شيعه ، عقل يكی از ادله چهارگانه است .
. 7 غرض و هدف در فعل حق . اشاعره منكر اين اصلند كه افعال الهی برای
يك يا چند غرض و هدف باشد . میگويند غرض و هدف داشتن مخصوص بشر يا
مخلوقاتی از اين قبيل است ولی خداوند منزه است از اين امور ، زيرا غرض
و هدف داشتن هر فاعل به معنی حكومت جبری هدف و غرض بر آن فاعل است ،
خداوند از هر قيد و محدوديتی و از هر محكوميتی ، هر چند محكوميت غرض
داشتن باشد ، مبرا و منزه است .
شيعه عقيده معتزله را در باب غرض افعال تأييد میكند و معتقد است كه
فرق است ميان غرض فعل و غرض فاعل ، آنچه محال است اين است كه خداوند
در افعال خو د هدفی برای خود داشته باشد ، اما هدف و غرضی كه عايد مخلوق
گردد به هيچ وجه با كمال و علو ذات و استغناء ذاتی خداوند منافی نيست .
. 8 بداء در فعل حق جايز است ، همچنانكه نسخ در احكام حق جايز است .
بحث بداء را در كتب عميق فلسفه مانند اسفار بايد جستجو كرد .
. 9 رؤيت خداوند . معتزله به شدت منكر رؤيت خداوندند . معتقدند كه
فقط میتوان به خدا اعتقاد داشت . اعتقاد و ايمان مربوط است به فكر و
ذهن ، يعنی در ذهن و فكر خود میتوان به وجود خداوند يقين داشت وحد اعلای
ايمان همين است . خداوند به هيچ وجه قابل شهود و رؤيت نيست . دليل
قرآنی اين است كه قرآن میگويد :
|