22 قوله عليه السلام : و لم ينفد طول الرّغبة اللّه مادّة تضرّعهم :

خواست طولانى فرشتگان از پيشگاه حضرت حقّ ، تضرّع و زارى آنها را ، از ميان نبرده و پايان نبخشيده است .

طبيعت كار اين است كه اگر كسى براى خواست امرى و يا انجام كارى به نزد پادشاهى برود و با تضرّع و زارى از او انجام كارى را بخواهد ، سر انجام تضرّعش بدليل از بين رفتن منشأ خواست و تقاضايش ، پايان مى‏يابد .

پايان يافتن تضرّعش يا به اين دليل است ، كه خواست نفسانى بر مطلوبش از ميان مى‏رود ، هنگامى كه از طلب و خواست خسته شود ، و بيش از آن نتواند مشقّت طلب را تحمل كند . و يا به اين دليل است كه مطلوب و مقصودش از ميان برود ، بدين لحاظ ، كه به مقصود برسد و يا نااميد شود ، يعنى مورد تقاضايش بر آورده شود . و يا به كلّى خواستش را رد كنند . در هر حال زمينه تضرّع و زاريش از ميان رفته است .

امّا فرشتگان ، زمينه تضرّع و زارى و عبادتشان براى خداوند متعال ، بنا به هر دو فرض از بريدن و قطع شدن بدور است و به لحاظ ذات و سرشتشان ،

منقطع نمى‏شود به اين دليل كه خستگى و دلسردى از ويژگيهاى تركيبات

[ 757 ]

عنصرى است ( فرشتگان تركيب عنصرى ندارند ) به لحاظ مطلوبشان هم پايان ناپذير است ، زيرا مطلوب و خواست آنها پس از تصوّر عظمت حق ،

معرفت خداوند مى‏باشد ، و چنان كه دانسته‏اى مراتب وصول بحق پايان‏ناپذير و نامتناهى است به همين دليل بمنظور ستايش فرشتگان امام ( ع ) زمينه تضرّع آنها را بدرگاه حق ، سلب ناشدنى دانسته ، و لازمه آن پايان نيافتن تضرّع و عبادت آنها در درگاه خداوند مى‏باشد .