فصل 25 ( 1 ) موضوع در حركت كميه

اين فصل تتمه قسمتی از فصل پيش است ، چون بحث در حركت جوهريه و
ايرادهای شيخ بر حركت جوهريه بود . يكی از آن ايرادها اين بود كه اگر
حركت در جوهر واقع بشود ، موضوعی كه از اول حركت تا آخر باقی باشد وجود
نخواهد داشت و حركت بلا موضوع باقی خواهد بود . و چون محال است كه‏
حركت موضوع باقی نداشته باشد ، پس حركت در جوهر محال است . اين مطلبی‏
كه شيخ می‏گويد مبتنی بر يك سلسله اصولی است كه قبلا ذكر شده است :
يكی اينكه حركت نيازمند به موضوع است . سابقا فصلی در اين زمينه‏
داشتيم و خود مرحوم آخوند هم اين مطلب را قبول كرد كه حركت نيازمند به‏
موضوع يا به تعبير ديگر به " مابه " است . در آنجا اگر چه مرحوم آخوند
زياد توضيح نداده بود ، ولی ما در آنجا چند ملاك و چند راه برای احتياج‏
حركت به موضوع ذكر كرديم ، ولی اينجا مسأله يك علاوه دارد و آن اينكه‏
حركت نيازمند به موضوع باقی و مستمر است . صرف اينكه بگوييم حركت‏
نيازمند به موضوع است برای شيخ كافی نيست . شيخ كه می‏خواهد برهان بر
نفی حركت در جوهر اقامه كند ، بر اين