فرموده‏اند : « خلافت لقمه‏اى است گلوگير و جرعه‏اى است ناگوار . »

فرموده است : و مجتنى الثّمرة لغير وقت ايناعها كالزّارع بغير ارضه امام ( ع ) با اين سخن توجّه مى‏دهد كه اكنون وقت مطالبه خلافت به دليل نداشتن يار و ياور و غيره نيست و خواستار خلافت در چنين موقعيّتى را كنايه از ميوه چينى دانسته است كه در غير فصل ميوه مى‏چيند ، زيرا ميان ميوه چين و خواستار خلافت لذّت مشتركى است . سپس آن را كه در غير فصل ميوه مى‏چيند به زارعى تشبيه كرده است كه در زمين ديگران زراعت مى‏كند و وجه شباهت در هر دو مورد نداشتن سود است ، زيرا زارعى كه در زمين غير زراعت مى‏كند بيم آن است كه مانع تصرّف او شوند و تلاش او بيهوده شود و از كارش سود نبرد ، و همين طور كسى كه در غير فصل ميوه مى‏چيند سودى از آن نمى‏برد . خواهان خلافت در آن شرايط مانند عمل اين دو كس است و نفعى از تلاش خود نمى‏برد .

[ 553 ]