فصل 25 ( 5 ) رابطه نفس و طبيعت

نحوه تسخير نفس در طبيعت

در جلسه پيش مقداری در مورد مطالب " بحث و تحصيل " فصل 25 بحث‏
كرديم . مرحوم آخوند در اين بحث اشكالی را مطرح كرده است و بعد به‏
جواب آن پرداخته است . اشكال از شيخ است ، شيخ به اينكه طبيعت تحت‏
تسخير نفس قرار می‏گيرد قائل هست . يعنی او هم معتقد است كه با پيدايش‏
نفس طبيعت مادی يعنی قوای مادی جسم ( 1 ) مقهور نفس است ، يعنی‏
كارهای خودش را تحت تدبير نفس انجام می‏دهد ، مثل يك عده افرادی كه در
يك تشكيلاتی قرار دارند و يك قدرت قاهره‏ای اين تشكيلات را اداره می‏كند
و هر فردی در عين اينكه استقلال دارد ، برنامه‏ای را كه از آن قدرت ما فوق‏
به او محول شده است اجرا می‏كند . يعنی او عمل می‏كند ، ولی طوری عمل‏
می‏كند كه اگر تحت آن قدرت قاهره نبود آنطور عمل نمی‏كرد .
اين مقدار را شيخ هم قبول دارد ، ولی بحث در نحوه مقهوريت است . آيا
اين

پاورقی :
1 - وقتی كه بدن از يك سلسله عناصر تركيب شده باشد و يك مركب خاص‏
باشد ، قهرا يك سلسله قوای مادی و طبيعی در بدن وجود دارد كه آنها را
اصطلاحا طبيعت می‏ناميم .