استعاره تجريدى

استعاره تجريدى آن است كه جانب مستعار له رعايت شود مانند قول خداوند تعالى : « فَاَذاقَها اللَّهُ لِباسَ الجُوعِ وَ الْخَوف » [ 68 ] .

و مانند سروده زهير :

لدىّ اسد شاكى السلاح مقذّف [ 69 ]

[ 65 ] ظاهرا مؤلّف نظر به تمام حديث نداشته و گرنه در حديث كامل وجه شبه ذكر شده و كلام روشن است م .

[ 66 ] هنگامى كه شب مانند شتر پشت و گردن و سرين خود را به حركت در آورد گفتم آيا صبح نمى‏شوى .

[ 67 ] استعاره ترشيحى آن است كه براى مستعار با الفاظى كه متناسب مستعار است آن را زينت دهيم .

[ 68 ] سوره نحل ( 16 ) : آيه ( 112 ) : خداوند بر آنها لباس گرسنگى و ترس را چشاند .

[ 69 ] در نزد من مردى است به شجاعت شير در حالى كه سلاح جنگ او آزموده و خود تجربه جنگى دارد .

[ 120 ]

در مثال اول لباس را استعاره آورده است از گرسنگى و آنچه متناسب با مستعارله يعنى جوع بوده ذكر كرده كه عبارت از چشاندن است و اگر در اين مثال رعايت مستعار مى‏شد به جاى چشاندن بايد پوشاندن به كار مى‏رفت .

در مثال دوّم شير را استعاره آورده است از مرد جنگجو و سلاح كه متناسب با مستعارله ( مرد جنگجو ) بوده به كار گرفته است و اگر رعايت جانب مستعار ( يعنى شير ) را مى‏كرد بايد چنگال و ناخن را به جاى سلاح به كار مى‏برد .