كلام عقلی و كلام نقلی
علم كلام در عين اينكه يك علم استدلالی و قياسی است ، از نظر مقدمات و مبادئی كه در استدلالات خود به كار میبرد مشتمل بر دو بخش است : عقلی و نقلی . بخش عقلی كلام ، مسائلی است كه مقدمات آن صرفا از عقل گرفته شده است و اگر فرضا به نقل استناد شود به عنوان ارشاد و تأييد حكم عقل است ، مثل مسائل مربوط به توحيد ونبوت و برخی از مسائل معاد . در اينگونه مسائل استناد به نقل - كتاب و سنت - كافی نيست ، صرفا از عقل بايد استمداد شود . بخش نقلی كلام ، مسائلی است كه هر چند از اصول دين است و بايد به آنها مؤمن و معتقد بود ، ولی نظر به اينكه اين مسائل فرع بر نبوت است ، نه مقدم بر نبوت و نه عين آن ، كافی است كه از طريق وحی الهی يا سخن قطعی پيامبر مطلب اثبات شود ، مثل مسائل مربوط به امامت ( البته به عقيده شيعه كه امامت را از اصول دين اسلام میداند ) و اكثر مسائل مربوط به معاد .