كسانى كه با من جنگيدند

على « ع » درباره‏ى خصوصيات جنگ جمل سخن مى‏گويد :

من در جنگ جمل دچار شجاع‏ترين و ثروتمندترين و بخشنده‏ترين مردم گرديدم . با افرادى روبرو شدم كه در ميان مردم از همه بيشتر فرمانبردار داشتند و از نظر جمعيت و نيرنگ بازى كامل‏ترين مردم بودند : دچار زبير گرديدم كه هرگز روى گردان نبود . گرفتار يعلى بن منيه شدم كه اموال را بر شتران فراوانى حمل مى‏كرد و به هر نفرى يك اسب و سى دينار مى‏داد تا با من بجنگد . دچار عايشه شدم كه هرگز چيزى را با دست اشاره نكرد مگر آنكه مردم از او پيروى

[ 183 ]

كردند . گرفتار طلحه شدم كه باطنش درك نشدنى و نيرنگش پايان‏ناپذير بود