امّا ورود حاجى به مكّه

به هنگام ورود بايد توجّه داشته باشد كه به حرم امن خدا وارد مى‏شود و اميدوار باشد كه با ورود به خانه حق از عذاب خدا در امان خواهد بود و هم بترسد كه از اهل قرب نباشد ، ولى اميدوارى او بايد غالب باشد ، زيرا لطف خداوند كريم عميم است و شرف خانه او عظيم و حق زائر مورد توجّه و پناه بردن به خانه خداوند ضايع نمى‏شود ، بخصوص در نزد اكرام

[ 461 ]

الاكرمين و ارحم الراحمين . و در دل متوجّه باشد كه اين حرم تصويرى از حرم حقيقى است ، تا از شوق داخل شدن به اين حرم و در امان بودن از عذاب ، شوق ورود به حرم آخرت و مقام امن الهى ترقى كند . هر گاه نظر حاجى به كعبه بيفتد بايد در دل عظمت خدا را درك كند و فكرش را به مشاهده محضر صاحب خانه در جوار فرشتگان مقرّب به پرواز درآورد و علاقه‏مند شود كه خداوند نظر در وجه كريم خود را به او روزى فرمايد ، چنان كه رسيدن به خانه كعبه را به او روزى كرده است و از اين كه خداوند او را به اين مرتبه رسانده است فراوان ياد خدا كند و شكرگزار او باشد . خلاصه آنچه از اعمال و افعال حجّ و منازل آن مى‏بيند نمونه اعمال و احوال آخرت قرار داده و از آن غفلت نكند و آنها را دليل بر مشاهده احوال آخرت بداند .