فرموده است : و لا يجرئون عليه صفات المصنوعين

فرشتگان براى خداوند صفات مخلوقات را جارى نمى‏سازند ، اجراى صفات مصنوعات بر خداوند وقتى رواست كه خداوند با مخلوقات خود مناسبت و مشابهتى داشته باشد و اين تناسب وقتى برقرار مى‏شود كه با قياس وهمى و برهان خيالى خداوند را به صورت مخلوق ببيند و حكم كند كه خداوند متعال نمونه مخلوقات خود مى‏باشد و مخلوقات در مكان قرار مى‏گيرند و در جهت واقع مى‏شوند و سپس قوّه خيال ، خداوند را به شكل مخلوقات مى‏بيند . پس از ادراك وهمى و خيالى و اثبات مثليّت براى خدا ، عقل مقدمه ديگرى را مى‏آورد و آن اين كه حكم هر چيزى حكم مانند آن است . پس صفات مصنوعات را بر خداوند جارى دانسته و حكم به مثليّت خداوند با مخلوقات مى‏كند ، ولى چون فرشتگان آسمانى از قوّه وهم و خيال مبرّا و پاك‏اند بر خداوند صفات مصنوعات او را جارى نمى‏سازند و خداوند را از آنچه ظالمان در حق او مى‏گويند والاتر مى‏دانند .

همچنين فرشتگان خدا را در مكانها محدود ندانسته و مثل و مانند براى خداوند قائل نيستند ، زيرا حكم كننده به حدّ شى‏ء در مكان و جا گرفتن آن در مكان و مثل و مانند قائل شدن مبناى تصوّرش قياس وهمى و خيالى است تا از طريق وهم و خيال ، همشكلى و همانندى او را دريابد ، سپس يكى را به ديگرى تشبيه كند و چون دانستيم كه قوّه وهم و خيال به حيوان عنصرى اختصاص دارد ، ناگزير صدور اين احكام از فرشتگان آسمانى به طور مطلق منتفى است . با توضيح فوق روشن شد كه فرشتگان بر خداوند صفات مخلوقات را جارى نمى‏سازند .

[ 352 ]