نقد نظريه " ماده و انرژی " در كتاب ذره بی‏انتها ( 2 )

مهندس بازرگان : در مورد مطالبی كه جناب آقای مطهری از كتاب ذره‏
بی‏انتها عنوان فرموده بودند ، امر شد بنده هم عرايضی بكنم . اصل بحث‏
راجع به اين بود كه دنيا را با دو عنصری كه علم امروز قبول دارد ( ماده و
انرژی ) نمی‏شود توجيه كرد ، پديده‏ها ، جريانها و تحولات زيادی است كه‏
ايندو عاجز از ايجاد و يا توجيه و بيانش هستند . بنابر اين يك عنصر
سومی و دستی بايد در كار باشد كه دنيا را به اين صورت در آورده باشد .
آن موارد و شاهد مثال‏ها كه جناب آقای مطهری از كتاب يك يك فرمودند ،
اول مسأله پيدايش جهان بود كه اگر بنا باشد دنيا را فقط ماده و انرژی‏
تشكيل داده باشد گو اينكه اين دوتا هم يكی هستند يعنی قابل تبديل و تبدل‏
به هم هستند اين نمی‏تواند پيدايش جهان را بيان كند . فرمودند الزامی هم‏
نيست كه برای پيدايش جهان توجيهی باشد . ماده ازلی باشد ، كما اينكه‏
ماترياليستها همين را قبول دارند ، می‏گويند چه لزومی دارد خدايی باشد كه‏
خدا خلق كرده باشد ؟ اصلا آفرينشی نيست و ماده هميشه بوده است . البته‏
اين ، راه فراری است كه آنها پيش می‏گيرند . برای ماده خيلی مشكل است‏
كه اصلا پيدايشی نباشد ، چون ماده‏ای كه مشمول قانون ثبات انرژی بعلاوه‏
ماده است و از خودش رأی و تصميم و اراده‏ای ندارد ، وقتی قادر بر اين‏
نباشد كه حتی كوچكترين تغييری در خودش بدهد و همه اينها اجباری و الزامی‏
باشد ، آنوقت چطور می‏تواند خودش را به وجود بياورد ؟ اين همان ابهام و
اشكالی است كه مبنای بيان فلاسفه و متكلمين است . ما نمی‏توانيم تصور