فصل 32 ( 1 ) حدوث عالم حدوث زمانی نيست

در عنوانی كه حكما به اين فصل داده‏اند شايد تعمد داشته‏اند ، برای اين‏
كه مطالب و مقاصدشان در اين فصل برای بسياری از افهام ، غير قابل قبول‏
جلوه می‏كند .
خلاصه و روح مطالب در ذيل عنوان اين فصل قدم زمان و قدم عالم است . در
باب حدوث عالم دو مطلب است : يكی اينكه آيا عالم حادث ذاتی است يا
نه ؟ ديگر اينكه آيا عالم حادث زمانی است يا نه ؟

اختلاف فلاسفه و متكلمين در قدم زمانی عالم

متكلمين ميان حادث ذاتی و حادث زمانی تفكيك نمی‏كنند . می‏گويند : اگر
شی‏ء حادث زمانی باشد حادث ذاتی نيز هست و اگر شی‏ء قديم زمانی باشد
قديم ذاتی نيز هست ، اين دو از يكديگر تفكيك پذير نيستند . زيرا
متكلمين مناط احتياج به علت را حدوث می‏دانند و می‏گويند : اگر شی‏ء حدوث‏
زمانی نداشته باشد بی‏نياز

پاورقی :
1 - عين همين عنوان را شيخ هم در مباحث طبيعيات " شفا " آورده است‏
.