اشاعره سخت با اين عقيده مخالفند ، هم منكر حسن و قبح ذاتی افعالند و
هم منكر حكم به " روائی " يا " ناروائی " چيزی بر خدا .
برخی از شيعه كه تحت تأثير كلام معتزله بوده‏اند اصل فوق را به همان شكل‏
معتزلی پذيرفته‏اند ولی برخی ديگر كه عميق‏تر فكر كرده‏اند در عين اينكه حسن‏
و قبح ذاتی را قبول كرده‏اند ، اين احكام را در سطح عالم ربوبی جاری‏
ندانسته‏اند ( 1 ) .
. 5 لطف و انتخاب اصلح : بحثی است ميان اشاعره و معتزله كه آيا لطف‏
يعنی انتخاب اصلح برای حال بندگان ، بر نظام عالم حاكم است يا خير ؟
معتزله اصل لطف را به عنوان يك " تكليف " و يك " وظيفه " برای‏
خداوند لازم و واجب می‏دانند، و اشاعره منكر لطف و انتخاب اصلح گشته‏اند.
البته " قائده لطف " از فروع اصل عدل و اصل حسن و قبح عقلی است .
برخی از متكلمين شيعه قاعده لطف را در همان شكل معتزلی پذيرفته‏اند ولی‏
آنان كه مسأله " تكليف " و " وظيفه " را در مورد خداوند غلط محض‏
می‏دانند از اصل انتخاب اصلح تصور ديگری دارند كه‏اكنون مجال شرحش نيست.
. 6 اصالت و استقلال و حجيت عقل . در مذهب شيعه ، بيش از معتزله‏
برای عقل استقلال و اصالت و حجيت اثبات شده است . از نظر شيعه به حكم‏
روايات مسلم معصومين ، عقل پيامبر باطنی و درونی است ، همچنانكه پيامبر
، عقل ظاهری و بيرونی است . در فقه

پاورقی :
. 1 رجوع شود به كتاب عدل الهی .