بحث ششم : تقسيم لفظ به جمله خبرى ، امرى و غيره .

لفظ داراى جزء ( مركب ) تقسيمات زير را دارد :

اوّل لفظ مركّب اگر ذاتا قابل تصديق و تكذيب باشد آن را كلام خبرى مى‏گويند .

دوّم اگر ذاتا قابل تصديق و تكذيب نباشد داراى چند وجه است :

الف اگر به مفهوم اوّليه خود برخواست و طلب كردن چيزى دلالت كند و اين طلب از مقام بالاتر نسبت به مقام پايين‏تر باشد امر و فرمان گفته مى‏شود ، و اگر خواهنده از نظر مقام بالاتر از خوانده نباشد التماس مى‏گويند ، اگر خواهنده از نظر مقام پايين‏تر از خوانده باشد و با فروتنى و تضرّع بخواهد سؤال گفته مى‏شود .

ب اگر به مفهوم اوّليه خود برخواست و مطالبه دلالت نداشته باشد ،

تمنّى ( آرزو ) ، ترجّى ( اميدوارى ) ، قسم ( سوگند ) ، ندا ( خواندن ) ناميده مى‏شود .