قوله عليه السلام : فمن صدّقك بهذا إلى قوله الضرر

اين سخن امام ( ع ) نهايت تنفّرش را از پذيرش احكام منجّمان و اعتقاد به گفته آنان مى‏رساند . بدين توضيح

[ 472 ]

كه هر كس ادّعاى آنان را قبول كند ملتزم چند امر بشرح زير شده است :

1 كسى كه گفته منجّمان را تصديق كند ، لازمه‏اش اين است كه قرآن را تكذيب كند و چه تكذيب قرآن را قبلا توضيح داده‏ايم .

2 تصديق كننده منجّم از يارى خدا ، در رسيدن به مقصود ، و جلوگيرى از ضرر بى‏نياز خواهد بود . يعنى در هر مشكلى كه فرارويش قرار گيرد به جاى اين كه به درگاه خداوند در رفع آن مشكل تضرّع كند ، به منجّم متوسّل مى‏شود و چاره كار را از او مى‏خواهد .

3 كسى كه در امور خود به منجّم رجوع كند ، حمد و سپاس خويش را نثار منجم مى‏كند ، چه او را در كار خود مفيد و مؤثّر مى‏داند . اعتقاد به اين كه جز خداوند مؤثّرى در جهان نيست از ميان مى‏رود .

پذيرفتن پيشگوييهاى منجّم و تصديق كلام وى ، مستلزم شدن به امور سه‏گانه فوق مى‏باشد ، كه امام ( ع ) به صورت برهانى مطابق شكل اوّل و به شرح زير آورده‏اند خطاب به منجّم .

پندار تو اين است كه ساعت نفع و ضرر را تشخيص مى‏دهى ؟ صغرى هر كه پندارش اين باشد ، خود را به جاى خدا سزاوار ستايش ، تصديق كننده‏اش مى‏داند كبرى نتيجه اين كه . منجّم نفس خود را شايسته ستايش تصديق كننده‏اش مى‏داند .

در اين قياس چون كبرى ، از امور خيالى است ، گاهى شخص سخنور و خطيب از آن استفاده مى‏كند تا مخاطب خود را از امورى كه مورد نهى است متنفّر كند . امام ( ع ) نيز آن را براى تنفّر خود ، در زمينه نهى از پذيرفتن سخن منجّم به كار برده‏اند .