايد حقيقتی دائم الوجود باشد . و اما از آن جهت كه حادث است نياز دارد به يك فاعلی كه مانند خودش متصرم و متجدد باشد . اينها در گذشته بحث شد . و نيز در آخر فصل گذشته گفتند كه همانطور كه فاعل زمان يك امر متجدد است غايت زمان هم چنين چيزی است و وعده دادند كه در اين فصل اين را بحث كنند . بحث غايت در حركت بعد خواهد آمد ، كما اينكه بيشتر مباحث غايات در