به شمار میرود تا اسحاق بن ابیسهل بن نوبخت و پسرش اسماعيل بن اسحاق بن
ابیسهل ابن نوبخت و پسر ديگرش علی بن اسحاق و نوادهاش ابوسهل اسماعيل
بن علی بن اسحاق بن ابیسهل بن نوبخت كه او را شيخ المتكلمين در شيعه
لقب دادهاند و حسن بن موسی نوبختی خواهرزاده اسماعيل بن علی وعدهای ديگر
از اين خاندان همه از متكلمين شيعهاند .
ابن قبه رازی در قرن سوم و ابوعلی بن مسكويه حكيم و طبيب معروف اسلامی
صاحب كتاب " طهارش الاعراق " نيز از متكلمين شيعه در اوايل قرن پنجم
است .
متكلمين شيعه فراوانند . خواجه نصيرالدين طوسی فيلسوف و رياضيدان
معروف صاحب كتاب " تجريد الاعتقاد " و علامه حلی فقيه معروف و شارح
" تجريد الاعتقاد " از متكلمان معروف قرن هفتم میباشند .
خواجه نصير الدين طوسی كه خود حكيم و فيلسوفی متبحر است با تأليف
كتاب ، " تجريد الاعتقاد " محكمترين متن كلامی را آفريد . پس از ة
تجريد " هر متكلمی اعم از شيعه و سنی كه آمده است به اين متن توجه
داشته است . خواجه نصيرالدين تا حد زيادی كلام را از سبك حكمت جدلی به
سبك حكمت برهانی نزديك كرد . ولی در دورههای بعدتر كلام تقريبا سبك
جدلی خود را به كلی از دست داد ، همه پيرو حكمت برهانی شدند و در
حقيقت " كلام " استقلال خود را در مقابل " فلسفه " از دست داد .
فلاسفه شيعی متأخر از خواجه مسائل لازم كلامی را در فلسفه مطرح كردند و با
سبك و متود فلسفی آنها را تجزيه و تحليل
|