در معارف عميق اسلامی بی‏طرفانه درباره مسائل عرفانی و انطباق آنها با
اسلام بحث و تحقيق نمايند .

شريعت ، طريقت ، حقيقت

يكی از موارد اختلاف مهم ميان عرفا و غير عرفا ، خصوصا فقهاء ، نظريه‏
خاص عرفا درباره شريعت و طريقت و حقيقت است .
عرفا و فقها متفق القول‏اند كه شريعت ، يعنی مقررات و احكام اسلامی‏
مبنی بر يك سلسله حقايق و مصالح است . فقهاء معمولا اين مصالح را به‏
اموری تفسير می‏كنند كه انسان را به سعادت ، يعنی حد اعلای ممكن استفاده‏
از مواهب مادی و معنوی می‏رساند . ولی عرفا معتقدند كه همه راهها به خدا
منتهی می‏شود و همه مصالح و حقايق از نوع شرائط و امكانات و وسائل و
موجباتی است كه انسان را به سوی خدا سوق می‏دهد .
فقها همين قدر می‏گويند : در زير پرده شريعت ( احكام و مقررات ) يك‏
سلسله مصالح نهفته است ، و آن مصالح به منزله علل و روح شريعت به شمار
می‏روند . تنها وسيله نيل به آن مصالح عمل به شريعت است . اما عرفا
معتقدند كه مصالح و حقايقی كه در تشريع احكام نهفته است از نوع منازل و
مراحلی است كه انسان را به مقام قرب الهی و وصول به حقيقت سوق می‏دهد .
عرفا معتقدند كه باطن شريعت " راه " است و آن را " طريقت ة
می‏خوانند ، و پايان اين راه " حقيقت " است يعنی توحيد به معنی كه قبلا
به آن اشاره شد كه پس از فناء عارف از خود و انانيت خود دست می‏دهد .
اين است كه عارف به سه چيز معتقد