380-ر.ك : وسائل الشيعة : ج 16، ص 231؛ بحارالانوار، ج 35، ص 114؛ ايمان ابى طالب ، ص 119 .
381-براى نقد اين نظريه ، ر.ك : رساله ى ايمان ابى طالب نوشته شيخ مفيد رحمه الله - و رساله ى الحجة على الذاهب الى تكفير ابى طالب نوشته ى سيد شمس الدين فخار.
382-اصول كافى ، ج 1، ص 452 . نيز ر.ك : بحارالانوار، ج 35، ص 6؛ خصائص الائمة ، ص 64 .
383-پيشواى مذهب حنبلى ، يكى از مذاهب چهارگانه ى اهل تسنن .
384-يكى از محدثين اهل تسنن .
385-متن حديث در بحارالانوار، ج 39، ص 197؛ ج 47، ص 412؛ امالى طوسى ، ص 6629 ذكر شده است و تفاوت هاى قابل ملاحظه با متن دارد، ملاحظه شود.
386-سوره ى نجم ، آيه هاى 3 و 4 .
387-همان .
388-شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 214، 224 و 227 .
389-سوره ى زمر، آيه ى 9 .
390-اين جمله به اين صورت : ان اءحب الناس الى لحما اءن آكله ، للحم اءنت منه .(دوست داشتنى ترين و محبوب ترين گوشت نزد من براى اين كه بخورم ، گوشتى است كه تو از آن به وجود آمده اى .)در نامه ى زياد بن اميه به حضرت امام حسين عليه السلام - آمده است .ر.ك : شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 19؛ بحارالانوار، ج 44، ص 92 .
391- سوره ى نساء، آيه 157 .
392-پول .
393-اشاره به آيه ى 50 سوره مدثر.
394-سوره ى غافر، آيه ى 60 .
395-به اين مضمون : اصول كافى ، ج 2، ص 109، 252 و 253؛ وسائل الشيعة ، ج 3، ص 252، روايت 3553؛ ص 263، روايت 3593؛ ج 12، ص 175، روايت 16002 .
396-اختصاص ، ص 75؛ بحارالانوار، ج 42، ص 130 - 133 .
397-بحارالانوار، ج 52، ص 92؛ ج 53، ص 180؛ احتجاج ، ج 2، ص 469 و ...
398-در روايت آمده كه رسول اكرم - صلى الله عليه و آله و سلم - فرمود: ليس منا من غش . از ما نيست كسى كه مردم را فريب دهد) ر.ك : ميزان الحكمة ، ج 3، ص 2258؛ عوالى اللئالى ، ج 2، ص ‍ 244؛ مسند احمد، ج 2، ص 242؛ سنن ابن ماجه ، ج 2، ص 749 و ...
399-مشابه : السرائر، ج 2، ص 25؛ طرائف المقال ، ج 2، ص 466؛ جواهر الكلام ، ج 22، ص 21؛ ج 30، ص 266.
400-ر.ك شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 204 . ابن ابى الحديد مى گويد: به خدا سوگند، اين خطبه را من در كتاب هايى يافته ام كه دويست سال پيش از ولادت رضى نوشته شده اند.
401-علامه عبدالحسين بن احمد تبريزى امينى (1320 - 1390 )، صاحب الغدير، شهداء الفضيلة و ...
402-عالم بزرگ ، عبدالحسين بن يوسف شرف الدين موسوى عاملى (؟ - 1370 )، صاحب تاءليفات بسيار، از جمله : المراجعات ، النص و الاجتهاد، الفصول المهمه و ...
403-سوره ى طه ، آيه ى 118 .
404-سوره ى اعراف ، آيه ى 20 .
405-عقد غير دائم ، متعه ، صيغه .
406-سوره ى اعراف ، آيه هاى 16 و 17 .
407-رژيم طاغوتى پهلوى .
408-سوره ى رعد، آيه ى 31 .
409-سوره ى آل عمران ، آيه ى 49 .
410-نهج البلاغه عبده ، ج 1، ص 55؛ احتجاج ، ج 1، ص 390 و ... از كلمات اميرالمؤ منان على - عليه السلام ؛ و كنزالعمال ، ج 1، ص 176؛ ج 16، ص 147 و 148 از كلمات رسول خدا - صلى الله عليه و آله و سلم - .
411-سوره ى نحل ، آيه ى 89 .
412-سوره ى زمر، آيه ى 9 .
413-بحارالانوار، ج 30، ص 185؛ ج 52، ص 85؛ احتجاج ، ج 2، ص 65.
414-سوره ى كهف ، آيه ى 110 .
415-سوره ى زخرف ، آيه ى 4.
416-سوره ى قمر، آيه ى 1، (اقتربت الساعة وانشق القمر)؛ (قيامت نزديك گرديد و ماه شكافته شد) نيز ر.ك : بحارالانوار، ج 17، ص 349؛ تفسير قمى ، ج 2، ص 340 .
417-سوره ى سباء، آيه ى 10 .
418-ظاهرا از علماى شيعه ى افغانستان .
419-اقتباس از آيه ى 35 سوره ى نور كه مى فرمايد: (شجرة مبركة زيتونة لا شرقية و لا غربية ).
420-درباره ى اكرام رسول اكرم - صلى الله عليه و آله و سلم - به دختر حاتم طايى ، و بررسى جزئيات ماجرا، ر.ك : تاريخ مدينه دمشق ، ج 38، ص 137؛ ج 69، ص 204؛ فتح البارى ، ج 8، ص 80؛ الطبقات الكبرى ، ج 1، ص 322 و ...
421-صحيح بخارى ، ج 1، ص 162، 167 و 175؛ السنن الكبرى بيهقى ، ج 2، ص 81 و 304 .
422-ر.ك : صحيح بخارى ، ج 1، ص 167 و 174؛ السنن الكبرى بيهقى ، ج 3، ص 94.
423-ر.ك : صحيح بخارى ، ج 4، ص 122 . نيز ر.ك : السنن ابن ماجة ، ج 1، ص 390؛ ج 8، ص 152؛ فتح البارى ، ج 2، ص 130.
424-ر.ك : فتح البارى ، ج 2، ص 130 .
425-سوره ى حجرات ، آيه ى 13 .
426-سوره ى تغابن ، آيه ى 16.
427-النصائح الكافية ، ص 195؛ كتاب الاربعين ماحوزى ، ص 387 . به گونه ى ديگر مشابه اين : ر.ك : الغدير، ج 10، ص 26؛ المصنف ، ج 10، ص 391؛ تاريخ مدينة دمشق ، ج 17، ص 324؛ تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 217 .
428-درباره ى نسب سفيانى ، ر.ك : الغيبة طوسى ، ص 444؛ خرائج ، ج 3، ص 1155؛ بحارالانوار، ج 52، ص 213؛ معجم احاديث الامام المهدى (عج )، ج 2، ص 88 و 505؛ كنزالعمال ، ج 11، ص 282 و ...
429-سوره ى انعام ، آيه ى 43.
430-مفسر بزرگ ، امين الاسلام ابو على فضل بن حسن بن فضل طبرسى (؟ - 548 )، صاحب تفسير مجمع البيان ، جوامع الجامع ، مكارم الاخلاق و ...
431-ر.ك : مجمع البيان ، ج 1، ص 33؛ و هو القدوة التى اءستضى باءنواره ، و اءطاء مواقع آثاره .؛ (شيخ طوسى - رحمه الله - الگويى است كه من از انوار او روشنايى مى گيرم و پا جاى پاى او مى گذارم .
432-سنت ، شامل گفتار، كردار، وحتى تقرير و امضاى معصومين - عليهم السلام - مى شود.
433-روحانى نمايان دربارى و جيره خوار.
434-علماى مخالف .
435-سوره ى نساء، آيه ى 144.
436-سوره ى بقره ، آيه ى 155.
437-بحارالانوار، ج 7، ص 287؛ ج 60، ص 236؛ امالى صدوق ، ص 205؛ روضة الواعظين ، ج 2، ص ‍ 502 .
438-ولايت رى ، توابع رى و جرجان به او وعده داده شده بود.ر.ك : بحارالانوار، ج 44، ص 305 و 385؛ ج 45، ص 9؛ كشف الغمة ، ج 2، ص 47؛ مثير الاحزان ، ص 50 .
439-جنگ و خونريزى و آتش باران .
440-سوره ى انفال ، آيه ى 33 .
441-سوره ى انعام ، آيه ى 43 .
442-سوره ى يونس ، آيه ى 98 .
443-اصول كافى ، ج 1، ص 269 .
444-برگرفته از مضامين احاديث و آيات ، به ويژه آيه ى 59 سوره ى نساء.
445-نه بالتبع و بالغير و از خدا و به خدا .
446-اين حديث با اندك تفاوت به اين صورت : اجعلونا مخلوقين و قولوا فينا ما شئتم فلن تبلغوا. (ما را آفريده ى خدا به شمار آوريد و هر چه مى خواهيد درباره ى ما بگوييد، با اين حال ، باز به مقام ما نخواهيد رسيد.) در بحارالانوار، ج 25، ص 279، هم چنين مشابه آن در بحارالانوار، ج 25، ص 283 و 289؛ ج 47، ص 68 و 148 . بصائر الدرجات ، ص 241، خرائج ، ج 2، ص 735؛ كشف الغمة ، ج 2، ص ‍ 197.هم چنين به عبارت ديگر در احتجاج ، ج 2، ص 438؛ بحارالانوار، ج 25، ص 273 . باز به عبارت ديگر در بحارالانوار، ج 25، ص 347؛ ج 26، ص 5؛ تفسير امام حسن عسكرى - عليه السلام - ص 50 آمده است .
447-سوره ى اعراف ، آيه ى 12؛ سوره ى ص ، آيه ى 76.
448-سوره ى بقره ، آيه ى 30 .
449-سوره ى بقره ، آيه ى 30 .
450-سوره ى اعراف ، آيه ى 12؛ سوره ى ص ، آيه ى 76 .
451-بحارالانوار، ج 2، ص 262؛ ج 11، ص 145؛ ج 60، ص 250؛ قصص الانبياء راوندى ، ص 43.
452-نهج البلاغه ، ص 287؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 13، ص 131؛ بحارالانوار، ج 60، ص ‍ 214؛ ج 14، ص 465.
453-بحارالانوار، ج 49، ص 242؛ عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 266؛ مناقب ابن شهر آشوب ، ج 2، ص ‍ 213.
454-افراد ناتوان و عاجز.
455-سوره ى هود، آيه ى 38 .
456-سوره ى بقره ، آيه ى 35 ؛ سوره ى اعراف ، آيه ى 19 .
457-سوره ى طه ، آيه ى 117 .
458-سوره ى طه ، آيه هاى 118 و 119 .
459-سوره ى اعراف ، آيه ى 20؛ نيز ر.ك : سوره ى طه ، آيه ى 120 .
460-سوره ى اعراف ، آيه ى 20؛ نيز ر.ك : سوره ى طه ، آيه ى 120 .
461-از مراجع كربلا.
462-از مراجع تقليد نجف اشرف .
463-به اين مضمون : من لا يحضره الفقيه ، ج 4، ص 398؛ بحارالانوار، ج 2، ص 14 و 16؛ ج 7، ص ‍ 226 .
464-از مراجع كربلا.
465-عالم بزرگ ، محمد بن محمد مهدى حاج اشرفى مازندرانى (؟ - 1315) - رحمه الله - صاحب اسرار الشهادة و شعائر الاسلام .
466-بدون جاى گزين .
467-ملجاء: پناهگاه ؛ منجى : نجات دهنده ؛ و يا منجى : جايگاه نجات .
468-سوره ى رعد، آيه ى 41؛ سوره ى انبيات آيه ى 44 . براى اطلاع از تفسير اطرافها در آيه ى شريفه به علماى ربانى ، ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 38؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 1، ص 186؛ بحارالانوار، ج 46، ص 107؛ ج 67، ص 337 .
469-صاحب عروة الوثقى .
470-سوره ى بقره ، آيه ى 222 .
471-سوره ى مائده ، آيه ى 27 .
472-عوالى اللآلى ، ج 1، ص 381؛ غررالحكم ، ص 483 .
473-اصول كافى ، ج 2، ص 44؛ وسائل الشيعة ، ج 16، ص 161؛ ج 11، ص 427؛ بحارالانوار، ج 66، ص 162 .
474-فرزند امام سجاد - عليه السلام - .
475-بحارالانوار، ج 45، ص 351؛ ج 46، ص 183؛ فرحة الغرى ، ص 115 مشابه : منقول از امام باقر - عليه السلام - ر.ك : بحارالانوار، ج 46، ص 210 .
476-حضرت بقية الله الاعظم - عجل الله تعالى فرجه الشريف - .
477-حضرات ائمه معصومين - عليهم السلام .
478-نادان ، احمق .
479-پدر آقاى شيخ جمال نجفى و جد مادرى نگارنده .
480-دورى مى جست .
481-اصول كافى ، ج 2، ص 93؛ بحارالانوار، ج 68، ص 80 نيز ر.ك : بحارالانوار، ج 24، ص 216؛ ج 68، ص 84؛ تفسير قمى ، ج 1، ص 365؛ ج 2، ص 141 .
482-ر.ك : بحارالانوار، ج 51، ص 360؛ ج 52، ص 151؛ احتجاج ، ج 2، ص 478؛ كمال الدين ، ج 2، ص ‍ 561.
483-وسائل الشيعة ، ج 16، ص 210؛ بحارالانوار، ج 2، ص 73؛ ج 63، ص 495؛ ج 72، ص 411 و 421؛ ج 77، ص 300؛ ج 82، ص 81 .
484-ر.ك : سوره ى آل عمران ، آيه ى 28 .
485-ر.ك : بحارالانوار، ج 42، ص 131؛ رجال كشى ، ص 85؛ روضة الواعظين ، ج 2، ص 288 .
486-ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 380؛ بحارالانوار، ج 48، ص 304؛ ج 49، ص 232 .
487-سوره ى يونس ، آيه ى 99 .
488-با توجه به قرينه ى موجود در ادامه ى عبارت ، مقصود از اجازه در اين جا، اجازه ى اجتهاد مى باشد.
489-منظور مرحوم شيخ محمد حسين بن محمد باقر نجفى اصفهانى (1266 - 1308 )، صاحب تفسير است كه سوره ى حمد و مقدارى از سوره ى بقره را تفسير نموده و در سنين جوانى مرحوم شده است .
490-حضرت استاد - مدظله - در جاى ديگر فرمودند: آقاى ديگرى بود كه مى گفت من بيست سال است دروغ نگفته ام !
491-آيت حق ، محمد باقر بن محمد نقى موسوى شفتى جيلانى اصفهانى (1175 - 1260 )، صاحب تاءليفات متعدد از جمله ، مطالع الانوار فى شرح الشرايع .
492-حضرت آيت الله العظمى بهجت - مدظله - .
493-در روايتى از امام جواد - عليه السلام - آمده است : القصد الى الله تعالى بالقلوب من اتعاب الجوارح بالاعمال ؛ (آهنگ خدا نمودن با دل ، از خسته كردن اعضا و جوارح با اعمال (غير قلبى ) رساتر است .) بحارالانوار، ج 67، ص 60، ج 75، ص 363؛ كشف الغمة ، ج 2، ص 368 .
494-اشك چشم .
495-صاحب مفتاح الكرامه .
496- سكه هاى طلا.
497-يعنى قرآن و عترت .
498- تفصيل اين ماجرا در مستدرك الوسائل ، ج 12، ص 50؛ بحارالانوار، ج 14، ص 328؛ التحصين ، ص 28، قصص الانبياء جزايرى ، ص 418 و مجموعه ى ورام ، ج 1، ص 132 ذكر شده است .
499-لذت بخش ترين لذتها.
500-اصول كافى ، ج 2، ص 231؛ وسائل الشيعة ، ج 15، ص 187؛ بحارالانوار، ج 64 ، ص 271 و 294.
501-اشاره به آيه ى 37 سوره ى نور .
502-بحارالانوار، ج 68، ص 221؛ ج 80، ص 352؛ ج 84، ص 267؛ ج 87، ص 95؛ عوالى اللالى ، ج 4، ص 118 .
503-حسام الدين محمد صالح بن احمد مازندرانى (؟ - 1086 )، صاحب شرح كافى و حاشيه بر معالم و ...
504-منية المريد، ص 225 .
505-نام شخصى كه على بن خشرم سؤ ال مطرح شده در شعر را از او نموده است .ر.ك : منية المريد، ص 224 - 225 .
506-مانند بى سرپرستى اولاد و دورى خويشان .
507-سختى و فشار، جان كندن و مشاهده ى ملك الموت و ...
508-من لا يحضره الفقيه ، ج 2، ص 75؛ تهذيب ، ج 4، ص 152؛ وسائل الشيعة ، ج 10، ص 400؛ بحارالانوار، ج 93، ص 255، 6 و 258 .25
509-سوره ى سجده ، آيه 17 .
510-كافى ، ج 4، ص 65؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 2، ص 76؛ وسائل الشيعة ، ج 10، ص 397؛ بحارالانوار، ج 93، ص 380 .
511-مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 284؛ ج 16، ص 466؛ بحارالانوار، ج 56، ص 260؛ فقه الرضا، ص ‍ 340؛ اذا جعت فكل .
512-مرحوم ميرزا محمد حسن شيرازى ، از علما و مراجع تقليد سامرا.
513-علامه سيد محمد طباطبايى - رحمه الله .
514-سوره ى مريم ، آيه ى 81 .
515-ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 272؛ بحارالانوار، ج 17، ص 106؛ ج 18، ص 264؛ ج 25، ص 57؛ بصائر الدرجات ، ص 454.
516-سوره ى قدر ، آيه ى 4 .
517-ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 273؛ بحارالانوار، ج 6، ص 250؛ ج 18، ص 265؛ ج 25، ص 47 و 69 و ...
518-بصائر الدرجات ، ص 451، اصول كافى ، ج 1، ص 398؛ بحارالانوار، ج 25؛ ص 55، 56، 57 و ...
519-سوره ى بقره ، آيه ى 87 و 253 .
520-سوره ى نحل ، آيه ى 102 .
521-براى اطلاع بيشتر از ارواحى كه رسول اكرم - صلى الله عليه و آله و سلم - و اهل بيت - عليهم السلام - و انبياى سلف عليهم السلام داراى آن بوده اند، ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 271؛ بحارالانوار، ج 25، ص 47؛ بصائر الدرجات ، ص 445 .
522-در حال احتضار و مرگ .
523-ابومحمد حسن بن هادى موسوى كاظمى صدر (1272 - 1354 )، صاحب تاءليفات بسيار از جمله : تاءسيس الشيعة الكرام لفنون الاسلام .
524-حضرت آيت الله حاج شيخ غلام رضا يزدى (1295 - 1338 ش )، صاحب مفتاح علوم القرآن ، ترجمه ى نماز و ...
525-به آن چه بايد عمل و يا ترك شود، آگاه باشد؛ و به آن چه امر و يا نهى مى كند، عمل كند.
526-ر.ك بحارالانوار، ج 44، ص 372؛ ارشاد، ج 2، ص 72؛ روضة الواعظين ، ج 1، ص 177؛ مثير الاحزان ، ص 47 - به جز مدرك اول در مدارك ديگر به اين كه مقصود از سلمان ، سلمان فارسى - رحمه الله - است تصريح شده است .
527-شاگردان مكتب ميرزاى شيرازى .
528-علماى نجف .
529-آقا شيخ محمد حسين اصفهانى - رحمه الله .
530-فقيه و اصولى بزرگ ، محمد حسين بن عبدالرحيم نائينى (1277 - 1355 )، صاحب حاشية على العروة الوثقى ، رسالة فى اللباس المشكوك و ...
531-ميرزا محمد حسن شيرازى - رحمه الله .
532-مرحوم حاج شيخ محمد حسين اصفهانى .
533- جنگ عراق عليه ايران .
534-مرحوم شيخ محمد حسين اصفهانى .
535-ميرزا محمد تقى شيرازى - رحمه الله .
536-مرحوم فضل الله بن عباس نورى شهيد(؟ - 1327 )، صاحب تذكرة الغافل و ارشاد الجاهل و ...
537-عالم بزرگ ، على تهرانى كنى (1220 - 1306 9، صاحب توضيح المقال و تاءليفات ديگر.
538-يعنى ، داعى الى الله بودند و مردم را به خدا دعوت مى نمودند، نه به خود.
539-سوره ى اعراف ، آيه ى 179.
540-بازار دنيا، در روايتى از امام هادى - عليه السلام - آمده است : الدنيا سوق ، ربح فيها قوم و خسر آخرون .؛ (دنيا بازارى است كه برخى در آن سود كرده و برخى دچار زيان مى شوند.)بحارالانوار، ج 75، ص 366؛ تحف العقول ، ص 483 .
541-برگرفته از حديث اذا مات المؤ من الفقيه ، ثلم فى الاسلام ثلمة لا يسدها شى ء. ؛ (وقتى مؤ من فقيه از دنيا مى رود، شكافى در اسلام پديد مى آيد كه هيچ چيز ديگر جاى آن را پر نمى كند.) ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 38؛ بحارالانوار، ج 1، ص 220؛ منية المريد، ص 113 و 376.
542-استاد فقها و مجتهدان در علم اصول ضياء الدين على بن محمد كبير (؟ - 1361 )، صاحب مقالات الاصول و تاءليفات ديگر.
543-صاحب كفايه .
544-فقيه بزرگ ، فخر المحققين ابوطالب و محمد بن حسن حلى (682 - 771 )، صاحب تاءليفات بسيار از جمله : ايضاح الفوائد، جامع الفوائد، جمع الفوائد و ...
545-جمال الدين ابو منصور حسن بن سديد الدين يوسف حلى (648 - 726 )، صاحب تاءليفات متعدد از جمله : كتاب الالفين ، تحرير الاحكام ، قواعد الاحكام و ...
546-حياة الامام الشهيد الاءول ، ص 38 .
547-سوره ى عنكبوت ، آيه ى 69 .
548-مستدرك الوسائل ، ج 11، ص 208 و 209؛ بحارالانوار، ج 1 ، ص 94؛ ج 74، ص 160؛ غررالحكم ، ص 55 .
549-من لا يحضره الفقيه ، ج 4، ص 368؛ بحارالانوار، ج 1، ص 97؛ ج 74، ص 60؛ مكارم الاخلاق ، ص 442 .
550-بحارالانوار، ج 10، ص 121؛ ج 22، ص 329 . نيز ر.ك : بحارالانوار، ج 22، ص 350؛ احتجاج ، ج 1، ص 259؛ امالى صدوق ، ص 252؛ رجال كشى ، ص 16 .
551-ر.ك : فهرست طوسى ، ص 90؛ رجال ابن داود، ص 253 .
552-يكى از دولتمردان و يا پادشاهان عراقى .
553-سوره ى نساء، آيه ى 59 .
554- سخنرانى ها، خطبه هاى نماز جمعه و عيد فطر و قربان و ... ، و دعاها.
555-بحارالانوار، ج 98، ص 342؛ البلدالامين ، ص 284؛ مصباح كفعمى ، ص 498 .
556-خطاب به امام حسين - عليه السلام - در زيارت آن حضرت .
557-اصول كافى ، ج 1، ص 194 و 195؛ بحارالانوار، ج 33، ص 308؛ تاءويل الآيات ، ص 671؛ تفسير قمى ، ج 2، ص 371 .
558- حضرت آيت الله شيخ محمد حسين اصفهانى - رحمه الله .
559- خودكشى .
560-بحارالانوار، ج 8، ص 38؛ تفسير قمى ، ج 2، ص 202 .
561-با توجه به اين نكته كه شفاعت آخرت ، نتيجه و ظهور دستگيرى و شفاعت دنياست ، و مؤ من و عالم از كسانى كه در اين دنيا به آنان رجوع نموده و از آنان استفاده كرده اند شفاعت مى كنند، معلوم مى شود كه اگر خواهان آن باشيم كه از شفاعت آنان برخوردار باشيم ، نبايد در دنيا خود را از آنان بى نياز بدانيم . با اين توضيح ربط روايت با مطلب پيش نيز روشن مى گردد.
562-حرم امام حسين و حضرت اباالفضل - عليهما السلام .
563-مرحوم ميرزا محمد حسن شيرازى - رحمه الله .
564-مناسب تر.
565-قرآن و عترت و علماى دين .
566-مرحوم حاج محمد حسين اصفهانى .
567-كه از تجار و صاحب كمپانى بود.
568-آقاى حاج شيخ محمد حسين اصفهانى ، استاد حضرت استاد - مدظله - .
569-مرحوم آيت الله شيخ محمد كوهستانى .
570-ظاهرا ايشان ميزبان شيخ - رحمه الله - بوده است .
571-منظور نوه ى ميرزاى شيرازى و پدر عيال حجت الاسلام آقاى سيد احمد فرزند سيد على اشكورى است .
572-مرجع بزرگ ، ابوالقاسم بن على اكبر خوئى نجفى (1317 ؟ )، صاحب اجود التقريرات و تاءليفات ديگر.
573-محمد حسين بن على كاشف الغطا(1294 - 1373)، صاحب تاءليفات متعدد از جمله : اصل الشيعة و اصولها، الآيات البينات و ...
574-الكلمة الغراء فى تفضيل فاطمة الزهراء.
575-قاضى نورالله بن شرف الدين حسينى تسترى مرعشى (956 - 1019 )، صاحب تاءليفات بسيار از جمله : احقاق الحق ، الصوارم المهرقة ، مصائب النواصب .
576-مرحوم شيخ محمد حسن مظفر، برادر شيخ محمد رضا مظفر، صاحب كتاب المنطق و اصول الفقه .
577-سوره ى نمل ، آيه ى 40 .
578-اقبال الاعمال ، ص 658 ؛ فضائل الاشهر الثلاثة ، ص 32 .
579-نام مناطق پايين دست نجد از بلاد حجاز.ر.ك : مجمع البحرين ، ج 6، ص 23 .
580-براى اطلاع از شرايط اين حرز، ر.ك : بحارالانوار، ج 50، ص 97؛ ج 91، ص 356؛ مهج الدعوات ، ص 38؛ الامان ، ص 77؛ مستدرك الوسائل ، ج 2، ص 599 .
581-ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 238؛ بصائر الدرجات ، ص 150 و ...
582-شب هاى جمعه ى ا حتى غير آن .
583-ر.ك : كافى ، ج 4، ص 22؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 2، ص 71؛ وسائل الشيعة ، ج 7، ص 114؛ ج 9، ص 454 .
584-ظاهرا مقصود مرحوم آقاى نائينى است و محتمل است ديگرى منظور باشد.
585-ديوان حافظ، تصحيح قدسى ، غزل 260، ص 208 . با اين تفاوت كه به جاى مردان لفظ رندان آمده است .
586-نمايانگر، تنديس .
587-سوره ى رعد، آيه ى 41؛ سوره ى انبيا، آيه ى 44 .
588-براى اطلاع از اين كه مراد از اطرافها در آيه ى شريفه عالمان ربانى است .ر.ك : اصول كافى ، ج 1، ص 38؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 1، ص 186 .
589-اين جمله از حضرت استاد - مدظله - است نه از ناقل .
590-چون سنگ مثانه ى ا پرستات داشتند.
591-ريش درنياورده بود.
592-آقا سيد مهدى قاضى .
593-ظاهرا درس مرحوم حاج اشرفى - رحمه الله - .
594-كنار جوى آب و باغات اطراف نجف اشرف .
595-نهج البلاغه ، ص 69؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2 ، ص 74؛ بحارالانوار، ج 34، ص 64؛ كافى ، ج 5، ص 4 .
596-رهبر بزرگ انقلاب اسلامى ايران ، امام خمينى - رحمه الله - .
597-دو سوره ى (قل اءعوذ برب الفلق )و (قل اءعوذ برب الناس ).
598-پادشاه و سلطان تركيه و عثمانى .
599-ر.ك : بحارالانوار، ج 28، ص 47؛ امالى طوسى ، ص 484: ياءتى على الناس زمان ، اءلصابر منهم على دينه كالقابض على الجمر.؛ (زمانى خواهد آمد كه هر كس بخواهد بر دين خود صبر [ و آن را حفظ] كند، مانند كسى خواهد بود كه آتش افروخته را با دست بگيرد.)
600-كنايه از اين كه : مى توانم بر برخى نظريه هاى او اشكال وارد كنم .
601-مستدرك الوسائل ، ج 5، ص 78؛ بحارالانوار، ج 83، ص 9؛ عدة الداعى ، ص 63؛ فلاح السائل ، ص 168؛ مصباح كفعمى ، ص 198 .
602-آشپزخانه .
603-فطانت : زيركى و باهوشى ؛ بلادت : كند فهمى و كم هوشى .
604-كافى ، ج 8، ص 177؛ من لا يحضر الفقيه ، ج 4، ص 380؛ بحارالانوار، ج 58، ص 65 و 106؛ ج 64، ص 121.
605-ر.ك : وسائل الشيعه ، ج 7، ص 402؛ روايات باب 51؛ مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 99، روايات باب 43.
606-فقيه بزرگ ، محمد باقر بن محمد اكمل حائرى معروف به وحيد بهبهانى (؟ - 1206 )، صاحب تاءليفات بسيار، از جمله : حاشية على ارشاد الاذهان حاشية على المدرك و ...
607-سوره ى يس ، آيه ى 69 .
608-ر.ك : وسائل الشيعه ، ج 7، ص 404، روايت 9696 و 9697؛ مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 100، روايت 6531؛ نيز ر.ك : وسائل الشيعة ، ج 14، ص 597، باب 105؛ مستدرك الوسائل ، ج 10، ص 387، باب 84 .
609-ر.ك : لهوف ، ص 74، 75، 81، 98 و 119 .
610-ظاهرا برادران انصارى قمى منظور است .
611-ابوجعفر محمد بن حسن طوسى (385 - 460 )، صاحب تاءليفات متعدد، از جمله : اختيار الرجال ، الاستبصار، عدة الاصول ، النهاية فى مجرد الفقه و الفتاوى و ...
612-ر.ك : بحارالانوار، ج 98، ص 336؛ اقبال الاعمال ، ص 712 .
613-ر.ك : بحارالانوار، ج 98، ص 336؛ اقبال الاعمال ، ص 712.
614-از علما و مراجع نجف اشرف .
615-عبدالله بن محمد حسن نجفى مامقانى (1290 - 1351)، صاحب تاءليفات متعدد، از جمله : تنقيح المقال ، مرآة الكمال ، حاشية على العروة الوثقى و ...
616-گويا مراد ابومحمد حسن بن هادى موسوى كاظمى (1272 - 1354 )، صاحب تاءليفات بسيار، از جمله : تاءسيس الشيعة و ... است .
617-آيت الله حاج شيخ محمد حسين اصفهانى غروى - رحمه الله - .
618-آيت الله شيخ لطف الله صافى ، از آيات عطام و مراجع تقليد عصر حاضر در قم .
619-اين شخص ابوحنيفه بود، اصل ماجرا در بحارالانوار، ج 10، ص 222؛ ج 47، ص 27؛ دعائم الاسلام ، ج 1، ص 95؛ مناقب ابن شهر آشوب ، ج 4، ص 248 ذكر شده است .
620-سوره ى اخلاص ، آيه ى 2.
621-ر.ك : معانى الاخبار، ص 6؛ اصول كافى ، ج 1، ص 123؛ بحارالانوار، ج 3، ص 220؛ ج 4، ص ‍ 187؛ توحيد صدوق ، ص 90 و 197؛ مصباح كفعمى ، ص 329؛ المقام الاءسنى ، ص 54.
622-همان .
623-سبزه زار زيبا.
624-توضيح بيشتر در اين باره ، در نكات آينده خواهد آمد.
625-نحوه استخاره معظم له فرستادن سه صلوات بر محمد و آل محمد و گرفتن يك قبضه از تسبيح و جدا كردن دو تا دو تا از دانه هاى آن .در نهايت اگر يكى باقى ماند، خوب و اگر دو تا ماند بد است .
626-يعنى فعل و ترك هر دو خوب باشد.
627-شيخ العراقين ، عبدالحسين بن على حائرى طهرانى (؟ - 1286)، صاحب مصباح النجاة و تاءليفات ديگر.
628-سكه ى طلا.
629-يعنى چرا سهم امام - عليه السلام - را به ى ك شخص سنى مى دهى ؟
630-كافى ، ج 2، ص 74، روايت 3؛ ج 8، ص 11 . نيز ر.ك : كافى ، ج 2، ص 300؛ وسائل الشيعه ، ج 1، ص 93؛ بحارالانوار، ج 2، ص 29؛ ج 68، ص 179؛ ج 69، ص 225؛ امالى طوسى ، ص 370 .
631-كافى ، ج 2، ص 18 و 21؛ وسائل الشيعه ، ج 1، ص 17؛ بحارالانوار، ج 65، ص 329 و 332 .
632-سوره ى شورى ، آيه 23.
633-آيت الله حاج شيخ محمد حسين اصفهانى - رحمه الله - .
634-مرحوم آقا ضيا يك هفته پيش از مرحوم حاج شيخ فوت كرده بودند.
635-سوره ى اعراف ، آيه ى 21 .
636-سوره ى اعراف ، آيه ى 176 .
637-سوره ى بقره ، آيه ى 30 .
638-موجودى با ظرفيت و قابليت بيشتر.
639-ر.ك : سوره ى بقره ، آيه ى 31 .
640-سوره ى بقره ، آيه ى 30 .
641-اشاره به آيه ى 176 سوره ى اعراف كه مى فرمايد: و لكنه اءخلد الى الارض و اتبع هوئه
642-وزير هارون .
643-به اين مضمون : بحارالانوار، ج 74، ص 153؛ تحف العقول ، ص 48 .
644-خداوند متعال مى فرمايد: يا ايها الذين ءامنوا ان من اءزوجكم و اءولدكم عدوا لكم فاحذروهم و ان تعفوا و تصفحوا و تغفروا فان الله غفور رحيم ؛اى كسانى كه ايمان آورده ايد!برخى از همسران و فرزندان شما دشمن شمايند، پس از آنان بر حذر باشيد؛ و اگر ببخشاييد و درگذريد و بيامرزيد، به راستى كه خداوند بسيار آمرزنده و مهربان است .) سوره ى تغابن ، آيه ى 14.
645-سوره ى زمر، آيه ى 42.
646-بحارالانوار، ج 10، ص 121؛ ج 11، ص 148 و 313؛ ج 17، ص 170؛ ج 18، ص 19؛ ج 20، ص ‍ 188 و 198؛ ج 22، ص 326، 329، 348، 373، و 385؛ ج 30، ص 223؛ ج 37، ص 331 و ...
647-ر.ك : بحارالانوار، ج 6، ص 305 - 309؛ تفسير قمى ، ج 2، ص 303 - 308 .
648-مشابه : كافى ، ج 8، ص 42؛ بحارالانوار، ج 74، ص 34؛ ج 90، ص 305 و 341؛ اعلام الدين ، ص ‍ 218؛ عدة الداعى ، ص 159 و 168؛ مجموعه ى ورام ، ج 2، ص 42.
649-درباره ى اين كه حق و حرمت مؤ من برتر از كعبه است ، ر.ك : مستدرك الوسائل ، ج 9، ص 40، 45، 46 و 343؛ بحارالانوار، ج 7، ص 323؛ ج 64، ص 71؛ ج 65، ص 16؛ ج 71، ص 227 و 232؛ خصال ، ج 1، ص 27؛ روضة الواعظين ، ج 2، ص 293 و 386؛ شرح نهج البلاغه ، ج 18، ص 278؛ فقه الرضا، ص 335؛ المؤ من ، ص 42؛ مجموعه ى ورام ، ج 1، ص 52؛ مشكاة الانوار، ص 78، 83 و 193 .
650-سوره ى ذاريات ، آيه ى 50 .
651-سوره ى نمل ، آيه ى 62.
652-درباره ى اين كه ائمه معصومين - عليهم السلام - عين الله الناظرة هستند، ر.ك : بحارالانوار، ج 26، ص 24؛ توحيد صدوق ، ص 167؛ معانى الاخبار، ص 16 .
653-امام زمان - عليه السلام .
654-ترساندن .
655-مستدرك الوسائل : ج 11، ص 290؛ بحارالانوار، ج 1، ص 226؛ مشكاة الانوار، ص 325 .
656-زيرا مقصود آن حضرت قطعا اظهار تواضع و محبت و مهر و عطوفت در برابر دشمنان بيگانه نيست ، بلكه با دوستان و هم كيشان است . خداوند در توصيف مؤ منان واقعى مى فرمايد: (اءشد على الكفار رحماء بينهم )؛ (بر كافران سخت گير، و با همديگر مهربان اند.) سوره ى فتح ، آيه ى 29.
657-ابزارها.
658-سوره ى ابراهيم ، آيه ى 28 .
659-سوره ى نحل ، آيه ى 125.
660-سوره ى آل عمران ، آيه ى 159.
661-سوره ى توبه ، آيه ى 128.
662-سوره ى شعراء، آيه ى 3.
663-سوره ى فاطر، آيه 8.
664-بحارالانوار، ج 95، ص 82؛ اقبال الاعمال ، ص 67؛ البلد الامين ، ص 205؛ مصباح كفعمى ، ص ‍ 588؛ مصباح المتهجد، ص 582 .
665-سوره ى بقره ، آيه ى 257.
666-سوره ى رعد، آيه ى 28 .
667-ديوان حافظ، با تصحيح قدسى ، غزل 159، ص 141؛ غزل 316، ص 245 .
668-تهذيب ، ج 3، ص 110؛ اقبال الاعمال ، ص 59؛ البلد الامين ، ص 194؛ مصباح كفعمى ، ص 578؛ مصباح المتهجد، ص 577.
669-سوره ى فجر، آيه ى 27.
670-ر.ك : بحارالانوار، ج 2، ص 93؛ ج 44، ص 218 و 319؛ تاءويل الآيات ، ص 769؛ تفسير قمى ، ج 2 ، ص 422 .
671-مرثيه سيد رضى - رحمه الله - در رثاى ابى اسحاق صابئى : شرح نهج البلاغه ، ج 7، ص 234.
672-مفتاح الكرامة ، ج 5، ص 14؛ جواهر الكلام ، ج 7، ص 12. به نقل از كتاب المنتهى نوشته ى علامه حلى - رحمه الله .
673-منظور علماى باطل است ، نظير معاويه ، مروان و ...
674-بى ترديد، بى گمان .
675-ر.ك : نهج البلاغه ، ص 445؛ نامه ى 54؛ كشف الغمة ، ج 1، ص 239؛ الصراط المستقيم ، ج 1، ص ‍ 149؛ شرح نهج البلاغه ى ابن ابى الحديد، ص 17، 131 و 133؛ و ج 2،ص 65؛ ج 2، ص 128؛ ج 1، ص 200؛ الجمل ، ص 201 و 429؛ امالى طوسى ، ص 269؛ بحارالانوار، ج 84، ص 158 و 336؛ ج 32، ص 125؛ ج 31، ص 505 .
676-علماى باطل ، نظير طلحه ، زبير، معاويه و ...
677-ر.ك : بحارالانوار ، ج 28، ص 193؛ احتجاج ، ج 1، ص 76.
678-وجوهات شرعيه اعم از خمس ، زكات ، كفارات و ...
679-كافى ، ج 1، ص 39؛ مستدرك الوسائل ، ج 12، ص 203؛ بحارالانوار، ج 1، ص 203 ؛ ج 14، ص ‍ 331؛ ج 67، ص 322؛ ج 71، ص 189؛ ج 74، ص 149؛ ارشاد القلوب ، ج 1، ص 77؛ اعلام الدين ، ص ‍ 272؛ تحف العقول ، ص 44؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 20، ص 325؛ عدة الداعى ، ص 121؛ عوالى اللئالى ، ج 4، ص 78؛ مصباح الشريعة ، ص 20 و 160 .
680-ر.ك : كافى ، ج 4، ص 223؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 2، ص 243؛ بحارالانوار، ج 31، ص 33 . راوى اين حديث زراره است كه از امام باقر - عليه السلام - نقل مى كند . امام باقر - عليه السلام - اين جريان را به صورت نسبتا مشروح از امام حسين - عليه السلام - نقل نموده است ، نه از امام سجاد - عليه السلام . عبارت اين قسمت از حديث چنين است : ناد اءن الله تعالى قد جعله علما لم يكن ليذهب به .؛ (با صداى بلند اعلام كن كه خداوند متعال آن را نشانه قرار داده است و هرگز آن را از بين نمى برد.)
681-ان للبيت ربا سيمنعه منك (يا: عنك ) .به نقل از حضرت عبدالمطلب در پاسخ ابرهه كه قصد انهدام خانه ى كعبه را داشت . ر.ك : مستدرك الوسائل ، ج 9، ص 342؛ بحارالانوار، ج 15، ص 145؛ مناقب ابن شهر آشوب ، ج 1، ص 25.
682-منظور دخالت روحانيون به طور مستقيم در اداره ى امور غير فرهنگى و تبليغى و دينى است ، از قبيل جمع آورى كمك هاى مردمى ، توزيع ارزاق عمومى ، تعديل قيمت كالا و بازار، مديريت و يا راه اندازى كارخانجات ، نظارت در كميت و يا كيفيت توليدات و نظاير آن كه از عدول مؤ منين متخصص ‍ نيز بر مى آيد . و نيز مديريت و تصدى آنان در ساير شؤ ون اجتماعى و اقتصادى و نظامى و ... كه نياز به تخصص و شناخت كافى داشته و از آنان بر نمى آيد، هر چند از تعهد و ديانت برخوردار باشند.
683- وزير آموزش و پرورش
684-محتمل است حضرت استاد - مدظله - اين سخن را از قول مرحوم آيت الله بروجردى نقل فرموده باشند.
685-روحانيون و طلاب و علما.
686-ترقى معكوس و به عبارت ديگر: تنزل .
687-ر.ك : بحارالانوار: ج 52، ص 336؛ خرائج ، ج 2، ص 840؛ كافى ، ج 8، ص 240، منتخب الانوار، ص 200.
688-عبارت حديث ظهور بلكه صراحت در نظر حضرت استاد - مدظله - كه در متن به صورت احتمال دوم ذكر شده است ، دارد.رجوع شود.
689-نقل به معنا از روايت .ر.ك : كافى ، ج 4، ص 584؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 2، ص 582؛ تهذيب ، ج 6، ص 84؛ وسائل الشيعة ، ج 14، ص 562؛ بحارالانوار، ج 99، ص 38؛ عيون اخبار الرضا، ج 2، ص ‍ 261؛ كامل الزيارات ، ص 306 .
690-مسيحى .
691-سوره ى كهف ، آيه ى 14.
692-سوره ى حجرات ، آيه ى 17 .
693-اصل حديث به اين صورت از رسول اكرم - صلى الله و عليه و آله و سلم - نقل شده است : انى تارك فيكم الثقلين ، اءحدهما اءكبر من الآخر: كتاب الله حبل ممدود من السماء الى الاءرض ؛ و عترتى اءهل بيتى . و انهما لن يفترقا حتى يردا على الحوض ...؛ (من دو چيز سنگين و گرانبها در ميان شما[به ى ادگار مى گذارم ] كه ى كى از ديگر بزرگتر است : يكى : كتاب خدا، كه ريسمانى است كه از آسمان به سوى زمين كشيده شده است ؛ و ديگرى : بستگان و خاندانم . اين دو هرگز از هم جدا نخواهند شد، تا اين كه در [كنار] حوض [كوثر] بر من وارد شوند.) مسند احمد، ج 3، ص 14 . نيز ر.ك : مسند احمد، ج 3، ص 27 و 59؛ مجمع الزوائد هيثمى ، ج 9 ، ص 163؛ مسند ابن جعد، ص 397، منتخب مسند عبد بن حميد، ص 108؛ خصايص نسايى ، ص 93؛ مسند ابن يعلى ، ج 2، ص 297 و 376؛ معجم صغير طبرانى ، ج 1، ص 131 و ...
694-به دليل عدم حضور امام زمان - عجل الله تعالى فرجه الشريف .
695-بحارالانوار، ج 10، ص 121؛ ج 22، ص 339 .
696-بحارالانوار، ج 44، ص 372 .
697-نقل به معنا از: من لا يحضره الفقيه ، ج 4، ص 365؛ وسائل الشيعة ، ج 27، ص 92 ؛ مستدرك الوسائل ، ج 17، ص 300، بحارالانوار، ج 52، ص 125؛ ج 74، ص 55، جامع الاخبار، ص 180؛ كمال الدين ، ج 1، ص 288؛ مكارم الاخلاق ، ص 440 .
698-كنايه از اين كه : در زمانى كه مرا نديده اند به من ايمان آورده اند.
699-شمار.
700-اشاره به آيه ى 63 سوره ى فرقان .
701-سوره ى يس ، آيه ى 65.
702-سوره ى بقره ، آيه ى 40 .
703-كه چه آسوده مى چرد.
704-منظور حضرت استاد - مدظله - اين است كه : تعداد علماى امروز نسبت به صد سال پيش ‍ 100/1 است و به جاى هر صد عالم ، يك عالم جاى گزين دارد.
705-سوره ى بقره ، آيه ى 35؛ سوره ى اعراف ، آيه ى 19 .
706-سوره ى انعام ، آيه ى 43.
707-انگيزه .
708-سوره ى نساء، آيه ى 65.
709-والى وليد در مدينه ، به نام صالح بن عبدالله .
710-اين ماجرا به تفصيل در بحارالانوار، ج 46، ص 114؛ ج 92، ص 233؛ مهج الدعوات ، ص 231 ذكر شده است . و متن دعا به عنوان دعاى كرب به اين صورت آمده است : لا اله الا الله الحليم الكريم ، لا اله الا الله العلى العظيم ، سبحان الله رب السماوات السبع و رب الاءرضين السبع و رب العرش العظيم ، و الحمدلله رب العالمين . از همين دعا در موارد ديگر به نام دعاى فرج ياد شده است .ر.ك : كافى ، ج 4، ص 284، تهذيب ، ج 5، ص 50؛ وسائل الشيعه ، ج 11، ص 383 .
711-ر.ك : تهذيب ، ج 3، ص 294؛ وسائل الشيعة ، ج 7، ص 506؛ بحارالانوار، ج 84، ص 178؛ البلدالامين ، ص 34؛ مصباح كفعمى ، ص 46.
712-بحارالانوار، ج 95، ص 404؛ اقبال الاعمال ، ص 663 .
713-بحارالانوار، ج 97، ص 211؛ ج 418، ص 199؛ البلد الاءمين ، ص 275؛ مصباح المتهجد، ص 719.
714-مستدرك الوسائل ، ج 11، ص 333؛ ج 12، ص 123؛ نيز ر.ك : بحارالانوار، ج 90، ص 282؛ جامع الاخبار، ص 57.
715-اولياى خدا و ملايكه و ...
716-آقا شيخ غلامرضا - رحمه الله - .
717-مرحوم ميرزا محمد حسن شيرازى ، صاحب فتواى معروف تحريم تنباكو.
718-احتمال دارد از اين جمله ، به نظر برسد كه ما از انجام هر گونه كارى كه فرج را به تاءخير مى اندازد، بايد خوددارى كنيم ، هر چند وظيفه ى ما - بر اساس امر به معروف و نهى از منكر و يا دستورهاى ديگر شرعى - انجام آن كار باشد؛ ولى اين فكر با عمومات كتاب و سنت كه همه ى مؤ منان را مورد خطاب قرار مى دهد (چه در وظايف فردى و چه اجتماعى ) منافات دارد . بنابراين ، اگر رؤ ياى فوق مطابق با واقع باشد، اين گونه مى توان توجيه كرد كه انجام كارهاى غير متعارف كه سير عادى اسباب و مسببات را تسريع مى بخشد، در حيطه ى وظيفه ى ما نيست و چه بسا ممنوع باشد؛ و يا اين كه در اين مورد به خصوص امكان دارد كه ختم گرفتن هر چند موجب اضمحلال و سرنگونى رژيم پهلوى را فراهم مى كرده ولى از كجا معلوم كه بدتر از آن سر كار نمى آمد، و يا توجيه هاى ديگر كه الله تعالى و اوليائه العظام اعلم بها.
719-مرحوم شيخ محمد حسين بن هاشم كاظمى (؟ - 1308)، صاحب هداية الانام فى شرح الشرايع و ...
720-كوپن .
721-مرحوم شيخ مهدى بن حسين خالصى كاظمى (؟ - 1343)، صاحب تاءليفات متعدد، از جمله : حاشية على كفاية الاصول ، شرح الكفاية و ...
722-همسر ايشان .
723-واقع در صحن فعلى حضرت امير - عليه السلام
724-كافى ، ج 2، ص 83؛ وسائل الشيعة ، ج 1، ص 83؛ بحارالانوار، ج 8، ص 155؛ ج 67، ص 253؛ مجموعه ى ورام ، ج 2، ص 168؛ نيز ر.ك امالى صدوق ، ص 301؛ عدة الداعى ، ص 208؛ مشكاة الانوار، ص 112.
725-ترديد از نگارنده است .
726-سوره ى حديد، آيه ى 27.
727-اين مضمون در كلمات على - عليه السلام - هنگام وفات ، و نيز در سفارش آن حضرت به كميل - رضوان الله تعالى عليه - و ديگر فرموده هاى ايشان آمده است . ر.ك : بحارالانوار، ج 75، ص 98؛ امالى طوسى ، ص 7؛ امالى مفيد، ص 220؛ بشارة المصطفى ، ص 26؛ تحف العقول ، ص 171؛ غررالحكم ، ص 145؛ كشف الغمة ، ج 1، ص 535، 567 .
728-سوره ى حديد، آيه ى 27.
729-نقل به معنا از: كافى ، ج 8، ص 167؛ بحارالانوار، ج 1، ص 148؛ ج 2، ص 97، 99، 105؛ ج 14، ص 304؛ ج 75، ص 34، 38، 309؛ امالى طوسى ، ص 625؛ تحف العقول ، ص 201، 392، 501؛ خصائص الاءئمة ، ص 94؛ شرح نهج البلاغه ، ج 18، ص 229؛ عوالى اللئالى ، ج 4، ص 81؛ غررالحكم ، ص 58؛ مجموعه ى ورام ، ج 1، ص 81؛ ج 2، ص 149؛ منية المريد، ص 173؛ نهج البلاغه ، ص 481، حكمت 80 .
730-مستدرك الوسائل ، ج 2، ص 386 و 458؛ بحارالانوار، ج 79، ص 91 و 101؛ الجعفريات ، ص ‍ 208؛ دعائم الاسلام ، ج 1، ص 225؛ مسكن الفؤ اد، ص 105، نيز ر.ك : مستدرك الوسائل ، ج 2، ص 460 و 464.
731-سوره ى ابراهيم ، آيه ى 7.
732-سوره ى اعراف ، آيه ى 1.
733-ر.ك : بحارالانوار، ج 52، ص 106؛ ج 89، ص 383، به نقل از تفسير عياشى ، ج 2، ص 3 و 202.
734-اين عبارت در متن حديث در آدرس هاى گذشته ، به اين صورت آمده است : فافهم ذلك وعه و اكتمه .
735-كافى ، ج 1، ص 368، بحارالانوار، ج 4، ص 132؛ ج 52، ص 103، 111، 117، 118 و 119؛ ج 53، ص 180 و 184؛ ج 75، ص 380؛ احتجاج ، ج 2، ص 469؛ اعلام الورى ، ص 451 و 452؛ الخرائج ، ج 1، ص 178؛ ج 3، ص 1113؛ غيبة الطوسى ، ص 290، 425 و 426، غيبة النعمانى ، ص 289 و 294؛ كشف الغمة ، ج 2، ص 531؛ كمال الدين ، ج 2، ض 483؛ منتخب الاءنوار، ص 122.
736-ر.ك : بحارالانوار، ج 52، ص 182؛ قرب الاسناد، ص 170 .
737-ر.ك : بحارالانوار، ج 52، ص 237؛ اختصاص ، ص 255، تفسير عياشى ، ج 1، ص 244؛ غيبة النعمانى ، ص 279 - از اين روايت كه در چهار كتاب ياد شده ذكر شده است ، استفاده مى شود كه صد هزار نفر را لشكر سفيانى مى كشد، و هفتاد هزار نفر از لشكر او كشته مى شود.
738-مشابه : كافى ، ج 2، ص 77؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 4، ص 358؛ وسائل الشيعه ، ج 15، ص 245، 246، 260؛ مستدرك الوسائل ، ج 11، ص 268، 282 و ... در همه ى اين روايات كسى كه از كارهاى حرام پرهيز مى كند، از پرهيزگارترين مردمان شمرده شده است ، نه پرهيزگارترين مردم .
739-عبارت حديث به اين صورت است : الا من دعا بدعاء الغريق ؛ (مگر كسى كه دعاى غريق را بخواند.) ر.ك : بحارالانوار، ج 52، ص 133؛ اعلام الورى ، ص 432؛ الصراط المستقيم ، ج 2، ص 228؛ غيبة النعمانى ، ص 159؛ كمال الدين ، ج 2، ص 348 و 351؛ منتخب الانوار، ص 80، مهج الدعوات ، ص 332، در ذيل برخى از اين روايات بيان شده است كه مقصود از دعاى غريق ، دعاى آينده : يا الله ى ا رحمان يا رحيم ...است .
740-بحارالانوار، ج 3، ص 80؛ ج 36، ص 358؛ طرائف ، ج 1، ص 177.
741-لاءنه ى قوم بعد ... ارتداد اءكثر القائلين بامامته ؛ (زيرا او بعد از ... بازگشت بيشتر معتقدان به امامتش ‍ قيام مى كند.)بحارالانوار، ج 51، ص 30، 157؛ ج 52، ص 23 ؛ اعلام الورى ، ص 436، 439؛ الخرائج ، ج 3، ص 1171؛ الصراط المستقيم ، ج 2، ص 230، 231؛ كشف الغمة ، ج 2، ص 526؛ كفاية الاثر، ص ‍ 283؛ كمال الدين ، ج 2، ص 378، 384، منتخب الانوار، ص 39.
742-بحارالانوار، ج 52، ص 148؛ ج 92، ص 326؛ اعلام الورى ، ص 432؛ كمال الدين ، ج 2، ص 351؛ منتخب الانوار، ص 80؛ مهج الدعوات ، ص 332.
743- سهم امام - عليه السلام - .
744-خواسته و يا ناخواسته .
745-بحارالانوار، ج 3، ص 80؛ ج 36، ص 358؛ طرائف ، ج 1، ص 177.
746-لاءنه ى قوم بعد ... ارتداد اءكثر القائلين بامامته .؛ (زيرا او بعد از ... بازگشت بيشتر معتقدان به امامتش قيام مى كند.)بحارالانوار، ج 51، ص 30، 157؛ ج 52، ص 23؛ اعلام الورى ، ص 436، 439؛ الخرائج ، ج 3، ص 1171؛ الصراط المستقيم ، ج 2، ص 230، 231؛ كشف الغمة ، ج 2، ص 526؛ كفاية الاثر، ص 283؛ كمال الدين ، ج 2، ص 378، 384، منتخب الانوار، ص 39.
747-سوره ى انعام ، آيه ى 43.
748-بحارالانوار، ج 95، ص 236؛ اقبال الاعمال ، ص 366.
749-سوره ى عنكبوت ، آيه ى 45.
750-در تفسير قمى ، ج 2، ص 150؛ وسائل الشيعه ، ج 27، ص 374؛ مستدرك الوسائل ج 3، ص 80، بحارالانوار، ج 79، ص 206، به نقل از امام باقر - عليه السلام - درباره ى آيه ى (و لذكر الله اءكبر)آمده است : ذكر الله لاءهل الصلاة اءكبر من ذكرهم اياه .اءلا ترى اءنه ى قول : فاذكرونى ، اذكركم .؛ (ياد خدا از نمازگزاران ، بزرگتر از ياد آن ها از خداست . مگر نمى بينى كه مى فرمايد: پس مرا ياد كنيد، تا شما را ياد كنم .)
751-در اين صورت مصدر اضافه به مفعول است يعنى ياد بنده از خدا، بزرگ تر از ياد مردم است .
752-اشاره به حديث :ان لربكم فى اءيام دهركم نفحات ، اءلا فتعرضوا لها.؛ (پروردگارتان در روزهاى عمر شما، نفحاتى براى شما دارد، هان بدان روى آوريد و از آن روى برمتابيد.) ر.ك : بحارالانوار، ج 68، ص 231؛ ج 80، ص 352؛ ج 87، ص 95 . نيز مشابه : تفسير امام حسن عسكرى - عليه السلام - ص 179 . معناى تعرض نسبت به آيات انفسى به صورت اجمالى و اشاره در متن ذكر شده است .
753-سوره ى فصلت ، آيه ى 53.
754-همان .
755-بنابراين كه مصدر اضافه به مفعول شده باشد.
756-سوره ى قصص ، آيه ى 88.
757-سوره ى سجده ، آيه ى 17.
758-سوره ى رعد، آيه ى 28.