قبل | فهرست | بعد |
امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد : هرگاه اميرالمؤمنين (عليه السلام) به منبر مى رفت مى فرمود :
براى مرد مسلمان شايسته است كه از برادرى و رفاقت با سه كس بپرهيزد :
هرزه گوى بدكار ، احمق ، دروغگو .
اما هرزه گوى بدكار كردارش را برايت مى آرايد و مى خواهد كه مانند او باشى و تو را در كار دنيا و آخرت كمك ندهد .
نزديكى با او جفاست و سخت دلى ، و ورود بر او خروج از منزل او براى تو ننگ است .
اما احمق تو را بخيرى وا نداد ، و براى دفع بدى از تو اميدى به او نيست ، و اگر چه خود را به تلاش اندازد و بسا كه خواهد به تو سودى رساند و زيانت بخشد پس مرگ او از زندگيش بهتر است و خموشى او بهتر از گفتار اوست و دورى از او بهتر از نزديكى با او است .
و اما دروغگو ، زندگى با او بر تو گوارا نيست ، هر چه گويى به ديگران باز گويد . و براى تو از ديگران سخن آورد ، و هر زمانى افسانه اى به سر رسانيد ، افسانه اى ماند آن بدنبال آن چسباند ، تا آنجا كه اگر راست هم گويد از او باور نشود ، و ميان مردم دشمنى افكند و آنان را از هم جدا كند و در سينه كينه ها بروياند ، از خداى عزوجل بپرهيزيد و خود را بپائيد .
عَنْ اَبي عَبْدِاللهِ (عليه السلام) : لا يَنْبَغي لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ اَنْ يُواخِىَ الْفاجِرَ وَلا الاَْحْمَقَ وَلا الْكَذّابَ .امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد : براى شخص مسلمان سزاوار نيست با بدكار و احمق و دروغگو رفاقت كند .
امام صادق (عليه السلام) از على بن الحسين (عليه السلام) روايت مى كند كه به امام باقر (عليه السلام) فرمود : فرزندم با پنج كس همنشين مباش و گفتگو مكن و رفيق راه مشو ، من گفتم پدر جان آنها كيانند به من معرفى كن فرمود : از همنشينى با دروغگو بپرهيز ، كه چون سراب است دور را به تو نزديك و نزديك را به تو دور مى كند .
از رفاقت با فاسق بپرهيز ، زيرا او تو را به يك خوراك يا كمتر از آن مى فروشد ، با بخيل رفاقت مكن ، زيرا او مال خود را به وقت سختى تو از تو دريغ كند ، با بى خرد دوستى نداشته باش زيرا مى خواهد به تو سود رساند ، ضرر مى رساند ، با كسى كه قطع رحم مى كند همنشين مباش زيرا من او را در سه جاى كتاب خدا ملعون يافتم سوره محمد 23 ـ 24 سوره رعد 25 سوره بقره 27(42) .
فعاشِر الْخَلْقَ للهِِ تَعالى وَلا تُعاشِرْهُمْ لِنَصيبِكَ مِنَ الدّنْيا وَلِطَلَبِ الْجاهِ وَالرِّياءِ وَالسُّمْعَةِ ، وَلا تَسْقُطَنَّ بِسَبَبِها عَنْ حُدُودِ الشَّريعَةِ مِنْ بابِ الْمماثَلَةِ وَالشَّهْوَةِ فَاِنَّهُمْ لا يُغْنُونَ عَنْكَ شَيْئاً ، وَتَفُوتُكَ الاْخِرَةُ بِلا فائِدَة .محور معاشرتت با مردم رسيدن به جيفه دنيا نباشد ، دنيا را با كوشش و زحمت و فعاليت خود همراه با عزت و آبرو بدست آور ، از پى جاه و خود نشان دادن و ريا و شهرت وارد معاشرت مشو ، كه همه اينها علل افتادن در چاه ضلالت ، و رسيدن به هلاكت است .
در معاشرت سعى كن از حدود الهى خارج نگردى ، و به رنگ افراد بد در نيايى و دچار شهوت و دورى از عبادت نگردى ، و به نقص و عيب نيفتى ، كه اينگونه معاشرت سودى ندارد ، بلكه آخرتت را از دستت خواهد گرفت .
وَاجْعَلْ مَنْ هُوَ اَكْبَرُ مِنْكَ بِمَنْزِلَةِ الاَْبِ وَالاَْصْغَرَ بِمَنْزِلَةِ الْوَلَدِ وَالْمِثْلَ بِمَنْزِلَةِ الاَْخِ ، وَلا تَدَعْ ما تَعْلَمُهُ يَقيناً مِنْ نَفْسِكَ بِما تَشُكُّ فيه مِنْ غَيْرِكَ ، وَكُنْ رَفيقاً في اَمْرِكَ بِالْمَعْروفِ وَشَفيقاً في نَهْيِكَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَلا تَدَعِ النَّصيحَةَ في كُلِّ حال ، قالَ اللهُ تَعالى : وَقُولُوا لِلناسِ حُسْناً وَاقْطَعْ عَمَّنْ تُنْسيكَ وُصْلَتُهُ ذِكْرَاللهِ وَتَشْغَلُكَ اُلْفَتُهُ عَنْ طاعَةِ اللهِ فَاِنَّ ذلِكَ مِنْ اَوْلِياءِ الشَّيْطانِ وَاَعْوانِهِ وَلا يَحْمِلَنَّكَ رُؤْيَتُهُمْ عَلىَ الْمُداهَنَةِ عِنْدَ الْخَلْقِ فَاِنَّ في ذلِكَ الْخُسْرانَ الْعَظيمَ .در معاشرت آن كس كه از تو بزرگ تر است ، او را همانند پدر و كوچك تر را همانند فرزند و همانند را چون برادر بدان .
آنچه را به يقين نسبت به خود مى دانى در برابر آنچه را نسبت به ديگران شك دارى بى توجه مباش ، كه انسان عيوب حتمى خود را بپردازد منفعت دارد ، ولى پرداختن به آنچه در ديگران شك دراد گناه و جرم و زيان و خسارت است .
در امر به معروف اهل مدارا باش و در نهى از منكر جانب محبت را از دست مگذار ، و در هر حال نصيحت به دوست و رفيق و به تمام مردم را ترك مكن كه خداوند فرموده با نيكى با مردم سخن بگو .
با كسى كه تو را از ياد حضرت حق فراموشى مى دهد ترك رابطه كن ، و با هر كسى كه دوستيش مانع از اطاعت حق است قطع رفاقت كن ، كه اين گونه مردم از اولياء ياران شيطانند .
رو در روئى با مردم و ديدن و اختلاط با آنان سبب انحراف و سستى تو نسبت به حق مردم نگردد كه در اين سستى و روى دربايستى خسران بزرگى است .
فيض آن محقق و عالم بصير و شوريده مست و بلبل باغ عرفان در زمينه دوستى و رفاقت دو شعر عالى دارد كه يادآورى آن دو شعر در پايان اين فصل بجاست :
عارف دلسوخته ، عالم عامل ، داناى راه و محرم اسرار حضرت الهى قمشه اى در اين زمينه مى فرمايد :
پايان شب جمعه ليلة الرغائب برابرا با ششم رجب 1407
قبل | فهرست | بعد |