صدر الدين قونوی شاگرد و مريد محی الدين در كتاب " مفتاح الغيب ة
فصل مشبعی در اين زمينه بحث كرده است . تا آنجا كه اطلاع داريم دو نفر
از عرفا كتاب مستقل به اين نام تأليف كرده‏اند . يكی عزيزالدين نسفی از
عرفای نيمه دوم قرن هفتم ، و ديگر همين عبدالكريم جيلی ، و هر دو به اين‏
نام چاپ شده است . جيلی در سال 805 در 38 سالگی در گذشته است . بر ما
روشن نيست كه عبدالكريم ، اهل جيل بغداد بوده يا اهل جيلان ( گيلان ) .

عرفای قرن نهم

الف . شاه نعمت الله ولی . اين مرد نسب به علی عليه‏السلام می‏برد و از
معاريف و مشاهير عرفان و صوفيه است . سلسله نعمة الهی در عصر حاضر از
معروفترين سلسله تصوف است . قبرش در ماهان كرمان مزار صوفيان است .
گويند 95 سال عمر كرد و در سال 820 يا 827 يا 834 درگذشت . اكثر عمرش‏
در قرن هشتم گذشته و با حافظ شيرازی ملاقات داشته است . اشعار زيادی در
عرفان از او باقی است .
ب . صائن الدين علی تركه اصفهانی . از محققين عرفا است . در عرفان‏
نظری محی الدينی يد طولا داشته است . كتاب " تمهيد القواعد " وی كه‏
اكنون در دست است و چاپ شده است دليل تبحر او در عرفان است و مورد
استفاده و استناد محققين بعد از وی است .
ج . محمد بن حمزه فناری رومی . از علمای كشور عثمانی است . مردی جامع‏
بوده است و كتب زياد تأليف كرده است . شهرت او به