للّه درّ ابوهم :

« خدا پدرشان را بيامرزد » اين جمله را عرب در مورد ستايش از امرى مى‏آورد . امام ( ع ) با اين جمله ، نسبتى را كه قريش به او داده بودند كه در امور جنگى آگاهى و مهارتى ندارد ردّ كرده و سپس در مقام سؤال برآمده و به طريق انكار مى‏پرسد كه آيا بيناتر و پيشقدم‏تر از او در جنگ كسى وجود داشته است ؟ و آنگاه حضور خود در جنگ و تحمّل كردن مشقّات آن را در بيشتر دوران عمر حتى پيش از ده سالگى تا پايان زندگى گواه صدق ادّعاى خود ذكر مى‏كند و روشن مى‏فرمايد كه بر خلاف و ادعاى قريش سبب تباهى حال يارانش كم تجربگى او در جنگ نيست بلكه علت اصلى توجّه نكردن آنها به چاره انديشيهاى آن حضرت است و در اين مقام مى‏فرمايد : و لكن لا رأى لمن لا يطاع ، « كسى كه دستورش اجراء نشود انديشه‏اى ندارد » زيرا انديشه‏اى كه پذيرفته نشود به منزله انديشه‏اى بى اثر خواهد بود ، اگر چه درست و بجا باشد ، و نمونه كامل اين ادّعا وجود مقدس آن حضرت است .

[ 87 ]