عرفای قرن پنجم :
الف . شيخ ابوالحسن خرقانی . يكی از معروفترين عرفا است . عرفا
داستانهايی شگفت به او نسبت میدهند . از جمله مدعی هستند كه برسر قبر
بايزيد بسطامی میرفته و با روح او تماس میگرفته و مشكلات خويش را حل
میكرده است . مولوی میگويد :
بوالحسن بعد از وفات بايزيد
|
از پس آن سالها آمد پديد
|
گاه و بيگه نيز رفتی بیفتور
|
بر سر گورش نشستی با حضور
|
تا مثال شيخ پيشش آمدی
|
تا كه میگفتی شكالش حل شدی
|
مولوی در مثنوی زياد از او ياد كرده است و مینمايد كه ارادت و افری
به او داشته است . میگويند با ابوعلی سينا فيلسوف معروف و ابوسعيد
ابوالخير عارف معروف ملاقات داشته است . وی در سال 425 درگذشته است .
ب . ابوسعيد ابوالخير نيشابوری . از مشهورترين و با حال ترين عرفا
است . رباعيهای نغز دارد . از وی پرسيدند : تصوف چيست ؟ گفت : ة
تصوف آن است كه آنچه در سرداری بنهی و آنچه در دست داری بدهی و از
آنچه برتو آيد بجهی " . با ابوعلی سينا ملاقات داشته است . روزی بوعلی
در مجلس وعظ ابوسعيد شركت كرد . ابوسعيد درباره ضرورت عمل و آثار
طاعت و معصيت سخن میگفت . بوعلی اين رباعی را به عنوان اينكه ما