جمله چهارم : فانّما ينتظر باوّلكم آخركم

يعنى آنها كه قبلاً از دنيا رفته‏اند در قيامت كبرا انتظار مرگ و آمدن ديگران را دارند . از اين جمله اين گونه مى‏توان برداشت كرد كه چون نظر عنايت الهى به خلق يكسان است و منظور از برپايى قيامت در مورد انسانها وصول به ساحت عزّت حق مى‏باشد كه نهايت كمال وجودى انسانهاست ، لذا امام ( ع ) طلب عنايت الهى مردم را كه كمال وجودى آنهاست تشبيه كرده است به انتظار مردمى كه مايلند همگى ، آنها كه جلوتر رفته‏اند و آنها كه عقب مانده‏اند ، به هم برسند بنابراين لفظ « انتظار » به عنوان استعاره براى طلب عنايت الهى به كار رفته است ،

و چون در اين جا انتظار مردم را براى رسيدن به عنايت حضرت حق و حضور در قيامت لازم دانسته است آن را دليل تشويق مردم به سبكبارى و قطع علايق دنيوى قرار داده است و شكّى نيست كه اين انتظار براى صاحبان خرد كار معقولى است

[ 659 ]

كه آنها را به خدا توجّه مى‏دهد و از غير او باز مى‏دارد .

اين شرح آن چيزى است كه ما از رموز و اسرار اين كلامات دريافتيم .

كلام سيّد رضى ( ره ) براى ستايش اين كلمات و توجّه دادن عظمت قدر آنها كافى است .

سيّد رضىّ لفظ نطفه را در اين سخن براى آب زلال حكمت استعاره آورده است .

[ 660 ]