قوله عليه السلام : و لقد نزلت بكم البليّة .

بعيد نيست كه اين سخن امام ( ع ) براى ترساندن مردم از گرفتار شدن به حكومت و پادشاهى بنى اميّه باشد .

و اين كه فرموده است جائلا خطامها ، استعاره بالكنايه از خطر و سختى حال كسانى است كه به دولت بنى اميّه تكيه زده ، و اعتماد كنند . چه ، وقتى كه حكومت آنها از نظام شريعت بيرون و مطابق تخيّلات و اوهام اداره مى‏شد اعتماد كننده به چنان حكومتى از ناحيه دين و جانش در خطر بود . چنان كه هرگاه شخصى بر ناقه مهار گسيخته سوار شود ، بر سالم ماندن وى اعتماد نيست ، زيرا ناقه‏اى كه مهارش رها و تنگش سست و بى اعتبار باشد ، خطرناك است و بعيد نيست كه از بالاى شتر بر زمين افتد و بهلاكت رسد .

( پس از اعلام خطر گرفتار شدن به حكومت بنى اميّه ) امام ( ع ) مردم را نهى كرده و بر حذر مى‏دارد كه مانند اهل غفلت به متاع و زيباييهاى دنيا مغرور نشده و فريب نخورند و با استعاره آوردن لفظ « ظلّ » در قلب دنيا خواهان ايجاد نفرت مى‏كند .

وجه شباهت ميان سايه و دنياى بى اعتبار اين است كه هر دو بلند و طولانى به نظر مى‏رسند ولى زمان معيّنى داشته و بهنگام سرآمد وقتشان از ميان مى‏روند .

[ 662 ]