ترجمه

« آگاه باشيد ، دنيا به سوى نابودى و نيستى رو نهاده ، هر لحظه گذشتش را به ما اعلام مى‏دارد نيكيهاى دنيا مخفى و پنهان شده و به سرعت مى‏گذرد . هنوز از نعمتهايش بهره‏اى نبرده كه زوال مى‏پذيرد و از جوانيش طرفى نبسته كه پيرى سر مى‏رسد . دنيا اهل خود را ، به نيستى و نابودى فرا مى‏خواند و همسايگانش را به سوى مرگ مى‏كشاند . شيرينيهاى دنيا بسيار تلخ ، و شراب صافش دردآلود و تيره است .

از دنيا به اندازه ته‏مانده آب كمى ، كه در ظرف باقى بماند ، و يا به اندازه جرعه‏اى كه در موقع كم‏آبى آن را تقسيم كنند ، باقى نمانده با وجودى كه از مقدار آب باقيمانده ، كسى سيراب نمى‏شود . و تشنگى او رفع نمى‏گردد .

( در ميان اعراب رسم بوده است كه به هنگام كم‏آبى مقدارى ريگ در داخل ظرفى مى‏ريخته ، سپس آن قدر آب روى ريگها مى‏ريخته‏اند ، تا آنها گم شوند .

سپس آن مقدار آب را هر يك از افراد به عنوان سهم آب مى‏نوشيده‏اند و آن ظرف را مقله مى‏گفته‏اند . حضرت به عنوان تشبيه فرموده‏اند از دنيا به اندازه جرعه‏اى از ظرف مقله بيش باقى نمانده است ) . بنابراين بندگان خدا از اين خانه دنيا كه اهل آن

[ 296 ]

محكوم به فنا و نيستى‏اند با تصميمى قطعى كوچ كنيد . مبادا كه دنياخواهى بر شما غلبه نمايد و زمان زندگى در آن به نظر شما طولانى جلوه كند .

به خدا سوگند اگر مانند شتران فرزند مرده از درون فرياد زار برآوريد ، و يا همچون كبوتران غمناك ناله و آواز برداريد و يا مانند رهبانان از مال و منال دنيا گذشته با حال تضرع و زارى بسوى خدا روى آوريد و از او تقاضاى تقرب و نزديكى كنيد تا مگر مقام شما را بالا برده و يا گناهانى كه فرشتگان از شما ثبت كرده‏اند بيامرزد ، در برابر ثوابى كه از فرمانبردارى براى شما اميدوارم بسيار اندك به شمار مى‏آيد . و همچنين در برابر كيفرى كه بر اثر معصيت براى شما مقرر گرديده و من از آن بيمناكم ، ناچيز به حساب آيد .

ثواب و عقابى كه من در راه اطاعت و نهى از معصيت خداوند شما را بدان امر مى‏كنم غير از ثواب و عقابى است كه شما از فرمانبردارى و اطاعت يا گناهكارى و معصيت خدا در نظر داريد . آنچه من در اين امر مى‏بينم از محدوده وهم و عقل شما بيرون است . بنابراين شما بايد در تمام اوامر و نواهى پيرو امر و نهى من بوده ، و از انديشه نارساى خود چشم بپوشيد .

به خدا سوگند ، اگر دلهاى شما ، از زيادى عشق به خدا ، به‏سان آهنى كه در كوره گداخته مى‏شود ، بگدازد ، و اگر ديدگان شما از ترس خدا به جاى اشك خون ببارد ، و تا مادامى كه جهان برپاست زندگى خود را با همين حالت سوز و گداز بگذرانيد ، و يك دقيقه از سوختن و گريستن باز نمايند ، تمام اين كوشش شما ،

در برابر نعمتهاى بزرگ خداوند و هدايت شما اندك و ناچيز است . »